Χωρίς Ατάκες & Συνθήματα (ανοικτή επιστολή προς Υπουργό Εξωτερικών)

Αξιότιμε κ. Υπουργέ/ φίλε Κωνσταντίνε,

• Ανδρέας Δ. Συμεού *

Σε γνώρισα στο Κραν Μοντανά.

Ήσουν ένα από τα τρία-τέσσερα άτομα της πολυπληθούς αντιπροσωπείας μας που είχαν ουσιαστική συνεισφορά στην προσπάθεια που έγινε.

Οι υπόλοιποι ήμασταν εκεί για το θεαθήναι. Προσωπικά προσπάθησα, με γραπτά υπομνήματα,  να ακουστούν οι απόψεις μου για το θέμα της ειδικότητας μου, το περιουσιακό, αλλά κανένας δεν τα διάβασε. Για τις προτάσεις που υποβάλαμε γραπτώς, ακόμα και την τελευταία στιγμή (7 Ιουλίου 2017) για διάφορα θέματα, περιλαμβανομένου του περιουσιακού, κανένας δεν ρώτησε την άποψη μου.

Στα δεκαπέντε περίπου χρόνια που ασχολήθηκα με το κυπριακό σαν τεχνοκράτης είχα τραυματικές εμπειρίες για τις ηγεσίες μας και γενικά για τους πολιτικούς μας. Οι περισσότεροι πολιτεύονται με ατάκες και συνθήματα, χωρίς να έχουν ή να προσπαθούν να αποκτήσουν βαθιά γνώση των θεμάτων με τα οποία ασχολούνται, Ευτυχώς εσύ δεν είσαι πολιτικός καριέρας αλλά ακαδημαϊκός. Θέλω να πιστεύω ότι θα αφήσεις ένα διαφορετικό στίγμα.

Ήμουν μέλος της ομάδας εργασίας για το περιουσιακό μέχρι το καλοκαίρι του 2015. Αποχώρησα, υποτίθεται για οικογενειακούς λόγους. Η πραγματική αιτία είναι ότι η πολυπληθής ομάδα εργασίας είχε μόνο διακοσμητικό ρόλο. Το ίδιο και οι άλλοι φορείς που υποτίθεται ότι ασχολούνταν με τις συνομιλίες (όπως η λεγόμενη διαπραγματευτική ομάδα ή ομάδα στήριξης του διαπραγματευτή, το Εθνικό Συμβούλιο, οι συσκέψεις των αρχηγών των κομμάτων, η νομική υπηρεσία κλπ.) Δεν είναι τυχαίο που ο αειμ. Αλέκος Μαρκίδης, βαθύτατος γνώστης του κυπριακού, διαχώρισε τη θέση του και παραιτήθηκε.

Αναφέρθηκα σε «ατάκες και συνθήματα». Θα αναφέρω μόνο δυο από τα πολλά παραδείγματα. Τον Σεπτέμβρη του 2015 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανακοίνωσε περιχαρής ότι συμφωνήθηκαν με την άλλη πλευρά 22 κατηγορίες περιουσιών, κάτι που θεωρούσε μεγάλη πρόοδο. Στην πραγματικότητα οι 21 από τις 22 αυτές κατηγορίες είχαν συμφωνηθεί τον Νοέμβριο 2009 μεταξύ Χριστόφια και Ταλάτ και καταγράφονται στο  έγγραφο του Alexander Downer «Συγκλίσεις 2008-2012», με ημερομηνία 30.4.2013.

Στις αρχές του 2016 ο Αναστασιάδης ανακοίνωσε -και πάλιν περιχαρής- ότι συμφωνήθηκε η «αναγνώριση της προτεραιότητας του ιδιοκτήτη», κάτι που ο Ακκιντζί αμέσως διέψευσε, διευκρινίζοντας ότι αυτή η «προτεραιότητα» αφορούσε ένα καθαρά διαδικαστικό θέμα. Συγκεκριμένα συμφωνήθηκε ότι ο ιδιοκτήτης θα υποβάλλει πρώτος την αίτηση του και ο χρήστης σε μεταγενέστερο στάδιο (κάτι που, ούτως ή άλλως, δεν είναι παρά μια ανοησία).

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης συνεχίζει, δυστυχώς, την πολιτική της ατάκας και των συνθημάτων του προκατόχου του. «Ποιος θα δεχόταν», ρωτά «να έχει προτεραιότητα ο χρήστης αντί ο ιδιοκτήτης;». Ένα όντως πολύ πιασιάρικο ερώτημα. Και με μια μονοκοντυλιά διαγράφει την παράμετρο του πλαισίου Γκουτέρες που αναφέρεται στο περιουσιακό. Έχω αρθρογραφήσει επανειλημμένα για το θέμα και έχω παραθέσει δέκα λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη παράμετρος δεν είναι καταστροφική για την πλευρά μας, μπορεί και πρέπει να γίνει αποδεκτή, όπως και οι υπόλοιπες πέντε παράμετροι του πλαισίου με τις οποίες αποτελεί ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Επαναλαμβάνω πολύ συνοπτικά κάποιους από τους λόγους:

α) ΄Ηδη από την 1.3.2020, στην υπόθεση Δημόπουλος κ.α. v Τουρκίας το ΕΔΑΔ έχει αναγνωρίσει ότι, για ανθρωπιστικούς λόγους και επειδή έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από τα γεγονότα του 1974 οι χρήστες έχουν αποκτήσει δικαιώματα στην περιουσία,

β) Η προτεραιότητα του χρήστη δεν είναι απόλυτη, αλλά σχετική,

γ) Χρήστες δεν είναι μόνο οι ΤΚ αλλά και οι ΕΚ χρήστες ΤΚ περιουσιών οι οποίοι θα έχουν την ίδια (σχετική) προτεραιότητα,

δ) στις περιοχές που θα επιστραφούν υπό ΕΚ Διοίκηση προτεραιότητα (σχετική) θα έχουν οι ιδιοκτήτες. Οι ΕΚ περιουσίες στις περιοχές αυτές αποτελούν το 25% περίπου του συνόλου των κατεχόμενων ΕΚ περιουσιών.

δ) Όλες οι περιουσίες έχουν ιδιοκτήτη, δεν έχουν όμως όλες χρήστη, ή εν πάση περιπτώσει νόμιμο χρήστη. Οι περιουσίες που δεν χρησιμοποιούνται (και είναι πολλές) όπως και αυτές που θα εκκενωθούν (π.χ. στρατόπεδα) δεν εμπίπτουν στην παράμετρο Γκουτέρες.

Αγαπητέ φίλε Υπουργέ,

Τώρα που θα δεις τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών φρόντισε να μιλήσεις σαν ακαδημαϊκός και τεχνοκράτης, όχι σαν πολιτικός. Πέστου ότι το πλαίσιο του είναι πολύ καλό, και είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις.

Διαφορετικά θα συνεχίσουμε να «φακκούμεν γυρόν του μπάκαρι» και να πολιτευόμαστε με ατάκες και συνθήματα για άλλα εκατόν χρόνια.

•  LLB, MSc (ULA), MRICS,
• πρώην Επισκέπτης Λέκτορας, Πανεπιστήμιο Νεάπολις, Πάφος
• πρώην μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας
• συγγραφέας των βιβλίων «Κυπριακό ώρα μηδέν: Το αγκάθι του περιουσιακού» και «The property issue in the Cyprus problem: A technocratic approach».

  Τηλ. 99433555

  5.7.2023