«Σε ένα υπόγειο στην πλατεία Αβησσυνίας συγκεντρωθήκαν τα ποντίκια μια φορά για να σκεφτούν πώς θα γλυτώσουν μια για πάντα από του γάτου τον αιώνιο βραχνά…» Π+Χ. Κατσιμίχας
Προσωπικά περίμενα με πολύ ενδιαφέρον την τηλεμαχία (debate) μεταξύ των τριών υποψηφίων από την τηλεόραση του ΡΙΚ με θέμα το Κυπριακό.
Ήλπιζα σε μία πολύ ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική συζήτηση.
Αυτή η προσδοκία οροθετήθηκε από τα ίδια τα δεδομένα και τα χαρακτηριστικά των τριών υποψηφίων: Καλοί γνώστες του Κυπριακού, συμμέτοχοι και οι τρεις στη διαχείρισή του τα τελευταία 10 χρόνια, στενοί συνεργάτες του Προέδρου Αναστασιάδη, πιστοί θιασώτες του «πατριωτικού ρεαλισμού» και της λύσης της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα κλπ.
Θα περίμενε κανείς ότι υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις για μία συζήτηση απαλλαγμένη από αχρείαστες αντιπαραθέσεις, παιγνίδια επίρριψης ευθυνών (blame game), παρελθοντολογία, μία συζήτηση μέσα στο πλαίσιο της «συμφωνημένης βάσης λύσης». Περίμενα να ακούσω εφικτές προτάσεις που θα μπορούσαν να σπάσουν το αδιέξοδο και να δώσουν μία ελπίδα για λύση στο Κυπριακό, δεδομένου ότι —με βάση τουλάχιστον τις μέχρι σήμερα δημοσκοπήσεις— ένας εκ των τριών θα είναι από τον επόμενο Μάρτιο ο κύριος υπεύθυνος της διαχείρισής του εκ μέρους των ελληνοκυπρίων.
Αλλά φευ. Υπήρχαν όλα εκεί κι ακόμα χειρότερα. Προσωπικές επιθέσεις, παρελθοντολογία (μέχρι και για το Αμερικανοβρετανικό σχέδιο του 1978 ακούσαμε), επικοινωνιακά κόλπα και ατάκες.
Για να είμαι δίκαιος πάντως όταν ήρθε η ώρα κατατέθηκαν και προτάσεις. Κατά την άποψή μου όμως δεν ακούσαμε από κανέναν κάτι καινούργιο, καινοτόμο και προπαντός εφικτό. Και αυτό ισχύει και για τους τρεις υποψηφίους.
Για παράδειγμα —για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι— η ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ σε επίπεδο Συμβουλίου της ΕΕ —στην οποία συμφωνήσαμε όλοι στο Εθνικό Συμβούλιο— επιδιώχθηκε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Αντιμετωπίστηκε με σθεναρή αντίσταση από τους Τούρκους, τους Βρετανούς, τους Αμερικανούς και τελικά εκφυλίστηκε σε μία θέση παρατηρητή για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ίδια η ΕΕ δεν φαίνεται να θέλει να αναλάβει τέτοιο ρόλο. Συμφωνούμε να συνεχίσουμε να το προσπαθούμε αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: στην απίθανη περίπτωση που θα το πετύχουμε δεν θα αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό τα δεδομένα.
Η εισήγηση για επέκταση της νεκρής ζώνης για να περιλαμβάνει την περιοχή της Αμμοχώστου δεν είναι τίποτα περισσότερο από την εφαρμογή των γνωστών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, τα οποία χρονολογούνται από το 1984 και τα οποία η Τουρκία απορρίπτει και η διεθνής κοινότητα «ποιεί την νήσσα». Άρα μία από τα ίδια, τίποτα καινούργιο.
Όσο για την πώληση του κυπριακού φυσικού αερίου (του ποιου;) στην Τουρκία είναι γνωστόν τοις πάσιν ότι δεν την ενδιαφέρει ποσώς. Μπορούμε αν θέλουμε να της προτείνουμε να της πωλήσουμε χαλλούμια (κάτι που είναι πιο ρεαλιστικό) αλλά αυτό δεν θα αλλάξει σε τίποτα τα δεδομένα στο Κυπριακό, εκτός αν αυτό περιλαμβάνει εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας (από το 2004 αυτό). Ακούστηκε κάτι από την Άγκυρα επί τούτου; Ουδέν νεότερο.
Η πιο μπανάλ εισήγηση είναι η πρόταση για αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ. Πέραν των όποιων ιδεολογικών στερεότυπων είναι σίγουρο ότι εμπλοκή του ΝΑΤΟ ως παράγοντα στη λύση του Κυπριακού υπάρχει από τη γέννησή του, κάπου εκεί στη μέση της δεκαετίας του 50. Αξίζει πάντως να θυμηθούμε ότι πριν από 11 χρόνια δημιουργήθηκε μεγάλη πολιτειακή κρίση στη χώρα μας όταν ο Πρόεδρος Χριστόφιας αρνήθηκε να εφαρμόσει απόφαση της Βουλής που ζητούσε την άμεση κατάθεση αίτησης για ένταξη στον «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη», ένα πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Στην τηλεμαχία ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου χαρακτήρισε τον «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη» ως προθάλαμο του ΝΑΤΟ (τότε οι εκπρόσωποι του ΔΗΣΥ έλεγαν άλλα) υπενθυμίζοντας ότι είμαστε η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν μετέχουμε σε αυτό το πρόγραμμα. Κι όμως περιέργως κανένας εκ των συνομιλητών του (ούτε και ο συμπαθής Α. Κημήτρης) έθεσε το απλό ερώτημα: τότε γιατί πέρασαν δέκα χρόνια διακυβέρνηση του ΔΗΣΥ και δεν έγινε αυτή η αίτηση, έστω για τον προθάλαμο του ΝΑΤΟ; Γιατί δεν το κάνει τώρα δεδομένης της ισχυρής υποστήριξης από το τότε ψήφισμα της ΒτΑ; Μήπως γιατί πρόκειται για «έπεα πτερόεντα» ή ακόμα μία ωραία πλην ανέφικτη και αναποτελεσματική «λύση»;
«Όλες οι λύσεις είναι φίνες και ωραίες τότε και μόνο όταν είναι εφικτές, μα σαν δεν έχεις κότσια να τις εφαρμόσεις, άστες καλύτερα καθόλου μην τις λες» Π+Χ. Κατσιμίχας
Προσωπικά δεν άκουσα κάτι σοβαρό, καινούργιο, εφικτό και αποτελεσματικό για το Κυπριακό.
Όταν ξανασυναντηθούν στις τηλεμαχίες για τα υπόλοιπα θέματα —όπου δεν θα έχουν το άλλοθι της Τουρκικής αδιαλλαξίας— ελπίζω να τα πάνε καλύτερα.