Θόρυβο προκάλεσε ο Τούρκος ακροδεξιός πολιτικός ηγέτης Ντεβλέτ Μπαχτσελί όταν παρουσιάστηκε σε φωτογραφία με τους «Γκρίζους Λύκους» να κρατά χάρτη στον οποίο το μισό Αιγαίο εικονιζόταν τουρκικό, με πολλά ελληνικά νησιά,μέχρι και την Κρήτη, να θεωρούνται τουρκικά!
Πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και κυβερνητικός εταίρος και συνεταίρος του Ερντογάν στην εξουσία, ο Μπαχτσελί στεγάζει στο κόμμα του και τους «Γκρίζους Λύκους», μια ακροδεξιά τρομοκρατική οργάνωση.
Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι αν η ενέργειά του έγινε σε συνεννόηση με τον Ερντογάν ή αν επρόκειτο για δική του πρωτοβουλία.
Γεγονός είναι πάντως ότι όταν ο Ερντογάν προκλήθηκε από τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να πει αν υιοθετούσε τον χάρτη Μπαχτσελί δεν απάντησε. Σιωπή τήρησαν επίσης για το γεγονός και τα άλλα τουρκικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των κεμαλιστών. Σε μια προεκλογική περίοδο κανένας δεν θα μπορούσε τόσο εύκολα να αποδοκιμάσει την πράξη του Μπαχτσελί, καθώς το εθνικιστικό παραλήρημα φαίνεται να αποδίδει εκλογικά. Θα ήταν όμως και δύσκολο να υιοθετήσουν την ακραία τοποθέτηση διεκδίκησης ακόμη και της Κρήτης. Ειδικά ο Ερντογάν που διαπραγματεύεται αυτή τη στιγμή την εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ για την αγορά των F-16.
Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι η θέση Μπαχτσελί εντάσσεται στα ευρύτερα τουρκικά σχέδια αναθεώρησης των συνόρων, κάτι που διεκδικεί επίμονα η Τουρκία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Η τουρκική αναθεωρητική πολιτική όπως την γνωρίζουμε από την δεκαετία ήδη του 1950, ξεκινούσε πάντα από ακραίες θέσεις που εξέφραζαν περιθωριακές οργανώσεις για να υιοθετηθούν στη συνέχεια από το επίσημο τουρκικό πολιτικό κατεστημένο. Μπορεί να μην υιοθετούνταν στο ακέραιο, αλλά άνοιγαν τον δρόμο στην επίσημη τουρκική εξωτερική πολιτική να αμφισβητήσει τις συνθήκες με τις οποίες οριοθετήθηκαν τα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας και ειδικά τη συνθήκη της Λωζάνης και αυτή των Παρισίων με την οποία ενσωματώθηκαν στην ελληνική επικράτεια τα Δωδεκάνησα. Επομένως ο Μπαχτσελί σηματοδοτεί αυτό που ο τουρκικός αναθεωρητισμός θέτει καθημερινά επί τάπητος, τον περιορισμό δηλαδή της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Πρόκειται για μια εθνικιστική ρητορική έξαρση που ανοίγει το δρόμο για τουρκικές διεκδικήσεις λιγότερο ακραίες που θα παρουσιάζονται περισσότερο λογικοφανείς στη διεθνή κοινή γνώμη.
Αυτό που μάλλον δυσκολεύονται να αντιληφθούν στην Αθήνα αλλά και στη Λευκωσία είναι το γεγονός ότι στις δυτικές πρωτεύουσες και όχι μόνο, οι ελληνοτουρκικές διαφορές παρουσιάζονται ως δευτερεύουσες σε σχέση με άλλα σοβαρά ζητήματα που αντιμετωπίζει είτε η Ευρώπη είτε γενικότερα το διεθνές σύστημα. Στην ουσία η Ελλάδα απέτυχε να αναδείξει πόσο επικίνδυνος είναι για την εθνική της κυριαρχία ο τουρκικός αναθεωρητισμός. Είναι γι’ αυτό το λόγο που οι «σύμμαχοί» μας, μας λένε συνεχώς να «τα βρούμε» επειδή γι’ αυτούς δεν έχει μεγάλη σημασία αν η Τουρκία θα θέσει υπό τον έλεγχό της κάποια ακατοίκητα ελληνικά νησιά ή αν θα ελέγχει ένα μέρος του Αιγαίου που δεν της ανήκει. Και το ίδιο ασφαλώς συμβαίνει και στο θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών όπου μας συμβουλεύουν να προχωρήσουμε σε «απομείωση» της στρατιωτικής μας παρουσίας εκεί. Το ίδιο ασφαλώς συμβαίνει και με την Κύπρο, όπου η αποδοχή των τουρκικών αξιώσεων παρουσιάζεται σχεδόν σαν κάτι το φυσιολογικό.
Όλα αυτά δεν είναι τυχαία. Είναι το αποτέλεσμα της δικής μας πολιτικής που δεν ήταν ποτέ διεκδικητική, δεν είχε ποτέ καθαρές κόκκινες γραμμές. Είναι γιατί στην Ουάσιγκτον και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θεωρούν ούτως ή άλλως ως δεδομένες τις πολιτικές ηγεσίες στην Αθήνα και την Λευκωσία, κάτι που ασφαλώς δεν συμβαίνει με την Άγκυρα. Η Ελλάδα για παράδειγμα, πέρα από το γεγονός ότι είναι ολόκληρη μια αμερικανική βάση εναντίον των ρωσικών συμφερόντων χωρίς κανένα αντάλλαγμα, φιγουράρει και ανάμεσα στις 4-5 πρώτες χώρες που έχουν συνδράμει στρατιωτικά και οικονομικά την Ουκρανία. Τοις κείνων ρήμασι βεβαίως πειθόμενη και χωρίς κανένα αντάλλαγμα.
Ενώ με τόσες υπηρεσίες στους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ, θα περίμενε κανείς, το λιγότερο, να εγγυηθούν την εθνική της ακεραιότητα και να κάνουν σαφές στην Άγκυρα ότι δεν θα της επιτρέψουν να θέσει υπό ομηρία την Κύπρο με την πολιτική της.
- Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο. Email, Stephanos.constantinides@gmail.com