Γενέθλιος Πόλη και Περιβαλλοντολογική Αρμονία
Ο ρόλος του ανθρώπου στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος αλλά και το ανάποδο αποτελεί θέμα πολλών συζητήσεων και αντικρουόμενων απόψεων.
Όταν αναλογιστούμε όμως πόσο «μικροί» είμαστε οι άνθρωποι σε σχέση με την ηλικία της Γης που μετρά εκατομμύρια χρόνια ίσως πάρουμε άλλο ένα μάθημα για το μικρό-ελάχιστο μέγεθός μας.
Τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύσσονται πλείστες όσες πρωτοβουλίες για την αναχαίτιση της ανθρωπογενούς καταστροφής και τη διάσωση του Πλανήτη, που νομοτελιακά θα εξαφανιστεί μετά από κάποια δισεκατομμύρια χρόνια.
Ενδεχομένως δεν είναι σαφές, αν είναι μεγαλύτερος ο κίνδυνος του ολέθρου από τις πράξεις μας, ή η υπεροψία αυτών που υπερθεματίζουν ότι μπορούν να ανατρέψουν άρδην την πορεία της Φύσεως.
Η αποφθεγματική έκφραση προϋποθέτει γνώση, μελέτη και συμπύκνωση ιδεών, αλλά η αποσπασματική προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε αλληλοσυγκρουόμενα συμπεράσματα. Γι’ αυτό είναι χρήσιμο πάντοτε να επιστρατεύουμε υπομονή και μετριοπάθεια.
Επικαλούμαι παράδειγμα από χορικό στην Αντιγόνη του Σοφοκλέους. «Πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει». Αν απομονωθεί αυτή η φράση, το μήνυμα είναι: «Ο άνθρωπος είναι το χειρότερο απ’ όλα τα κακά που υπάρχουν». Όμως, το δεινότερον μπορεί να ερμηνευθεί και ως «ικανότερον», να αλλάξει διάσταση και να σημαίνει δύναται, άρα μπορεί να πράξει άριστα ή άθλια.
Εξάλλου, στη συνέχεια εκθειάζονται οι αρετές, οι ικανότητες και τα επιτεύγματά του. Επιλέγει άρα ο καθένας, πού θα ταχθεί και πώς θα χρησιμοποιήσει τη δεινότητά του. Για το καλό ή το κακό.
Παρά τον καταιγισμό των νέων πληροφοριών, των επιτευγμάτων, των αλλαγών, της διαστημικής πλέον διάστασης των κατοίκων της Γης, η λέξη περιβάλλον με επαναφέρει διαρκώς στην Κερύνεια.
Εκεί γεννήθηκα, εκεί έμαθα τα πρώτα γράμματα, εκεί πρωτοκολύμπησα, εκεί ένιωσα την ταύτιση με την ομορφιά και αρμονία της Φύσης.
Συχνά διερωτώμαι σε τι βαθμό, εκείνο το σκηνικό επηρέασε, διαμόρφωσε τον χαρακτήρα των κατοίκων και μέχρι ποίου βαθμού έδρασαν εκείνοι, στην εξέλιξή του.
Οι διαδοχικές εναλλαγές, των όμορφων αμμουδερών παραλιών που γίνονται πιο γοητευτικές όταν η θάλασσα είναι κάλμα, με τους απόκρημνους βράχους που ορθώνουν το ανάστημά τους απέναντι στη λύσσα της τραμουντάνας, αποτελούν αστείρευτη πηγή εικόνων και συναισθημάτων. Η λωρίδα γης ανάμεσα στη θάλασσα και τον αγέρωχο Πενταδάκτυλο ξεδιπλώνεται κοσμημένη από ελιές, χαρουπιές, λεμονιές, πορτοκαλιές και ανάμεσα τους τα χαμηλά σπίτια με τις αυλές όπου σκορπούν ευωδιές τα γιασεμιά, τα τριαντάφυλλα, οι λουβανούδες (μοσχομπίζελα), που εμπλουτίζονται από πανδαισία χρωμάτων.
Αυτή τη Γη κούρσεψαν οι βάρβαροι, έκαψαν τα δάση του Πενταδάκτυλου, λεηλάτησαν τα σπίτια και ανάμεσα στα δέντρα και τα λουλούδια σκόρπισαν τα οστά των γενναίων υπερασπιστών της Πατρίδας, αλλά και πολλών αθώων άμαχων πολιτών.
Οι αναμνήσεις και οι νεανικές προσλαμβάνουσες παραστάσεις είναι τόσο έντονες που συντροφεύουν αδιάκοπα όσους είχαν την ευλογία να ζήσουν εκεί πριν έλθει το κακό. Κοντά σ’ αυτές όμως έρχονται κάποιες τονωτικές ενέσεις ειδικά σε όσους αρνούνται να επανέλθουν σαν επισκέπτες με την άδεια των κατακτητών.
Αξίζει να μεταφερθεί και να διαδοθεί ένα γράμμα του τιμημένου αγωνιστή του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ, Κωσταρή Χριστοδούλου, συμπολεμιστή του Κυριάκου Μάτση. Αρχές Ιανουαρίου του 1975 έγραφε σε κουμπάρο του από καφενείο του Μπελλαπαϊς όπου ήταν εγκλωβισμένος: «Απέναντι είναι ο Σύλλογός μας που στο παλκόνιν κάποτε έγραφεν ένα μεγάλο ΟΧΙ. Τώρα έχει μίαν σημαίαν τουρκικήν και μίαν στο καμπαναριόν. Τις βλέπω και μου ανεβαίνει το αίμαν στο κεφάλιν. Όταν θέλω να δω μπλε και άσπρον κοιτώ τον ουρανόν και τα σύννεφα και χαίρομαι, διότι αυτά δεν θα κοκκινίσουν ποτέ!!»
Είναι συγκινητική η αναζήτηση του ισοδύναμου της Ελληνικής Σημαίας, συμβόλου που σημάδεψε, χαρακτηρίζει τον Τόπο και για το οποίο έγιναν τόσοι Αγώνες και θυσίες.
Πριν από μερικά χρόνια τολμηροί συντοπίτες μου διέπλευσαν το Αιγαίο με αντίγραφο του αρχαίου πλοίου-συμβόλου «Κερύνεια» και κατέπλευσαν στον Πειραιά. Είχα την τιμή να τους υποδεχθώ και μου χάρισαν ένα φανό όπου μετέφεραν το φως από το καντήλι στο εικόνισμα του Αγίου Γεωργίου, της ενορίας μας. Έκτοτε τον φυλάω ευλαβικά στο εικονοστάσι του σπιτιού μου…
Μια μικρή λιμνούλα στη νέα οικία Κερύνεια, στην Ελλαδική Πατρίδα, με πολύχρωμα νούφαρα ανακαλεί ευχάριστες εικόνες από το παράθυρο του μαθητικού δωματίου. Και οι ατίθασες λουβανούδες με τα χρώματα και το άρωμά τους συντηρούν αδιάλειπτα εκείνες τις μνήμες για μήνες.
Φέτος απέκτησα από γενναιόδωρη προσφορά αγαπημένων φίλων κυκλάμινα που πρωτοφύτρωσαν στις χαραμάδες των τοίχων της εκκλησίας μας. Έχουν μίαν άλλην ομορφιά, άρωμα αλλά και συμπεριφορά. Πρώτα φυτρώνουν τα φύλλα και ακολούθως ξεπετάγονται τα λουλούδια και συνυπάρχουν αρμονικά για πολύ καιρό. Αντιθέτως στα ντόπια, τα λουλούδια ξεμυτίζουν πρώτα, μόνα τους και εξαφανίζονται με την εμφάνιση των φύλλων.
Φύσις, περιβάλλον, γη, κατοικίες, ζώα και άνθρωποι συνοψίζονται στη λέξη Πατρίδα. Αν όλοι σεβόμαστε και αγαπάμε τη μικρή μας πατρώα γη, έχει ελπίδα και μέλλον και ο Πλανήτης.
- Καρδιολόγος
- 21 Μαρτίου 2022
- Εδημοσιεύθη επίσης στο 41ο ετήσιο τεύχος του περιοδικού «ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ»