Με το βλέμμα στο 2040!
Ο ενεργειακός τομέας βρίσκεται παγκοσμίως σε καθεστώς μετάβασης
Ποιες είναι οι προκλήσεις της επόμενης 20ετίας για τον Ομιλο ΕΛΠΕ και πώς σχεδιάζει να τις αντιμετωπίσει
Εως το 2040 θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές που θα μειώνουν το ανθρακικό αποτύπωμα στην παραγωγή και χρήση ενέργειας, ενώ θα αυξήσουν σημαντικά την ενεργειακή αποδοτικότητα στην τελική κατανάλωση.
«Η αποδοχή των νέων τεχνολογιών πρέπει να ξεπεράσει το απλό επίπεδο της εφαρμογής, ώστε να αποτελέσει τμήμα της κουλτούρας κάθε εργαζόμενου»
Παράλληλα, η αλυσίδα αξίας στο σύνολο της βιομηχανίας ενέργειας θα συνεχίσει να παράγει αξιόπιστα, καθαρά και χαμηλού κόστους ενεργειακά προϊόντα, σε συνδυασμό με τεχνολογικά εξελιγμένες λύσεις και καινοτόμες πρακτικές.
Σύμφωνα με μελέτες, η πετρελαϊκή βιομηχανία θα συνεχίσει να έχει δεσπόζουσα θέση στο συνολικό ενεργειακό μείγμα, καθώς η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα θα καλύπτει ανάγκες για τις εμπορευματικές μεταφορές, τη ναυτιλία και τις αερομεταφορές.
Στη νέα ενεργειακή πραγματικότητα θα απαιτείται η χρήση ευέλικτων πηγών και φορέων ενέργειας, καθώς και η αναζήτηση πιθανών συνεργειών μεταξύ τους.
H ενεργειακή πολιτική δεν αφορά μονάχα θέματα που σχετίζονται με την τιμή του φυσικού αερίου, τις θέσεις εργασίας, τη ρύπανση του περιβάλλοντος ή την κλιματική αλλαγή. Σαφώς και επηρεάζει όλα τα προηγούμενα θέματα, ωστόσο η χρήση της ενέργειας αφορά κυρίως τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής και της καθημερινότητάς μας.
Τα ενεργειακά προϊόντα που θα ωριμάσουν τις επόμενες δεκαετίες θα βασίζονται σε:
α) βιοκαύσιμα επόμενης γενιάς που θα παράγονται από καινοτόμες μετατροπές βιομάζας και απορριμμάτων και
β) εφαρμογές υδρογόνου που θα παράγεται με ανανεώσιμο τρόπο.
Η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξήσει σημαντικά τη διείσδυση της ανανεώσιμης ηλεκτροπαραγωγής κυρίως από άνεμο και ήλιο, ενώ θα υποστηρίξει εφαρμογές κατανεμημένης παραγωγής ενέργειας σε τοπικό επίπεδο, με αντίστοιχη μείωση απωλειών μεταφοράς και διανομής. Ο ενεργειακός τομέας βρίσκεται σε μεγάλης κλίμακας μετασχηματισμό, που εισάγει σημαντικούς κινδύνους αλλά και μοναδικές ευκαιρίες για επενδύσεις. Τα συνεχώς μειούμενα περιθώρια κέρδους, σε συνδυασμό με την ανάγκη για διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου και τη διεθνοποίησή του, προσθέτουν πολυπλοκότητα στη λειτουργία και δυσκολία στη διαχείριση των αντίστοιχων επενδυτικών κινδύνων.
Σε μια αβέβαιη αγορά ενέργειας απαιτείται ευελιξία και καινοτομία, λαμβάνοντας υπόψη:
- τα πρωτοπόρα μοντέλα εργασίας
- την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων
- τον ρόλο της τεχνολογίας
- τη βιώσιμη ανάπτυξη
- τις νέες μορφές συνεργασίας για αξιοποίηση εξειδικευμένης γνώσης
Η πετρελαϊκή βιομηχανία εξελίσσεται
Σε απόλυτους αριθμούς η ζήτηση για ενέργεια αυξάνεται, ωστόσο το ποσοστό που αντιστοιχεί σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο στη συνολική κατανάλωση ενέργειας εκτιμάται ότι θα φθίνει. Με συνεχώς μειούμενες τις διαθέσιμες ποσότητες εύκολα εξορύξιμων υδρογονανθράκων, σε συνδυασμό με ενδιαφέρουσες εναλλακτικές πηγές ενέργειας που ωριμάζουν, το επόμενο βήμα είναι ξεκάθαρο: οι πετρελαϊκές εταιρείες πρέπει να μειώσουν το κόστος παραγωγής.
Τα προβλήματα προς αντιμετώπιση είναι γνωστά: η περιβαλλοντική νομοθεσία, οι πολιτικές πιέσεις, οι λειτουργικοί κίνδυνοι και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, ενώ η αποκλειστική λύση παραμένει η καινοτομία.
Η μείωση του κόστους εξόρυξης, μεταφοράς και διύλισης υδρογονανθράκων θα βασίζεται σε καινοτόμες λύσεις, στον ψηφιακό μετασχηματισμό των υφιστάμενων παραγωγικών διαδικασιών, καθώς και στη βελτιστοποίηση του κύκλου ζωής και την απόδοση των υφιστάμενων και μελλοντικών εγκαταστάσεων.
Με χρήση περισσότερης αυτοματοποίησης στα πεδία εξόρυξης, έξυπνη ανάλυση των συλλεγόμενων δεδομένων και λογισμικό τρισδιάστατης απεικόνισης για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Η ψηφιακή επανάσταση βασισμένη στη μηχανική μάθηση και τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης οδηγεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Η εκθετική αύξηση των παραγόμενων και διαθέσιμων δεδομένων, σε συνδυασμό με τις νέες δυνατότητες διάδρασης ανθρώπων και μηχανών μέσω προηγμένων αναλυτικών εργαλείων και μηχανικής μάθησης, δημιουργεί νέες επαγγελματικές ευκαιρίες.
Σημαντικές ευκαιρίες στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος αποτελούν η μείωση των εκπομπών μεθανίου κυρίως στη φάση εξόρυξης των υδρογονανθράκων, καθώς και η μείωση του κόστους δέσμευσης και αποθήκευσης ή χρησιμοποίησης άνθρακα.
Οι πετρελαϊκές εταιρίες θα πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν κάτι νέο να προσφέρουν ως προς το περιβάλλον εργασίας και την κοινωνική τους ευθύνη ώστε να προσελκύσουν ταλαντούχα άτομα των επόμενων γενιών. Μια δυναμική ευελιξία σε ένα μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό και τεχνολογικό τοπίο, ώστε να προσαρμόζεται με επιτυχία στις νέες απαιτήσεις της αγοράς.
Οι αλλαγές της επόμενης πενταετίας
Σε χρονικό ορίζοντα πενταετίας η πετρελαϊκή βιομηχανία διεθνώς επικεντρώνεται σε αποδοτικότερες επενδύσεις και στη μείωση του κόστους λειτουργίας για το σύνολο της αλυσίδας αξίας των παραγόμενων προϊόντων. Αναπτύσσει στρατηγικές και διαδικασίες αυστηρής οικονομικής παρακολούθησης της λειτουργίας χωρίς συμβιβασμούς σε θέματα ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος. Ο Μηχανισμός Εμπορίας Ρύπων (Emissions Trading Scheme) αποτελεί το βασικό εργαλείο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Με βάση την αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης η τιμή των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να έχει σημαντική αύξηση, κάτι που θα επιδεινώσει την κατανάλωση ρυπογόνων καυσίμων και ενεργειακών προϊόντων.
Έξυπνες επενδύσεις στην καινοτομία, σε τεχνολογικές ψηφιοποιήσεις και επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων, στη διαφοροποίηση δραστηριοτήτων και προϊόντων, ώστε να επιτευχθεί υψηλότερη προστιθέμενη αξία. Το φυσικό αέριο αποτελεί τον κρίσιμο κρίκο στην ενεργειακή μετάβαση σε έναν κόσμο χαμηλών εκπομπών άνθρακα και στην αυξημένη διείσδυση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Αρκετές πετρελαϊκές εταιρίες αναζητούν πλέον επενδυτικές ευκαιρίες εκτός των ορυκτών καυσίμων, επικεντρώνοντας ωστόσο στον τομέα της ενέργειας. Οι επενδυτικές αυτές ευκαιρίες περιλαμβάνουν ανανεώσιμη ηλεκτροπαραγωγή, βιοκαύσιμα και ανάπτυξη δικτύων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
Το αύριο της ΕΛΠΕ
Σε λίγα χρόνια οι πελάτες μας θα αγοράζουν μονάδες ενέργειας αντί για κυβικά καυσίμου. Στις ανεπτυγμένες χώρες η κατανάλωση πετρελαϊκών προϊόντων θα μειωθεί οδηγώντας στη μείωση των μονάδων διύλισης, κυρίως λόγω της πτώσης της κατανάλωσης στον τομέα των μεταφορών. Αναμένεται στροφή σε πιο καθαρά και πιο ποιοτικά καύσιμα μεταφορών, καθώς και σε πετροχημικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η πρόκληση της αντιμετώπισης ενός αβέβαιου και γεωπολιτικά ασταθούς περιβάλλοντος με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την εξασφάλιση ανταγωνιστικής παρουσίας και προοπτικής τα επόμενα χρόνια απαιτεί επαναπροσδιορισμό προτεραιοτήτων και στρατηγικής. Το αύριο του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ είναι συνδεδεμένο με τη συνεισφορά του στην οικονομία, στην κοινωνία και στην τεχνολογία. Η αύξηση της επιχειρηματικής αξίας του Ομίλου έχει στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας.
Βασικοί πυλώνες που υποστηρίζουν τη μετάβαση της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ στον ενεργειακό όμιλο του αύριο είναι ο ενεργειακός και ψηφιακός μετασχηματισμός. Ο ενεργειακός μετασχηματισμός έχει στόχο τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα στα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας και τη διαχείριση με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει στόχο τη μετάβαση στη μεταψηφιακή εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, της διαχείρισης μεγάλου όγκου δεδομένων και της ρομποτικής.
Το σημαντικότερο και πολυτιμότερο περιουσιακό στοιχείο της εταιρίας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της. Οι τεχνολογικές εξελίξεις ανατρέπουν τον παραδοσιακό τρόπο εργασίας ενισχύοντας την αποδοτικότερη παραγωγή. Η αποδοχή των νέων τεχνολογιών πρέπει να ξεπεράσει το απλό επίπεδο της εφαρμογής, ώστε να αποτελέσει τμήμα της κουλτούρας κάθε εργαζόμενου. Παράλληλα, διαμορφώνεται ένα νέο περιβάλλον διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για την προσέλκυση ταλαντούχων νέων εργαζομένων.
Στον Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ βλέπουμε το μέλλον ως μια συμβίωση με τις καινοτόμες βιομηχανίες του μέλλοντος, σε ένα περιβάλλον διαφάνειας και συμμετοχής σε βιώσιμες στρατηγικές κυκλικής οικονομίας και εξοικονόμησης πόρων, ώστε μέσα από την ανάπτυξη και την οικονομική μεγέθυνση ο Όμιλος να προσφέρει στους μετόχους, στους εργαζόμενους και την κοινωνία προστιθέμενη αξία.
- Ο Σπύρος Κιαρτζής είναι Διευθυντής Νέων Τεχνολογιών και Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας