Ο Τζιμ Λόντος στην Κύπρο (1937)
Ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός, με τεράστια λαϊκή απήχηση στην Κύπρο του μεσοπολέμου, ήταν η επίσκεψη του Έλληνα πρωτοπαλαιστή και παγκόσμιου πρωταθλητή Τζιμ Λόντου.
Η επίσκεψη, που έγινε πριν από ογδόντα χρόνια, τον Μάιο – Ιούνιο 1937, προκάλεσε παγκύπριο συναγερμό, σε σημείο που να προκαλέσει την ανησυχία του παλμερικού δικτατορικού καθεστώτος από τις πολιτικές της προεκτάσεις…
Ο Τζιμ Λόντος (πραγματικό όνομα Χρήστος Θεοφίλου, 1897-1975) ήταν από τη δεκαετία του 1920 πρωταθλητής στις Ηνωμένες Πολιτείες (το 1938 ανακηρύχθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών).
Στην Κύπρο είχε προσπαθήσει να έλθει και το 1933, όταν επισκέφθηκε την Ελλάδα και πάλεψε στο Παναθηναϊκό Στάδιο όμως, δυο χρόνια ύστερα από την οκτωβριανή εξέγερση του 1931, δεν του δόθηκε άδεια από τις αρχές.
Αντίθετα, η επίσκεψή του το 1937 συνέπεσε με την άρση, από τις 26 Μαΐου 1937, του «Διατάγματος Αμύνης» και των περιοριστικών κανονισμών που είχαν επιβληθεί από τα Οκτωβριανά.
Ο Λόντος έφτασε στην Κύπρο ατμοπλοϊκώς, από την Αίγυπτο, στις 27 Μαΐου 1937.
Οι εφημερίδες είχαν δημοσιεύσει εντυπωσιακές φωτογραφίες από αγώνες ή προπονήσεις του, ενώ κατά την άφιξη και τη διαμονή του στο νησί έγινε αντικείμενο θερμών λαϊκών εκδηλώσεων.
Ο Λόντος ήταν ήδη ένας λαϊκός ήρωας και στην Κύπρο, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τα ποιήματα ή τις φυλλάδες που του αφιέρωσαν στη δεκαετία του 1930 γνωστοί λαϊκοί ποιητές, όπως οι Χαράλαμπος Άζινος, Παύλος Λιασίδης, Χριστόφορος Θ. Παλαίσης, Μιχαήλ Πέσογκες, Κλεάνθης Σάββα, Θεοδόσης Χαλάσης, κ.ά.
Μάλιστα, ο Παλαίσης απήγγειλε «γεμάτος ενθουσιασμόν» το συγκινητικό ποίημά του στον Λόντο, παρουσία του παλαιστή, του Έλληνα Προξένου και πλήθους κόσμου, στην Αρχιεπισκοπή, στη Λευκωσία, μετά την κυριακάτικη λειτουργία της 30ης Μαΐου 1937.
Ο Λόντος ήρθε στην Κύπρο με πρόσκληση του Χρ. Αχνιώτη και του Κύπριου πρωτοπαλαιστή Θεόφιλου Τουμάζου, οι οποίοι οργάνωσαν και το πρόγραμμά του.
Έδωσε έναν αγώνα, στη Λευκωσία, στις 30 Μαΐου 1937, στο ΓΣΠ, τον οποίο παρακολούθησαν χιλιάδες θεατές σε μια πρωτοφανή κοσμοσυρροή (οι εφημερίδες τους υπολόγισαν από 5.000 έως 10.000).
Τον αγώνα, που παρακολούθησε και ο ίδιος ο κυβερνήτης Πάλμερ, διαιτήτευσε ο γνωστός φίλαθλος και αθλητικός παράγοντας, Γεώργιος Πούλιας.
Αντίπαλος του Λόντου ήταν ο Θεόφιλος Τουμάζος (1901-1984), από τους Στύλλους Αμμοχώστου, κάτοικος Κάτω Βαρωσιού, ο μεγαλύτερος Κύπριος παλαιστής, πρώην μετανάστης κι αυτός στις ΗΠΑ, που είχε μάλιστα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στους Ολυμπιακούς αγώνες του Άμστερνταμ, το 1928, στο αγώνισμα της πάλης (πατέρας και του ήρωα της ΕΟΚΑ, Παναγιώτη Τουμάζου).
Όπως έγραφε μια εφημερίδα της Λευκωσίας, «ο αγών ήτο ασφαλώς προκεκριμένος υπέρ του Λόντου», όμως ο Τουμάζος θαυμάστηκε για «την δύναμιν, την τέχνην και την αντοχήν του» και υπέκυψε στον 5ο γύρο.
Ο Λόντος επέδειξε στον αγώνα τις παλαιστικές λαβές του, το περίφημο «αεροπλανικό» και το κεφαλοκλείδωμα.
Τις επόμενες μέρες ο Λόντος παρευρέθηκε σε «παλαιστικές επιδείξεις» του Τουμάζου και μαθητών του, στην Αμμόχωστο και στη Λεμεσό, επισκέφθηκε το Παρθεναγωγείο Φανερωμένης και το Παγκύπριο Γυμνάσιο, έδωσε συνεντεύξεις στον Τύπο και αυτόγραφα σε νεαρούς θαυμαστές του, ενώ τον δεξιώθηκαν με μεγάλες τιμές τα αθλητικά σωματεία της Λευκωσίας, της Λάρνακας, της Αμμοχώστου και της Λεμεσού, τα Δημαρχεία και ιδιώτες στη Λεμεσό, Κερύνεια (εκεί επέλεξε να προπονηθεί για τον αγώνα του), Λάπηθο, Άχνα, κ.α.
Ειδικά στη Λεμεσό διαδραματίστηκαν πρωτοφανείς σκηνές με μικροτραυματισμούς και ζημιές σε καταστήματα από τον συνωστισμό κατά την υποδοχή του.
Ο Λόντος, ο «μυθικός ήρως», ο «νέος Ηρακλής», το «καμάρι της ελληνικής παλληκαριάς» στην αποχαιρετιστήρια επιστολή του προς τον κυπριακό λαό έγραψε για τη συγκίνησή του που έφευγε από «την πατρίδα της Αφροδίτης και του Διγενή Ακρίτα, (…) ένα τόπον παραδεισιακής ομορφιάς, όπου ζει το αρχαίον ιδανικόν της παλληκαριάς και του αθλητισμού».
Μια επίσκεψη με τεράστια απήχηση, σε μια Κύπρο που είχε αρχίσει να αλλάζει…
- Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» στις 8 Απριλίου 2017