Αυτοεπιβεβαίωση και εγωισμός
Ο κοινωνικός ψυχολόγος Roy Baumeister,και συγγραφέας του βιβλίου “Evil: Inside Human Cruelty and Aggression», γράφει ότι οι διάφοροι εγκληματίες δεν πιστεύουν ότι κάμνουν κάτι κακό.
Αντίθετα η συνήθης τακτική που ακολουθούν είναι να προστατεύσουν την αυτοεκτίμησή τους πιστεύοντας ότι το έγκλημά τους αποτελεί μια δικαιολογημένη αντίδραση σε κάτι (π.χ. αδικία, αυτοάμυνα).
Στην έρευνα του Baumeister, οι εγκληματίες επέρριπταν ευθύνες στο θύμα.
Ο Baumeister συμπέρανε ότι ένα έμμεσο βασικό αίτιο της βίας και σκληρότητας είναι ο εγωϊσμός και η αυτοεκτίμηση που φτάνει σε σημείο ναρκισσισμού, οπότε η αντίδραση στις υποτιθέμενες απειλές/προσβολές αντεπιτίθενται.
Η αυτοεπιβεβαίωση λόγω θιγμένης αυτοεκτίμησης εξηγεί πολλές πράξεις βίας.
Είναι διαφορετικό όταν κάποιος προσπαθεί να αυτοεπιβεβαιωθεί σε προσωπικά επίπεδο, όμως, τι θα μπορούσε να συμβεί όταν κάποιος εγωϊστικά σκεπτόμενος προσπαθεί να αυτοεπιβεβαιωθεί για τις λανθασμένες επιλογές του αφήνοντας να τον εκβιάζουν παρασύροντας ένα ολόκληρο λαό μαζί του;
Δυο παραδείγματα από την ιστορία.
Ο Σπαρτιάτης Παυσανίας, τέθηκε επικεφαλής 22 πόλεων-κρατών της Ελλάδας και με έξυπνους ελιγμούς νίκησε τους υπεράριθμους Πέρσες (1:3) στη μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.).
Ο φιλόδοξος στρατηγός μετά τον θρίαμβό του, θεωρώντας ότι η νίκη ήταν αποκλειστικά δική του σκάλισε γραπτή αφιέρωση, εξυμνώντας τον εαυτό του, την οποία οι άρχοντες της πόλης του έσβησαν αμέσως γράφοντας ένα πιο σεμνό επίγραμμα.
Η συμπεριφορά του έγινε αλαζονική, φορούσε ακριβά ρούχα, κυκλοφορούσε με ακολούθους και έδινε πλούσια γεύματα. Λόγω μεγαλομανίας προσέγγισε το εχθρικό στρατόπεδο (Πέρσες), πρώτα απελευθερώνοντας αιχμάλωτους συγγενείς τους.
Άρχισε να αλληλογραφεί με τον εχθρό αναπτύσσοντας τα σχέδιά του.
Στο τέλος κάθε επιστολής, ζητούσε να σκοτώσουν τον αγγελιαφόρο για ασφάλεια.
Υποψιαζόμενοι ότι κάτι «μαγείρευε», οι άρχοντες της Σπάρτης τον ανακάλεσαν, αλλά δεν είχαν χειροπιαστές αποδείξεις να τον καταδικάσουν• οπότε ο νέος αγγελιαφόρος στον οποίο εμπιστεύθηκε την επιστολή προς τον εχθρό, διερωτώμενος γιατί οι προηγούμενοι δεν επέστρεφαν πίσω, την άνοιξε και ενοχλημένος από την προτροπή να τον σκοτώσουν, την παρέδωσε στους άρχοντες.
Ο μεγάλος στρατηγός κατέφυγε στο ναό για προστασία, οπότε οι συμπατριώτες του τον έκτισαν μέσα μέχρι που πέθανε, για να ισχύσει το «μηδένα προ του τέλους μακάριζε» του Σόλωνα.
Ο μεγάλος νικητής των Πλαταιών και ηγέτης 22 πόλεων-κρατών της Ελλάδας (479 π.Χ., μια από τις τελευταίες μάχες της 2ης περσικής εισβολής που περιέγραψε ο ιστορικός Ηρόδοτος), ο Σπαρτιάτης Παυσανίας, «Μήδισε», συμμάχησε με τον εχθρό (Μήδους) και είχε την τύχη που του άρμοζε.
Το μόνο χατίρι που του έκαναν οι συμπατριώτες του Σπαρτιάτες ήταν να μην πετάξουν το πτώμα του στον Καιάδα, όπου έριχναν τους κακούργους, αλλά τον έχωσαν στο χώμα εκεί κοντά χωρίς τιμές, ούτε τότε ούτε και μετά.
Η δεύτερη περίπτωση αφορά τον πανέμορφο, χαρισματικό μαθητή του Σωκράτη, Αθηναίο Αλκιβιάδη, ο οποίος έμεινε στην ιστορία τόσο για τα κατορθώματα όσο και τις ακολασίες του ζώντας άσωτη ζωή, κοροϊδεύοντας και προκαλώντας τους πάντες.
Συμπεριφερόταν ακόμα πιο αλαζονικά μετά τη νίκη του στους Ολυμπιακούς (416 π.Χ.) και ενώ ηγείτο της εκστρατείας των Αθηναίων στην Σικελία, τον ανακάλεσαν πίσω με την κατηγορία της ιεροσυλίας που επέφερε θανατική ποινή.
Αντί να επιστρέψει, ζήτησε άσυλο στην Σπάρτη, εχθρό της πατρίδας του, δίνοντας σημαντικές πληροφορίες για να νικήσουν την Αθήνα.
Επειδή προκάλεσε σκάνδαλο όταν συνήψε ερωτικές σχέσεις με τη σύζυγο του βασιλιά Άγη, με την οποία απέκτησαν παιδί όσο ο βασιλιάς της Σπάρτης βρισκόταν σε εκστρατεία, οπότε αναγκάστηκε να καταφύγει στους Πέρσες.
Εκεί έδωσε μυστικές πληροφορίες στον Τισσαφέρνη για το πως θα νικούσε τους Έλληνες.
Ακολούθως πρόδωσε και τον Τισσαφέρνη και επέστρεψε στην Αθήνα με τα περσικά και τα σπαρτιάτικα λάφυρα.
Οι δολοπλοκίες του δεν είχαν τέλος, μια συμμαχούσε με τους Πέρσες, μια με του Αθηναίους και πάλι από την αρχή.
Κυνηγημένος από Αθήνα, Σπάρτη και Πέρσες, ζήτησε και πάλι καταφύγιο από τον νέο Πέρση σατράπη Φαρνάβαζο.
Τελικά το 405 π.Χ βρέθηκε δολοφονημένος, με ένα δόρυ καρφωμένο στο στήθος, στο δρόμο προς την Περσία.
Κατακρατώντας τα λάφυρα (σημερινά εκατομμύρια), ίσως να πίστεψε ο Αλκιβιάδης ότι θα εξασφάλιζε τα παιδιά και τα εγγόνια του αλλά το μόνο που τους εξασφάλισε είναι να φέρουν τον τίτλο, τα παιδιά του προδότη.
Όλα τα παρασκήνια βγαίνουν στο φως αργά ή γρήγορα («ουδέν κρυφό υπό τον ήλιο»), γιατί έχει και άλλους έξυπνους και γιατί η ιστορία δε χαρίζεται σε κανένα.
Ας το έχουν αυτό υπόψη τους οι σύγχρονοι Μηδίζοντες…