Η δεκαετία των κρίσεων και το αύριο
«Η δεκαετία των κρίσεων και το αύριο» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Ανδρέα Θεοφάνους
Ένα βιβλίο, το οποίο επιβεβαιώνει τη συστηματική παρουσία και συνεισφορά του συγγραφέα στον δημόσιο διάλογο.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται 176 κείμενα, οργανωμένα σε πέντε θεματικές ενότητες, Κυπριακό και τουρκικός αναθεωρητισμός, το περιφερειακό περιβάλλον, η Ευρώπη και ο κόσμος, η δίνη της οικονομικής κρίσης, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και φιλοσοφικές τοποθετήσεις.
Μέσα από τα κείμενα αυτά, αναδεικνύεται η πολύπλευρη προσωπικότητα του Ανδρέα Θεοφάνους, ενός εργατικού και παραγωγικού πανεπιστημιακού, συνεπή στο καθήκον της προσφοράς στην πατρίδα του και την κοινωνία.
Η επιβίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αντιμετώπιση του υπαρξιακού της ζητήματος είναι στον πυρήνα των προβληματισμών του Θεοφάνους. Αναδεικνύεται η φιλοσοφική προσέγγιση του για το Κυπριακό Πρόβλημα: η επιδίωξη μιας βιώσιμης και διαρκούς λύσης του Κυπριακού, η οποία να βελτιώνει την υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων. Αυτή είναι και η βασική προϋπόθεση που θέτει ο Θεοφάνους προκειμένου να υπάρξει προοπτική αποδοχής ενός σχεδίου λύσης από τον λαό της Κύπρου. Ο αναγνώστης θα έχει τη δυνατότητα να μελετήσει τις εναλλακτικές προτάσεις που ανέπτυξε ο Θεοφάνους τα τελευταία χρόνια, με πιο πρόσφατη την εισήγηση για μια εξελικτική διαδικασία προς συνολική επίλυση του προβλήματος. Η απουσία συγκροτημένου και συνεπούς αφηγήματος, καθώς και συγκροτημένης σκέψης για το Κυπριακό, προβληματίζουν έντονα τον συγγραφέα.
Ο Θεοφάνους ασχολείται με τα οικονομικά της Κύπρου, την κατάσταση της οικονομίας και τα δημόσια οικονομικά, από τη δεκαετία του 1990. Η σκέψη του εξελίσσεται ανάλογα με τις προκλήσεις που παρουσιάζονται. Ο αναγνώστης θα παρατηρήσει τη διάθεση προσαρμογής της ανάλυσης και των εισηγήσεών του συγγραφέα στα δεδομένα προ, κατά τη διάρκεια και μετέπειτα της μεγαλύτερης δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Κύπρο την περίοδο 2012-2013. Η κριτική του έναντι του προγράμματος προσαρμογής που συμφωνήθηκε το 2013 και του τρόπου που εφαρμόστηκε καταγράφονται σε σειρά άρθρων. Ο αναγνώστης θα έχει την ευκαιρία να εκτιμήσει τη συνεισφορά Θεοφάνους, γνωρίζοντας τον τρόπο που εξελίχθηκαν τα πράγματα, τις διορθωτικές κινήσεις και την αυτοκριτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον τρόπο που αντιμετώπισε την κρίση στην Κύπρο. Η βασική διαπίστωση Θεοφάνους ως προς τα αίτια των οικονομικών κρίσεων αφορά στις υπέρμετρες και αλόγιστες δαπάνες του κράτους και των νοικοκυριών σε σχέση με τα μέσα και τις δυνατότητες τους.
Η πρόσφατη υγειονομική κρίση, καθώς και η εντατικοποίηση της κρίσης αξιών και των θεσμικών κρίσεων απασχόλησαν τον Θεοφάνους σε αρκετά από τα άρθρα που δημοσιεύονται στο βιβλίο του. Οι προβληματισμοί του περιστρέφονται γύρω από δύο βασικά ελλείμματα που ταλανίζουν την κοινωνία και την πολιτεία της Κύπρου: τη διαρκή άρνηση του πολιτικού προσωπικού να αξιοποιήσει τη γνώση στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων και τη συνεχή έκπτωση στον αξιακό κώδικα του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας. Ο συγγραφέας προβάλλει τον ορθολογισμό και τις ηθικές αξίες ως τα συστατικά στοιχεία κατανόησης, αντιμετώπισης και υπέρβασης τέτοιων κρίσεων.
«Η δεκαετία των κρίσεων και το αύριο» είναι ένα βιβλίο που θα προβληματίσει, θα διδάξει και θα βοηθήσει κάθε υγιώς σκεπτόμενο πολίτη να κατανοήσει τις πολλαπλές κρίσεις που διήλθε, αλλά και συνεχίζει να υπόκειται η Κύπρος και ο λαός της. Είναι ένα βιβλίο μέσα από το οποίο διακρίνονται οι επιρροές που είχε ο Θεοφάνους από τις σπουδές του στις ΗΠΑ και τον τρόπο που τις προσάρμοσε στα μέτρα και τις ανάγκες της πατρίδας του. Τα κείμενα εκπέμπουν τη συνέπεια και αξιοπιστία ενός ανθρώπου που μπορεί να προσφέρει στον τόπο του.
Αναμφίβολα, η διαχρονική συνεισφορά Θεοφάνους μπορεί να αξιοποιηθεί και πολιτικά, στο πλαίσιο της αναζήτησης διεξόδων στην Κυπριακή Πολιτεία.
- Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας