Τί κάθοντ’ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε;
Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.
Κ. Π. Καβάφης
Η Γερμανία ήταν βέβαια πάντα στο προσκήνιο!
Απλώς με την έκλειψη των ΗΠΑ λόγω της πολιτικής απομονωτισμού που ακολούθησε και ακολουθεί ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, το Βερολίνο είναι υποχρεωμένο να αναλάβει ρόλους που προηγουμένως ανήκαν στους Αμερικανούς. Αυτό φάνηκε με τη σύγκληση της διάσκεψης του Βερολίνου για τη Λιβύη στις αρχές αυτής της χρονιάς και τώρα πιο πρόσφατα με τη διαμεσολάβηση για να τηλεφωνήσει ο Μητσοτάκης στον Ερντογάν καθώς και με την τριμερή συνάντηση που οργανώθηκε για τα Ελληνοτουρκικά. Συνάντηση που κρατήθηκε μυστική από την Αθήνα και το Βερολίνο αλλά που δημοσιοποιήθηκε από την Άγκυρα. Δημοσιοποιώντας τη συνάντηση αυτή ο Τσαβούσογλου ασκεί από τη μια πίεση στην Αθήνα και από την άλλη παρουσιάζει την Τουρκία στη διεθνή κοινή γνώμη έτοιμη για διάλογο. Οι Γερμανοί αν και επίσημα παρουσιάζονται ενοχλημένοι για τη δημοσιοποίηση καθόλου δεν αποκλείεται να συνέπραξαν προς αυτή την κατεύθυνση. Η Αθήνα παραμένει εκτεθειμένη επειδή σύρεται σε ένα διάλογο με ταπεινωτικούς όρους. Μια Αθήνα φοβισμένη και ουσιαστικά απομονωμένη. Διότι άλλο τι παρουσιάζουν τα ελεγχόμενα συστημικά main stream ΜΜΕ και άλλο ποια είναι η πραγματικότητα. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι ο Ερντογάν σηκώνει όποτε σχεδόν θέλει το τηλέφωνο και μιλά με τον Τραμπ, τον Πούτιιν και την Μέρκελ, είναι υπολογίσιμος «σύμμαχος» ή «αντίπαλος», ενώ ο Μητσοτάκης θεωρείται «δεδομένος», »κηδεμονευόμενος», συνομιλεί ουσιαστικά μόνο με τον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα… και υπακούει στα κελεύσματα του Βερολίνου.
Την ίδια ώρα που υποτίθεται διεξάγεται διάλογος, η Τουρκία δεν έχει σταματήσει καμιά από τις προκλήσεις της, καμιά από τις παράνομες ενέργειες της, έχοντας φυσικά και τη γερμανική κάλυψη. Δεν υπάρχει πιο φιλοτουρκική στάση στην ΕΕ από αυτή της Γερμανίας μετά την αποχώρηση της Βρετανίας. Να υπενθυμίσουμε εδώ και τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη τον περασμένο Ιανουάριο.
Τι επιδιώκει λοιπόν η Γερμανία με την τελευταία πρωτοβουλία της; Επί της ουσίας να προστατεύσει τα συμφέροντα της που συμπίπτουν, εν μέρει τουλάχιστον, με αυτά της Τουρκίας και να κρατήσει την Ελλάδα μακριά από συμμαχίες ή και προσεγγίσεις που θα έθιγαν αυτά τα συμφέροντα. Τέτοιες πιθανές δυνητικές συμμαχίες που θα απομάκρυναν την Ελλάδα από τον γερμανικό έλεγχο θα ήταν με χώρες των οποίων τα συμφέροντα συγκρούονται με τα τουρκικά όπως η Γαλλία, η Αίγυπτος, κάποιες άλλες αραβικές χώρες και το Ισραήλ. Δυνητικές προσεγγίσεις επωφελείς για τα ελληνικά συμφέροντα θα ήταν αυτές με την Ρωσία και το Ιράν. Ακόμη μια σωστή και ευέλικτη πολιτική θα ήταν η άμεση αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με τη Συρία. Φυσικά περιμένει πολλά κανείς από τον Κυριάκο Μητσοτάκη που έσπευσε, μόνος από τους Ευρωπαίους ηγέτες, να επιδοκιμάσει τη δολοφονία από τους Αμερικανούς του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί! Κάτι που δεν έκανε φυσικά ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, αν κα φίλος και συνομιλητής του Τραμπ.
Η Γερμανία θα έχει την πρωτοβουλία στα ελληνοτουρκικά μέχρι τις αμερικανικές εκλογές. Αν τις εκλογές κερδίσει ο Μπάϊντεν η πρωτοβουλία θα επανέλθει στους Αμερικανούς. Αν τις κερδίσει ο Τραμπ είναι πολύ πιθανόν οι Γερμανοί να διατηρήσουν την πρωτοβουλία. Θα υποχρεώσουν ουσιαστικά την Αθήνα σε διάλογο με την Άγκυρα εφ΄ όλης της ύλης, θα την κρατήσουν μακριά από την Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη και θα την πιέσουν για υποχωρήσεις και συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο. Ως αντάλλαγμα, και αν η Αθήνα δείξει καλή συμπεριφορά, ίσως αποφευχθεί το θερμό επεισόδιο. Σε περίπτωση θερμού επεισοδίου οι Γερμανοί θα ασκήσουν πίεση για συμβιβασμό που θα ικανοποιεί την Τουρκία.
Το κρίσιμο παιχνίδι θα παιχτεί ασφφαλώς στη Λιβύη. Αν η Αθήνα δεν τολμήσει να συνδέσει τα συμφέροντα της με αυτά της Γαλλίας, της Αιγύπτου αλλά ακόμη και της Ρωσίας, αν παραμείνει όμηρος της γερμανικής πολιτικής, θα χάσει το παιχνίδι με αποκλεισμό της από την Ανατολική Μεσόγειο και με μιας μορφής εθνική συρρίκνωση. Είναι πολύ πιθανόν ότι ούτε η Γαλλία ούτε η Ρωσία, ούτε η Αίγυπτος και άλλα αραβικά κράτη θα επιτρέψουν στην Τουρκία να κυριαρχήσει στη Λιβύη. Αυτό έδειξε η αυστηρή προειδοποίηση που στάληκε στην Άγκυρα με το βομβαρδισμό της βάσης Αλ Ουατίγια, που βρίσκεται 140 χλμ. νοτιοδυτικά της Τρίπολης, και που από τον περασμένο Μάϊο έχει περιέλθει υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης Σάρατζ,, δηλαδή στην πραγματικότητα υπό τουρκικό έλεγχο. Φαίνεται ότι πίσω από την επίθεση βρίσκεται η Αίγυπτος και η Γαλλία που συνεργάστηκαν για το σκοπό αυτό. Κυκλοφόρησαν βέβαια και φήμες ότι η επίθεση πιθανόν να έγινε από την Ρωσία ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αν και αυτή η υπόθεση αποκλείστηκε τελικά, δείχνει ποιες χώρες έχουν συμφέροντα αντίθετα με αυτά της Τουρκίας στη Λιβύη. Οι οποίες προειδοποίησαν την Τουρκία ότι είναι γι΄αυτές κόκκινη γραμμή τυχόν τουρκική επίθεση στη Σύρτη και την αλ Τζούφρα.
Είναι με αυτές τις χώρες που θα είχε κάθε συμφέρον να συνεργαστεί η Αθήνα και όχι να καταστεί όμηρος της γερμανικής πολιτικής και των γερμανικών συμφερόντων. Ή και των αμερικανικών συμφερόντων δεδομένων των αμερικανοτουρκικών εναγκαλισμών. Και δεδομένης της στήριξης που παρέχει το ΝΑΤΟ στην τουρκική παρουσία στη Λιβύη. Θα τολμήσει η Αθήνα; Δεν φαίνεται στον ορίζοντα κάτι τέτοιο.
Πρέπει φυσικά αναλύοντας την τουρκική επιθετική πολιτική να μη τη συνδέομε αποκλειστικά με την Ελλάδα και την Κύπρο. Η Τουρκία είναι αντιμέτωπη και με άλλες χώρες και επιπλέον κάποιες ενέργειες του Ερντογάν, όπως η περίπτωση ης Αγίας Σοφίας, απευθύνονται και στο εσωτερικό του ακροατήριο. Για την Αγία Σοφία βεβαίως η «χριστιανική» Δύση έδειξε σχεδόν αδιαφορία. Το δε Οικουμενικό Πατριαρχείο που από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου ως σήμερα με την Ουκρανία υπηρέτησε τα αμερικανικά συμφέροντα ανταμείβεται καταλλήλως!
Η πρόσφατη επίσκεψη το υ Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη στην Αθήνα δεν φαίνεται να έχει αλλάξει τα δεδομένα. Για την Αθήνα η Κύπρος κείται πάντα μακράν και δεν είναι κάτι που στενοχωρεί τον Αναστασιάδη. Του επιτρέπει να υιοθετεί τη δική του πολιτική και να ετοιμάζεται να επιστρέψει στις συνομιλίες με τους τουρκικούς όρους. Ίσως ποτέ άλλοτε να μη είχαν το νόημα που έχουν σήμερα οι στίχοι του Καβάφη για την αθηναϊκή πολιτική αλλά και αυτή της Λευκωσίας. Να περιμένουνε στην αγορά οι ύπατοι και οι συγκλητικοί μας όσο να έρθουν οι βάρβαροι και να νομοθετήσουν για λογαριασμό μας!
- Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019 – E-mail stephanos.constantinides@gmail.com