Το ‘έγκλημα’ Τόνυ Μπλέαρ και τα ‘αξιόπιστα πολιτικά καρότα’ προς Τουρκία
- Κοπεγχάγη Δεκέμβριος 2002 -Σχέδιο Ανάν …
Δόθηκε τελικά στις 6 Ιουλίου 2016 το ογκωδέστατο και καταδικαστικό για την βρετανική κυβέρνηση Τόνυ Μπλέαρ/Τζάκ Στρο, πόρισμα της Έρευνας του Σερ Τζόν Τσίλκοτ και της Επιτροπής του, με το οποίο επιρρίπτονται ευθύνες στους Μπλέαρ/Στρο και στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες για τον πόλεμο που έσυραν τη χώρα (Βρετανία) το 2003 εναντίον του Ιράκ, μιας ανεξάρτητης κυρίαρχης χώρας.
Το πόρισμα καταδικαστικό: χρησιμοποιήθηκαν παραπλανητικές δικαιολογίες, δεν είχαν εξαντληθεί όλες οι διπλωματικές προσπάθειες, δεν υπήρχε άμεσος κίνδυνος από τον Σαντάμ Χουσέιν το Μάρτιο του 2003, είχε όπλα μαζικής καταστροφής, ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν οι πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών δεν ήσαν δικαιολογημένες, ο Τόνυ Μπλέαρ με επιστολή του προς τον Τζιώρτζ Μπούς ημερ. 28 Ιουλίου 2002 δέσμευσε τη χώρα ότι θα ήταν μαζί με τις ΗΠΑ ότι και να συνέβαινε, από εκείνη τη στιγμή είχε βάλει τη Βρετανία στο δρόμο για τον πόλεμο.
Ευθύνονται για τον άδικο χαμό χιλιάδων ανθρώπων στο Ιράκ και εκατοντάδων Βρετανών και Αμερικανών στρατιωτών.
Ο Σερ Τζόν Τσίλκοτ παρέδωσε ένα πόρισμα/απόφαση τόσο καταδικαστικό που φαίνεται ότι αναφέρεται σε πολλές μορφές αμέλειας αν όχι εγκληματικής ευθύνης για την τότε κυβέρνηση Τόνυ Μπλέαρ/Τζάκ Στρο, του Ηνωμένου Βασιλείου.
Μιλώντας στο τηλεοπτικό Σκάι, η υπουργός της τότε κυβέρνησης Μπλέαρ, Κλαίρ Σιόρτ, η οποία επέκρινε τον Μπλέαρ και έδωσε παραίτηση αλλά δύο μήνες μετά, είπε ότι το πόρισμα είναι καταδικαστικό, γραμμένο μεν στη γνωστή ευγενική επιτήδεια γλώσσα του κατεστημένου του Whitehall, αλλά που δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης ότι ο Μπλέαρ ξεγέλασε το λαό και το Κοινοβούλιο και είπε ψέματα.
Για δύο ώρες μετά τις δηλώσεις του Σερ Τζόν Τσίλκοτ, μίλησε και ο Τόνυ Μπλέαρ προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητά του με στόχο να κερδίσει συγχώρεση από τους συγγενείς των θυμάτων, αν και επιμένει αμετανόητος ότι καλά έκανε και θα το ξανάκανε, οι οποίοι όμως ουδέποτε θα τον συγχωρέσουν, ορισμένοι μάλιστα τον θεωρούν «τρομοκράτη» και ερευνούν τρόπο να τον δικάσουν.
Ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμυ Κόρπιν σε ομιλία του απολογήθηκε στο λαό του Ιράκ, στις οικογένειες των στρατιωτών που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν και το βρετανικό λαό. « Η απόφαση να πάει η χώρα στο πόλεμο στο Ιράκ άφησε ένα στίγμα στο κόμμα και στη χώρα μας, το πόρισμα έκανε ξεκάθαρο ότι η Βουλή παραπλανήθηκε και η εισβολή ήταν μια πράξη στρατιωτικής επιθετικότητας βασισμένη σε ψευδείς προφάσεις» δήλωσε.
Ο δε τότε υπουργός εξωτερικών και Κοινοπολιτείας Τζάκ Στρό είπε και αυτός ότι θα ζεί με τις επιπτώσεις του πολέμου για το υπόλοιπο της ζωής του. Εκ των υστέρων παραδέχτηκε ότι υπήρχαν και άλλες επιλογές που δεν τις πήραν.
Το έγκλημα εις βάρος της Κύπρου
Όμως, υπάρχει ακόμα ένα στίγμα, πολύ προηγούμενο, που θα κουβαλά το Εργατικό Κόμμα και για το οποίο δεν ακούσαμε καμία συγνώμη, ούτε έρευνα για τις ευθύνες, εκείνο της συνεργασίας με τον σφαγέα Ετσεβίτ που ευθύνεται το άλλο δίδυμο, των μακαριστών Χάρολτ Γουίλσον και Τζέιμς Κάλλαχαν. Και για το οποίο δεν διατάχθηκε καμία έρευνα τύπου Τζίλκοτ παρόλο ότι υπάρχει η ομολογία Κάλλαχαν το 1976 στη Μικτή Επιτροπή του Κοινοβουλίου για την Κύπρο, για την συμπαιγνία τους με την Τουρκία για ανατροπή της νόμιμης κυβέρνησης και αλλαγής του στάτους κβο δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας…
Και τώρα στα άλλα ενδιαφέροντα που βρήκαμε στο πόρισμα των 2.6 εκατομμυρίων λέξεων, σε 12 ογκωδέστατους τόμους, ηλεκτρονικώς σε 58 ξεχωριστά pdfs..
Ειδική περίπτωση η Τουρκία
Στις 19 Απριλίου 2002 η Μικτή Επιτροπή Μυστικών Υπηρεσιών του Κοινοβουλίου, υπολόγιζε ότι η Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ θα προσέφερε πρόσβαση του εδάφους της. ΄Όμως το Φόρειν ΄Οφις αναγνώριζε δυσκολίες και έγραφε ότι η Τουρκία ήταν ειδική περίπτωση. Δεν θα είχε κυβέρνηση μέχρι τις 3 Νοεμβρίου. Οι συνομιλίες για την Κύπρο πιθανόν να αποτύγχαναν οδηγώντας σε αδιέξοδο το Συνέδριο της ΕΕ στη Κοπεγχάγη το Δεκέμβριο του 2002. Οι Τούρκοι οπωσδήποτε θα χρησιμοποιήσουν το βάρος της στρατηγικής τους σημασίας στο θέμα του Ιράκ ως διαπραγματευτικό βαρίδιο, έγραφαν. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να τους δώσει αυτό που θέλουν από την ΕΕ. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να δουλέψουν πάνω τους δυνατά δεν μπορεί η πίεση προς την Τουρκία να μείνει μόνο πάνω στους Βρετανούς. Το μέγεθος της τουρκικής βοήθειας έπρεπε να τύχει διαπραγμάτευσης με την Τουρκία.
Τον Ιούλιο του 2002 ο Τόνυ Μπλέαρ έγραφε- « Οι Τούρκοι και οι Κούρδοι μας χρειάζονται. Αμφότεροι χρειάζονται πολύ την βοήθειά μας, και θα παίξουν αν τους προσφέρουμε αρκετά».
Λεπτό πολιτικό ισοζύγιο – αξιόπιστα πολιτικά καρότα!
Σε άλλο σημείο διαβάζουμε « Η Τουρκία θα είναι ένας ‘σημαντικός’ σύμμαχος και « θα χρειαστεί γι΄αυτό λεπτό πολιτικό ισοζύγιο» (delicate political balance) το οποίο θα χρειαστεί στρατιωτική υποστήριξη. Για να εξασφαλίσουμε την υποστήριξη της Τουρκίας θα χρειαστεί να αναγνωριστούν ‘αξιόπιστα πολιτικά καρότα’ (credible political carrots) ενισχύοντας στρατιωτική βοήθεια και ‘αποτελεσματικούς συνδέσμους σε κουρδικές αντάρτικες ομάδες’.
Αφέθη στις ΗΠΑ να ηγηθούν των πιέσεων και διαπραγματεύσεων με την Τουρκία.
Βρετανικές βάσεις στην Κύπρο
Τον Οκτώβριο του 2002 οι Αμερικανοί υπολόγιζαν στη χρήση των βρετανικών βάσεων στη Κύπρο και στις 18 Νοεμβρίου έδωσαν επίσημα το αίτημά τους στο Φόρειν ΄Οφις για πτήσεις προς τη Βρετανία, το Ντιέγκο Γκάρσια και την Κύπρο, δηλαδή της βρετανικές βάσεις. Παράλληλα όμως η Τουρκία παρέμβαλε συνεχώς δυσκολίες στην παραχώρηση του εδάφους της και πρόβαλε την δικαιολογία ότι φοβόταν… να έμπαιναν βρετανικά στρατεύματα στο έδαφός της , από επανάληψη του τι έγινε την δεκαετία του 1920 όταν ήθελαν να διαλύσουν την οθωμανική αυτοκρατορία!
Στις 20 Νοεμβρίου 2002 ο Τόνυ Μπλέαρ συνάντηση τον Ταγίπ Ερτογάν στο Λονδίνο ως ηγέτη του Κόμματος Δικαιοσύνης και ανάπτυξης, τον συνεχάρη για τη νίκη του στις εκλογές, μίλησαν για διάφορα θέματα περιλαμβανομένης της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ και συμφώνησαν να κρατήσουν στενή επαφή σε σχέση με το Ιράκ.
«Έκτακτα μέτρα» (Contingency plans)
Καθώς ο καιρός περνούσε και η Τουρκία ηρνείτο να απαντήσει, ο Τζάκ Στρο πίστευε ότι έπρεπε να υπάρξουν διμερείς συζητήσεις με την Τουρκία. Σε συνομιλία του με τον Αμερικανό υπουργό Πάουελ (Κόλιν) του είπε ότι ναι μεν έχουν ‘κάποιες δυσκολίες’ με την Τουρκία, αλλά ήξερε ότι υπήρχαν και σχέδια έκτακτης ανάγκης. Θα επανερχόταν. Δεν αναφέρονται ποία ήσαν τα έκτακτα μέτρα.
Το Υπουργείο ΄Αμυνας της Βρετανίας και το Φόρειν ΄οφις προσπαθούσαν να βρουν το καλύτερο τρόπο προσέγγισης των Τούρκων ώστε να εξασφαλιζόταν συμφωνία λαμβάνοντας υπόψη τα ευρύτερα τους συμφέροντα. Το Υπ. Άμυνας δεν ανέμενε πρόοδο μέχρι και μετά την συνάντηση της Κοπεγχάγης μεταξύ 12 και 13 Δεκεμβρίου 2002. Ακολούθησε αρχές Ιανουαρίου επίσκεψη στην Τουρκία από τον Τζέφ Χούν Υπ. ΄Αμυνας μαζί με άλλους που είχαν εκτεταμένη πείρα με τους Τούρκους. Και παρόλο που το Ηνωμένο Βασίλειο είχε αφήσει στους Αμερικανούς την εξασφάλιση συμφωνίας με την Τουρκία, αρχές Ιανουαρίου 2003 η πιθανότητα χρήσης τουρκικού εδάφους έφθασε σε κρίσιμο σημείο λόγω της διστακτικότητας της Τουρκίας και εγκαταλείφθηκε.
Σύμφωνα με όσα προλάβαμε να διαβάσουμε σε πρώτη γρήγορη ανάγνωση, φαίνεται ότι το Σχέδιο Ανάν το 2002 που βρισκόταν υπό εξέλιξη, συντάχθηκε και με ένα παρασκήνιο που διαμορφώθηκε μεταξύ των προσπαθειών του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες της Τουρκίας για να τους επιτρέψει πρόσβαση του εδάφους της και ταυτόχρονα και οι ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν τις βρετανικές βάσεις στην Κύπρο.
Αργότερα, και μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, γράφτηκε ότι οι Αμερικανοί στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν την πρόσβαση μέσω Τουρκίας, είχαν προσφέρει στους Τούρκους κάποια δισεκατομμύρια και την Κύπρο. Οι δηλώσεις αποδίδονταν στον Αμερικανό αξιωματούχο Ντάνιελ Φριετ. Κάποιοι αμφισβήτησαν τις δύο προσεγγίσεις προς τους Τούρκους και διέψευδαν.
Όμως, αν και στο πόρισμα Τσίλκοτ δεν γίνονται ξεκάθαρα τα δύο αυτά θέματα, σίγουρα αφήνουν σοβαρά υπονοούμενα και καθαρές αναφορές για πολιτικά καρότα προς την Τουρκία, η αποκαλυπτική δήλωση Μπλέαρ «θα παίξουν αν τους προσφέρουμε αρκετά»… Το δε πρώτο σκέλος των δύο προσεγγίσεων προς την Τουρκία να επιβεβαιώνεται με δημοσίευμα του Μπι Μπι Σι, 19 Φεβρουαρίου 2003, το οποίο λέγει ότι η Τουρκία θα δεχόταν έναντι αποζημίωσης, και οι ΗΠΑ της προσέφεραν τότε πακέτο αξίας $26 δισεκατομμυρίων δολαρίων!
Το θέμα δεν έκλεισε ασφαλώς…
- Ερευνήτρια/δημοσιογράφος – Λονδίνο
(Από ανταπόκριση στο Ράδιο Πρώτο 7.7.2016 πρόγραμμα Λάζαρου Μαύρου).