Ένα αφιέρωμα στη μνήμη του Σερ Yehudi Menuhin
Στα 100χρονα από την γέννησή του
Σαν σήμερα πριν 100 χρόνια στις 22 Απριλίου 1916 γεννήθηκε ένας από τους μεγαλύτερος βιολιστές, όπως έμεινε γνωστός, του 20ου αιώνα, ο Yehudi Menuhin αργότερα Σερ Yehudi και ο οποίος πέθανε σε νοσοκομείο της Γερμανίας στις 12 Μαρτίου 1999 από καρδιά.
Menuhin: 100 facts to celebrate his centenary
Η εφημερίδα Γκάρτιαν του Λονδίνου δημοσίευσε χθες ένα μακροσκελές και πλούσιο αφιέρωμα στη μνήμη του για τη ζωή, τις δραστηριότητές και επιτυχίες του.
Ο Γιεχουτί Μενουχίμ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από εβραίους γονείς της τσαρικής Ρωσίας. Ο πατέρας του ήταν αντι- σιωνιστής και εντός του 1919 μετανάστευσε με την οικογένειά του στην Αμερική όπου πήραν αμερικανική υπηκοότητα. Οι αδελφές του ήσαν πιανίστριες και ακτιβίστριες ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Μενουχίμ παρουσίασε από πολύ νωρίς ιδιαίτερο ταλέντο στο βιολί και η πρώτη του δημόσια παρουσίαση ήταν όταν ήταν μόλις επτά χρόνων, ως σόλο βιολιστής το 1923 με την συμφωνική ορχήστρα του Σαν Φρανσίσκο και σε ηλικία εννέα χρόνων έπαιξε στη ΄Οπερα Χάους του Μανχάτταν.
Το 1929, όπως αναφέρει η Γκάρτιαν σε μια παρουσίασή του στο Βερολίνο παρευρέθηκε και ο Αϊνστάιν, ο οποίος μετά το κονσέρτο είπε το χαρακτηριστικό:
« Βλέπω ότι οι μέρες των θαυμάτων δεν έχουν τελειώσει».
Κοντά στα εξηντάχρονα του, πήρε βρετανική υπηκοότητα όταν και απέκτησε και τον τίτλο του Σερ για τη προσφορά του στην μουσική και έζησε αρκετά χρόνια στην Βρετανία, ίδρυσε τη διεθνή σχολή για νεαρούς μουσικούς στο χωριό του Stoke d’Abernon στο Surrey και υπήρξε μέντορας, όπως πληροφορούμαι και αριθμού Κυπρίων μουσικών.
Τον Απρίλιο του 1945 έπαιξε στα εγκαίνια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στο Σαν Φρανσίσκο, τιμήθηκε αμέτρητες φορές με διάφορες διακρίσεις ανά τον κόσμο, όπως το 1962 με το χρυσό μετάλλιο από την Βασιλική Φιλαρμονική του Λονδίνου, ήταν από τους πρώτους υποστηρικτές των πρασίνων, από τους πρώτους λονδρέζους που απέκτησαν ηλεκτρικό αυτοκίνητο, αλλά και δυνατός υποστηρικτής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 1950 επισκέφθηκε τη Νότιο Αφρική και μίλησε εναντίον του διαχωρισμού /απαρτχάιντ. Επέμενε και έπαιξε για νέγρους όσο και για λευκούς. Επέστρεψε στη Νότιο Αφρική το 1956 για να λάβει μέρος στο Φεστιβάλ του Γιοχάνεσμπουργκ αλλά δεν ξαναπήγε εκεί μέχρι που τερματίστηκε το απαρτχάιντ. Πήγε το 1996 και έπαιξε με συνοδεία ορχήστρας νέγρων σε πόλη/χωριό έξω από το Γιοχάνεσμπουργκ.
Τα απομνημονεύματά του με τίτλο « Ατέλειωτο ταξίδι» κυκλοφόρησαν το 1977 το έτος που ίδρυσε την οργάνωση Live Music Now, μια οργάνωση που στέλλει επαγγελματίες μουσικούς να δίνουν παραστάσεις σε ιδρύματα και φυλακές με αποτέλεσμα να ιδρυθούν τέτοιες οργανώσεις και σε άλλες χώρες, ειδικά στη Γερμανία και Αυστρία.
O Yehudi Menuhin γνώριζε και την Ελλάδα, είχε σπίτι σε νησί των Κυκλάδων την Μύκονο, όπου το 1993 ο δήμαρχος Χρίστος Βαρώνης, τίμησε τον διάσημο βιολιστή και τη σύζυγό του Νταιάνα, ως επίτιμους δημότες του νησιού το οποίο επισκεπτόντουσαν κάθε χρόνο εκτός τω επτά χρόνια της δικτατορίας. Η Δόμνα Σαμίου που είχε δουλέψει με τον μεγάλο μουσικό έλαβε μέρος στην τιμητική εκδήλωση με αποτέλεσμα να την συνοδέψει με το Kωνσταντινοπολίτικο « Έχε γεια Παναγιά».
Domna Samiou, Yehudi Menuhin – Ehe geia, Panagia (70’s)
Yehudi Menuhin, The Violin of the Century
Και να ευχαριστήσει δηλώνοντας: « Η σύζυγος μου και εγώ σας είμαστε ευγνώμων γιατί μας κάνατε με την επίσημη και ομόφωνη απόφασή σας, να νοιώθουμε μέρος σας, της χώρας σας, των ηθών και εθίμων και της κληρονομιάς σας»
O Sir Yehudi Menuhin, όπως πληροφορούμε αναμείχθηκε και στις προσπάθειες για οικονομική ανακούφιση των προσφύγων μας μετά τις δύο τουρκικές εισβολές στην Κύπρο, διοργανώνοντας κονσέρτο στο Λονδίνο. Ίσως η σύσφιξή του με την Ελλάδα να είχε βοηθήσει στην συμπαράστασή του προς τους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες.
Μετά την τουρκική εισβολή, θυμάμαι είχε ιδρυθεί και ένα ταμείο εδώ στο Λονδίνο για την ανακούφιση των προσφύγων και συμμετείχαν και ορισμένοι Βρετανοί στην επιτροπή του, το ονομαζόμενο Cyprus Relief Fund και πιθανόν η συνεισφορά του να έγινε μέσω εκείνου του ταμείου.
Ανταπόκριση από το Λονδίνο στο Ράδιο Πρώτο πρόγραμμα Λάζαρου Μαύρου