Ο Ερμής Τσιατίνης, από την Αμμόχωστο και τώρα κάτοικος Αγγλίας, γράφει πώς εκείνο το γεγονός σημάδεψε την ιστορία της Κύπρου.
H 12η Ιουνίου 1958 ήταν η μέρα που θα άλλαζε τα πάντα στην Κύπρο.
Τίποτα δεν θα ήταν το ίδιο μετά.
Η σφαγή στο Κιόνελι ήταν αποτέλεσμα συμπαιγνίας των Βρετανών με την τουρκική ΤΜΤ από τις «Δυνάμεις Ασφαλείας».
Συνελήφθησαν οκτώ Τούρκοι που αθωώθηκαν μετά από μια εσπευσμένη δίκη. Από βρετανικά αρχεία προκύπτει ότι ο κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ διαβεβαίωσε το Λονδίνο ότι οι Τ/κ θα αθωωθούν (αυτό έγινε 40 μέρες πριν τη δίκη!). Υποσχέθηκε ακόμα ότι εάν το πόρισμα του Δικαστή Μπουργκ για τα γεγονότα δεν ήταν ικανοποιητικό, ΔΕΝ θα το έβλεπε κανείς! Το πόρισμα ήταν καταπέλτης εναντίον των «Δυνάμεων Ασφαλείας». Ο Μπουργκ επέμενε να δοθεί στη δημοσιότητα. Στο τέλος, όμως, …δέχθηκε τις εισηγήσεις Λονδίνου και Σερ Χιου Φουτ.
Μετά την εκλογή του Τατάρ στην «εξουσία» ακούμε περισσότερο συχνά τον ισχυρισμό ότι ο αγώνας της ΕΟΚΑ –που άρχισε την 1η Απριλίου 1955– σκοπό είχε δήθεν την εξόντωση των Τ/κ. Κατά τον Τατάρ για αυτό γιορτάζουμε την 1η Απριλίου! Ελάχιστοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι έκαναν τον κόπο να διαψεύσουν τον Τατάρ. Στο κατάντημα μας, βρήκαμε και πολλούς που συμφωνούν!
Όταν ήλθε στην Κύπρο ο Στρατάρχης Χάρντινγκ (Οκτώβριος 1955) απεφάσισε να δημιουργήσει την «Auxiliary Police and Mobile Reserve Force». Σε αυτή μπήκαν μόνο Τούρκοι (περίπου 2.250). Οι περισσότεροι μπήκαν για τον καλό μισθό. Ήταν αγράμματοι. Μερικοί έκλειναν τα μάτια στις «παρανομίες» μελών της ΕΟΚΑ και γενικά των Ε/κ. Άλλοι έγιναν βασανιστές!
Τον Ιούλιο του 1955 η ΕΟΚΑ κυκλοφόρησε φυλλάδιο στα Τουρκικά. Μεταφράστηκε και δημοσιεύτηκε σε αγγλικές εφημερίδες και έλεγε τα εξής: «Οι προθέσεις μας προς τους Τούρκους κατοίκους του νησιού είναι αγνές και φιλικές. Αντιμετωπίζουμε τους Τούρκους ως γνήσιους φίλους και συμμάχους και –σε ό,τι μας αφορά και στο μέτρο που είναι στη δύναμή μας– δεν θα επιτρέψουμε κανένα κακό στη ζωή, την αξιοπρέπεια, την τιμή και την περιουσία τους…».
Η διαταγή της ΕΟΚΑ και Γρίβα – Διγενή προς τα μέλη ήταν να αποφύγουν επιθέσεις εναντίον του επικουρικού σώματος. Οι περιπολίες των δυνάμεων ασφαλείας ήταν μικτές και τα βλήματα των βομβών δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν την εθνότητα του καθενός! Έτσι είχε την επιτυχία του το «Διαίρει και Βασίλευε» των Άγγλων.
Παρά την σημερινή προπαγάνδα που κτυπά συνεχώς, οι Ε/κ ουδέποτε επετέθησαν σε Τ/κ πολίτες (civilians) μέχρι τον Ιούλιο του 1958. Υπέφεραν στωικά το χάσιμο ζωών, την καταστροφή των περιουσιών των που γίνονταν υπό την προστασία –και κάποτε καθοδήγηση– των «δυνάμεων ασφαλείας». Τα υπέμεναν διότι δεν ήθελαν σύγκρουση με τους Τ/κ. Εκτός από όλα τα άλλα, δεν ήταν όλοι οι Τ/κ αιμοβόρα υποχείρια του βρετανικού ιμπεριαλισμού. Η ΕΟΚΑ και Ε/κ γενικά δεν προχώρησαν σε αντίποινα ούτε και όταν ψευδομάρτυρες Τ/κ –υπό την καθοδήγηση του Ντενκτάς– έγιναν αιτία απαγχονισμών.
Ωστόσο, μετά το έγκλημα του Κιόνελι (12/6/1958) που τράνταξε τον απανταχού Ελληνισμό τα πράγματα άλλαξαν. Όλες οι κυπριακές εφημερίδες περιέγραψαν και είχαν τις φωτογραφίες των επτά νεκρών σφαγιασθέντων και πολλών τραυματιών.
Έκλαψαν οι Ε/κ και ζητούσαν εκδίκηση. Ο Γρίβας προσπαθούσε να αποφύγει σύγκρουση. Απέφευγε να ανοίξει μέτωπο με τους Τούρκους. Οι Τούρκοι συνέχιζαν τις δολοφονίες. Θύματα ήταν κυρίως γεωργοί πάσης ηλικίας κοντά σε τουρκικά χωριά. Τριάντα μέρες μετά την 12η Ιουνίου –το απόγευμα– το ραδιόφωνο ανακοινώνει: «Έξωθεν του χωρίου Σιάτος (περιοχή Βατυλή-Λύση) άγνωστοι πυροβόλησαν εναντίον λεωφορείου με Τ/κ από την Σίντα. Πέντε νεκροί». Ήταν και αυτοί αθώοι πολίτες όπως όλους τους Ε/κ που σκότωσαν οι Τούρκοι. Συνεχίσθηκε το μακελειό. Σταμάτησε σε έναν μήνα. Όταν σταμάτησαν ο αριθμός θυμάτων ήταν ο ίδιος και στις δύο πλευρές. Έτσι ξεκίνησε το μίσος. Η 12η Ιουνίου 1958 σημάδεψε πολλούς και πολλά. Το μίσος δεν άρχισε το 1963 ή 1974. Δεν άρχισε πόλεμο η ΕΟΚΑ και οι Ελληνοκύπριοι εναντίον Τουρκοκυπρίων. Το αντίθετο…
- ΥΓ – Τις αλήθειες τις φοβούνται πολλοί και άλλοι θέλουν να τις αγνοούν. Δεν θέλουμε την αλήθεια. Είμαστε γενικά της σχολής «ου με πείσεις καν με πείσεις»…