«Προσφυγόσημο: Ένα γραμματόσημο για τους πρόσφυγες της Κύπρου, η ιστορία ενός συμβόλου»
Χαιρετισμός της προέδρου της Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος κ. Ειρήνης Οράτη στην τελετή εγκαινίων της έκθεσης
«Προσφυγόσημο: Ένα γραμματόσημο για τους πρόσφυγες της Κύπρου, η ιστορία ενός συμβόλου»
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
H Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος δημιουργήθηκε το 1986, έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Α. Τάσσου. Έγινε από φίλους, συνεργάτες, με πρωτοβουλία της γυναίκας του ζωγράφου Λουκίας Μαγγιώρου. Εκεί στεγάζεται όλο το αρχείο του, τεκμήρια, έγγραφα, φωτογραφίες, τα εργαλεία και τα τραπέζια πάνω στα οποία χάραζε και μελάνωνε τις ξυλογραφίες του.
- Χαιρετισμός της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Αννίτας Δημητρίου στα εγκαίνια της έκθεσης
- Χαιρετισμός της Ιστορικού Τέχνης και επιμελήτριας της έκθεσης κ. Μαρίας Παφίτη στην τελετή εγκαινίων της έκθεσης
- Χαιρετισμός του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Κορνήλιου Κορνηλίου στα εγκαίνια της έκθεσης
Επιπλέον, εκεί είναι αποθηκευμένες οι ξύλινες πλάκες των ξυλογραφιών του.
Στα 37 χρόνια λειτουργίας της, η Εταιρεία πορεύτηκε βαδίζοντας στον βασικό σκοπό του καταστατικού της: τη διαφύλαξη και προβολή του έργου του χαράκτη.
Το πρώτο κομμάτι αφορά στη διατήρηση και αξιοποίηση του αρχείου του που υπάρχει πλήρες στην Εταιρεία. Μέσα από αυτό υποστηρίζεται η νεότερη έρευνα στο έργο του, αλλά και γενικά η σημασία της ελληνικής χαρακτικής.
Όσον αφορά στις ξυλογραφίες του, ανήκουν σήμερα όλες στην Εθνική Πινακοθήκη, μετά από δωρεά 150 έργων που έκανε ο ίδιος το 1985.
Το δεύτερο κομμάτι αφορά στη συνεχή προβολή του έργου του μέσα από συνεργασίες, όπως αυτή που γίνεται τώρα με την Κύπρο.
Να αναφέρω εδώ την πρόσφατη μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη το 2015 και πολλές θεματικές και ομαδικές εκθέσεις που διοργανώνονται συνεχώς με τη συνεργασία της Εταιρείας.
Επιπλέον, στα μεγάλα επιτεύγματα της Εταιρείας περιλαμβάνεται η τοποθέτηση του μνημειακού τριπτύχου «Επιτάφιος» στον σταθμό Νίκαια του μετρό της Αθήνας το 2019.
Σε λίγες μέρες, στις 6 Απριλίου, οργανώνεται έκθεση Α. Τάσσου στη Δημοτική Πινακοθήκη της Κέρκυρας
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ
H σχέση του Α. Τάσσου με την Κύπρο χρονολογείται από τη δεκαετία του 1960. Ξεκίνησε ως απλή συνεργασία, εξελίχθηκε ως φιλική σχέση εμπιστοσύνης και σφραγίστηκε στον χρόνο.
Ήδη από το 1957 σχεδιάζει γραμματόσημα για τα Ελληνικά Ταχυδρομεία. Είναι η εποχή που εφαρμόζεται για πρώτη φορά η νέα τεχνική της εκτύπωσης offset στο μεγάλο τυπογραφείο Ασπιώτη-Έλκα στην Αθήνα. Από το 1961 αναλαμβάνει τον σχεδιασμό και των γραμματοσήμων του κυπριακού κράτους ως μόνιμος συνεργάτης του.
Την επόμενη δεκαετία, το 1971, έκανε στην Κύπρο την πρώτη του έκθεση, στο «Hilton» Λευκωσίας. Απέχοντας συνειδητά από κάθε εκθεσιακή δραστηριότητα από το 1967, με την εγκαθίδρυση της χούντας στην Ελλάδα, είχε αποσυρθεί δουλεύοντας κυρίως με την εικονογράφηση βιβλίων. Ο Πάτροκλος Σταύρου, Υφυπουργός παρά τω Προέδρω και φίλος του Α. Τάσσου, πήρε την πρωτοβουλία της διοργάνωσης έκθεσης. Σε αυτή την έκθεση, εκτός από τις ξυλογραφίες, εκτέθηκαν για πρώτη φορά και τα 38 γραμματόσημα της Κυπριακής Δημοκρατίας που είχε ως τότε σχεδιάσει.
Το πραξικόπημα του Ιουλίου του 1974 προκάλεσε ένα βίαιο αποτύπωμα στον Α. Τάσσο, με αποτέλεσμα το ίδιο καλοκαίρι να χαράξει την εμβληματική ξυλογραφία Κύπρος 1974. Σχεδόν αμέσως μετά προσαρμόζει την ξυλογραφία αυτή σε σχήμα γραμματοσήμου.
Το γραμματόσημο αυτό υπάρχει υποχρεωτικά ως πρόσθετο ταχυδρομικό τέλος σε κάθε γράμμα ή δέμα από την Κύπρο προς το εξωτερικό, έχει πολύ χαμηλή αξία (σήμερα 0,02 ευρώ) και έχει διπλό σκοπό: τη συγκέντρωση πόρων από τα έσοδα για τις ανάγκες του ταμείου για τους πρόσφυγες, αλλά και την παγκόσμια υπενθύμιση του προβλήματος της Κύπρου.
Το συγκεκριμένο γραμματόσημο κυκλοφόρησε στις 10 Ιανουαρίου 1977 και τυπώνεται αδιάλειπτα έως σήμερα, έχοντας πλέον ονομαστεί «προσφυγόσημο».
Το 1989 μεταφέρεται στην Πύλη Αμμοχώστου η αναδρομική έκθεση του Α. Τάσσου που είχε γίνει το 1987 στην Εθνική Πινακοθήκη. Με την ευκαιρία αυτή, η σύζυγος του χαράκτη Λουκία Μαγγιώρου δωρίζει την ξύλινη πλάκα του έργου στο Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου.
Η έκθεση ΠΡΟΣΦΥΓΟΣΗΜΟ που σήμερα εγκαινιάζουμε περιλαμβάνει έργα και τεκμήρια από την Κύπρο και από την Ελλάδα, όλα συνδεδεμένα με την ιστορία του έργου που έγινε σύμβολο. Την ξυλογραφία, την ξύλινη πλάκα, το γραμματόσημο, τα σχέδιά του, τους φακέλους, την αλληλογραφία, την καταγραφή του γεγονότος.
Εκ μέρους της Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών ΑΤ πολλές ευχαριστίες στην κ. Μαρία Παφίτη για την πρωτότυπη ιδέα της, την απλόχερη συνεργασία της, την ταχύτητα της διοργάνωσης και τον επαγγελματισμό της.
Προσωπικά χαίρομαι γι’ αυτού του είδους τις εκθέσεις, διότι εξετάζουν από νέα σκοπιά το έργο του Α. Τάσσου και παράλληλα μας δίνουν την ευκαιρία να εκθέσουμε έργα άγνωστα.
- Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023, 6.00 μ.μ., στο Σπίτι του Πολίτη.
Το τρίτο προσφυγόσημο (μήτρα)
Α. Τάσσος (1914-1985)
Κύπρος 1974
Ξύλινη, εγχάρακτη πλάκα, μελάνη
70,7 χ 70 εκ
Κρατική συλλογή Κυπριακής Τέχνης
A Tassos (1914-1985)
Cyprus 1974
Engraved woodblock and ink
70,7 x 70 cm
State collection of Cypriot Art
