Ο σωστός ηγέτης πρώτα από όλα αναγνωρίζει την εκλογική του ήττα
Τελείωσε ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο
Από τους τρεις, αυτός που έχασε θα πρέπει τώρα να χειριστεί ορθά τα της ήττας του εάν επιθυμεί να βοηθήσει το κόμμα του.
Απαιτείται από αυτόν ορθή κρίση και όχι εκδίκηση που σίγουρα θα βάλει το κόμμα του σε νέες περιπέτειες.
Ένα τρίτο των κομμάτων στον Δυτικό κόσμο επιβιώνουν μόνο για 20 χρόνια. Κατά μέσο όρο τα κόμματα επιβιώνουν μόνο για 43 χρόνια ενώ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο μόνο για 34 χρόνια. (ref.:ParlGov database.) O μέσος όρος μιας πολυεθνικής Εταιρείας είναι μόνο 40-50 χρόνια. Από τις εταιρείες που βρισκόντουσαν κατά το 1999 στο κατάλογο Fortune 500 πλείστες εξαφανίστηκαν από τον κατάλογο μέσα σε 10 χρόνια. Καινούργιοι συνεχώς εκτοπίζουν τους παλιούς. Η ζωή του κάθε οργανισμού η κόμματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πως η ηγεσία του χειρίζεται τις αντιξοότητες και τις αποτυχίες. Κακός χειρισμός σημαίνει και γρήγορο θάνατο του πολιτικού κόμματος. Ο Μακρόν δημιούργησε το δικό του κόμμα, En Marche, μόλις πριν 6-7 χρόνια και μέσα σε ένα χρόνο κέρδισε και την Προεδρία αλλά και τις περισσότερε έδρες στην βουλή εκτοπίζοντας τους παλιούς. Επειδή είναι ακόμα νέος ίσως δει το κόμμα του να υπάρχει ακόμα όταν αυτός θα βρίσκεται επί της επιθανάτιου κλίνης.
- Δύο μόνο επιλογές για τον ηττημένο. Για τον πολιτικά ηττημένο και το κόμμα του υπάρχουν μόνο δύο επιλογές διαχείρισης της αποτυχίας: α.) διαχείριση με ωριμότητα που αρμόζει σε ώριμο ενήλικά, ή β.) διαχείριση με ανωριμότητα ενός ηλικιακά ενήλικου ατόμου αλλά με αντιδράσεις μικρού παιδιού. Με το παραμικρό τα μικρά παιδιά κτυπούν το ένα το άλλο. Ενώ η εκδίκηση σαν αντίδραση ήττας αποτελεί μια από τις πιο ποταπές και αναίσχυντες ανθρώπινες συμπεριφορές εντούτοις βρίσκεται ανάμεσα μας. Ιδιαίτερα όταν η εκδίκηση του ηττημένου στρέφεται εναντίον του ατόμου που τον έχει νικήσει αλλά μόνο έμμεσα και με τους ψήφους άλλων—είναι οι ψηφοφόροι που τον νίκησαν όχι ο υποψήφιος. Ένα ανώριμο μικρό παιδί εγκαταλείπει το παιχνίδι όταν χάνει αλλά σαν εκδίκηση παίρνει μαζί του και την μπάλα την οποία και ακολούθως σχίζει για να εκδικηθεί .
- Πρωτόγονοι αμυντικοί μηχανισμοί. Όταν ο ώριμος ενήλικας ηττηθεί ενεργεί αμέσως, συγχαίροντας ειλικρινά τον αντίπαλο του κι ακολούθως μελετά τι ο ίδιος είχε κάνει λάθος, ούτως ώστε να μην το επαναλάβει. Υπολογίζω πως το πρώτιστο λάθος στην περίπτωση των προχθεσινών εκλογών ήταν η απαξίωση και οι ύβρεις εναντίον των ανθρώπων από τους οποίους ζητούσε το επιτελείο του ηττημένου την ψήφο τους. Χειρότερο, ακόμα, ήταν η οικειοποίηση της καθαγιασμένης λέξης πατριωτισμός (το αίσθημα αγάπης προς την γλυκιά πατρίδα της κοινής γλώσσας και ιστορίας) και η κατρακύλα της από το επίπεδο της πατρίδας στο επίπεδο ενός πολιτικού κόμματος που σήμερα υπάρχει και αύριο σίγουρα δεν θα υπάρχει εφόσον αυτή είναι η πορεία κάθε κόμματος. Αποκαλούσαν αποστάτες και προδότες όσους δεν συμφωνούσαν μαζί τους και επιθυμούσαν να επιλέξουν ελεύθερα μια άλλη πορεία. Είναι σαν μια εταιρεία να υβρίζει τους πελάτες της γιατί επέλεξαν ανταγωνιστή για τις αγορές τους και να αναμένει πως με τον τρόπο αυτό θα τους επαναφέρει ως πελάτες. Ένας από τους πιο πρωτόγονους αμυντικούς μηχανισμούς είναι και αυτός που ωθεί τον πολιτικό να επιτίθεται ενάντια σε αυτόν με τον οποίο διαφωνεί έχοντας την ψευδαίσθηση πως με τον τρόπο αυτό θα κερδίσει την εύνοια του.
- Poor impulse control. Το να θεωρεί ο ηττημένος τους άλλους σαν υπεύθυνους της αποτυχίας του, χωρίς πρώτα να αξιολογεί όλα του τα λάθη, αποτελεί υψηλού βαθμού ανώριμη προσέγγιση. Όταν το μικρό παιδί χάσει την μπάλα στο γήπεδο αρχίζει να κατηγορεί τον πρώτο συμπαίχτη του πως του έκλεισαν την οπτική γωνία. Ο ώριμος ηττημένος, πρώτα παίρνει χρόνο να σκεφτεί τι έχει συμβεί και μετά ενεργεί αφού πρώτα ηρεμίσει σε σημείο που να μπορεί να σκέφτεται ορθά. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των προχθεσινών αποτελεσμάτων ακούσαμε από υψηλόβαθμο στέλεχος της ομάδας του ηττημένου υποψηφίου: «μαυρίστε τον ‘Χ’ την επόμενη Κυριακή γιατί αυτός φταίει για την ήττα του υποψηφίου μας.» Και με την παρόρμηση του δικού του ανώριμου ψυχικού κόσμου ζητούσε εκδίκηση ενάντια σε αυτόν που ‘φταίει’. Εκείνοι που ‘έφταιγαν’ βέβαια ήταν οι ψηφοφόροι. Αυτή η συμπεριφορά είναι ίδιον ανθρώπων που επιδιώκουν την προβολή διακατεχόμενοι από ναρκισσισμό και κυρίως πάσχουν από “poor impulse control”(κακό έλεγχο παρόρμησης )–χαρακτηριστικό αυτών που δεν μπορούν να ελέγχουν τις πράξεις και τον λόγο τους. Γι’ αυτό, τέτοια άτομα δεν θα πρέπει να κατέχουν ηγετικές θέσεις γιατί δεν διαθέτουν τον αναγκαίο έλεγχο και αυτοσυγκράτηση. Τέτοια συμπεριφορά μπορεί να είναι: α.) αντανάκλαση πραγματικά κακού χαρακτήρα, ή β.) επήρεια αυτού που οι θεραπευτές ονομάζουν ego dystonic.
- Αναγνωρίζω τα λάθη μου. Εξ επαγγέλματος έχω δει πλείστες συμπεριφορές υψηλόβαθμων ατόμων που απέτυχαν είτε να προαχθούν είτε απολύθηκαν από την δουλειά τους είτε μειώθηκαν οι πωλήσεις της εταιρείας τους, κτλ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το πρώτο πράγμα που τους συμβουλεύουμε είναι να εξετάσουν πρώτα τι έκαναν οι ίδιοι λάθος ώστε να το βελτιώσουμε εφόσον μπορούμε. Επαναφέρουμε στην τάξη όποιον αποτύχει αλλά αρχίζει να δικαιολογείται: «φταίει ο ‘Α’ ή ο ‘Β’ και όχι εγώ.’’
- Αναγνώριση της επιτυχίας των άλλων. Ο τρόπος που χειρίζεται ο ηγέτης μια μεγάλη αποτυχία τον χαρακτηρίζει ως καλό ή αποτυχημένο ηγέτη γράφω στο βιβλίο μου Leadership Triumphs & Failures (Amazon.de). Στο ίδιο βιβλίο αναφέρω πως οι μεγάλοι ηγέτες δέχονται όχι μόνο την ήττα αλλά και το γεγονός πως κάποιος είναι καλύτερος τους. Ο Στρατάρχης Konstantin Rokossovsky ήταν προϊστάμενος του Στρατηγού Georgi Zhukov, ακολούθως ο Zhukov προήχθη σε στρατάρχη μέλος του Γενικού Επιτελείου (Stavka) με τον Rokossovsky να μετατρέπεται σε υφιστάμενο του. Το αποδέχτηκε, και τελικά και οι δύο αποδείχθηκαν λαμπροί στρατηλάτες ενάντια στον Χίτλερ. Δύο από τους πρώτους 5 Σοβιετικούς στρατάρχες ήταν ο Budyonny και Voroshilov. Όταν αργότερα ο Ζhukov έγινε και αυτός στρατάρχης βρέθηκαν και οι δύο υφιστάμενοι του Ζhukov. Σαν μεγάλη και λαμπρή ομάδα όλοι μαζί έμειναν στην ιστορία του μεγάλου και νικηφόρου αυτού στρατού.
Η ταπεινή μου γνώμη είναι πως την επόμενη Κυριακή θα ήταν ωφέλιμο εάν όλοι πάμε να ψηφίσουμε με ωριμότητα και χωρίς πικρία ή αίσθημα εκδίκησης ώστε έτσι να εκφράσουμε την δική μας θέληση.