Την ερχόμενη Κυριακή θα εκλεγεί ο νέος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μετά τους καθιερωμένους πανηγυρισμούς θα βρεθεί αντιμέτωπος με τα προβλήματα του τόπου.
Εννοείται ότι θα βρεθεί επίσης αντιμέτωπος με τους χρηματοδότες του και όσους άλλους από αυτούς που τον στήριξαν θα διεκδικούν το λαβείν τους.
Αλλά αυτό είναι μέρος της πολιτικής κουλτούρας που διαμόρφωσαν τα μεγάλα συμφέροντα αλλά και οι πολίτες, εθισμένοι στις πελατειακές σχέσεις και πεπεισμένοι ότι τίποτε δεν γίνεται σε αυτό τον τόπο χωρίς το ρουσφέτι. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κύπρος, σύμφωνα με τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς του οργανισμού Transparency International (Διεθνής Διαφάνεια), για το 2022 κατατάσσεται στην 52η θέση, 11 βαθμούς χαμηλότερα από το 2014, περίοδο διακυβέρνησης Αναστασιάδη. Μια από τις χειρότερες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι γι΄αυτή την περίοδο που ο φερόμενος από τις δημοσκοπήσεις ως ο επόμενος Πρόεδρος, o Νίκος Χριστοδουλίδης, από τους στενότερους συνεργάτες Αναστασιάδη, δήλωσε ότι δεν υπήρξε διαφθορά.
Υπάρχουν και μια σειρά από άλλα προβλήματα εσωτερικής διακυβέρνησης με τα οποία θα βρεθεί αντιμέτωπος ο νέος Πρόεδρος, όπως η οικονομία με ένα ξεπερασμένο παραγωγικό μοντέλο, το περιβάλλον, η δικαιοσύνη, η παιδεία και ο πολιτισμός, αλλά θα επικεντρωθώ σήμερα περισσότερο στο Κυπριακό και τις νέες απειλές που διαγράφονται στον ορίζοντα από πλευράς Τουρκίας.
Η Άγκυρα φαίνεται να αναζητεί μια διαφορετική πολιτική στο Κυπριακό τον τελευταίο καιρό με την προβολή της λύσης των δύο κρατών ενώ εμφανίζονται και πληροφορίες ότι μελετά ακόμη και την προσάρτηση των κατεχομένων. Το σενάριο της προσάρτησης υπήρχε βεβαίως πάντα στους τουρκικούς σχεδιασμούς αλλά δεν ήταν στις προτεραιότητες της τουρκικής πολιτικής. Προσάρτηση σημαίνει και νέα τουρκική στρατηγική ως προς τον έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου, μόνιμη επιδίωξη της Τουρκίας. Ως τώρα αυτή η στρατηγική περνούσε μέσα από τη ΔΔΟ ή και την συνομοσπονδιακή λύση των δύο κρατών. Στην περίπτωση προσάρτησης πού θα στηριχτεί αυτή η στρατηγική; Διότι ασφαλώς δεν υπάρχει περίπτωση να εγκαταλειφθεί.
Την ίδια ώρα προσάρτηση σημαίνει ελληνική στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο, στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας. Δεν εννοώ ένωση με την Ελλάδα, αλλά αναγκαστική συμμαχία των δύο κρατών και τη δημιουργία ενιαίου αμυντικού χώρου. Διότι ασφαλώς η Ελλάδα δεν θα έχει άλλη επιλογή μετά την προσάρτηση των κατεχομένων. Αλλά και στην απίθανη περίπτωση αποποίησης από την Αθήνα των ευθυνών της, θα βρεθεί μια άλλη χώρα να εκμεταλλευτεί το γεωπολιτικό κενό, όπως το Ισραήλ, η Γαλλία ή κάποια άλλη και να πάρει τη θέση της. Συμφέρει κάτι τέτοιο στην Τουρκία; Και φυσικά θα της είναι δύσκολο να αντιδράσει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο από τη στιγμή που με την προσάρτηση θα έχει χάσει τα ερείσματα στα οποία στηριζόταν ως τώρα η κυπριακή πολιτική της.
Ύστερα περνούμε μια παγκόσμια κρίση άνευ προηγουμένου. Έχουν συμφέρον οι Αμερικανοί να επιτρέψουν κάτι τέτοιο αυτή την περίοδο; Σε μια στιγμή μάλιστα που η Άγκυρα σήκωσε πολύ ψηλά τον αμανέ και πιέζεται πολύ από την Ουάσιγκτον για να επανέλθει στον «ίσιο δρόμο»; Δεν είναι έτοιμη η Τουρκία να εγκαταλείψει την Δύση. Εκβιάζει μέχρι εκεί που μπορεί, αλλά δεν έχει και εναλλακτική πορεία εκτός Δύσης. Στο πόκερ χρειάζεται να ξέρεις μέχρι που μπορείς να μπλοφάρεις.
Φυσικά θα μπορούσε να συμβεί και το αντίθετο. Μετά δηλαδή από κάποιες άτονες διαμαρτυρίες ή και καταδίκες, οι ΗΠΑ και γενικότερα η Δύση να μη κουνήσουν ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι και να θεωρήσουν ότι εξαγοράζουν έτσι την παραμονή της Τουρκίας στο δυτικό μαντρί. Άλλωστε δύσκολα θα προχωρούσε στην προσάρτηση χωρίς την βεβαιότητα μιας έμμεσης ανοχής. Η Κύπρος, με υπαιτιότητα ασφαλώς και της Αθήνας και της Λευκωσίας, δεν είναι Ουκρανία. Βλέπουμε και τώρα τους εναλλακτικούς ρόλους που αναλαμβάνουν οι χώρες της Δύσης απέναντι στην Τουρκία. Θυμώνουν υποτίθεται οι Αμερικανοί, παρουσιάζονται οι Βρετανοί και συζητούν με την Άγκυρα την αγορά μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter ως μία εναλλακτική λύση των αμερικανικών F-16 . Κι αύριο θα προσφέρουν εναλλακτικά τις υπηρεσίες τους οι Γερμανοί.
Κάποιες δηλώσεις από την Άγκυρα ή τα κατεχόμενα παραπέμπουν και σε μια ενδιάμεση πολιτική που θα οδηγούσε σε μια έμμεση προσάρτηση. Γίνεται δηλαδή σταδιακά αναφορά σε «Τουρκική Δημοκρατία της Κύπρου» και «τουρκικό κράτος της Κύπρου» και όχι σε «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου-ΤΔΒΚ». Αυτό κατά τους Τούρκους σημαίνει αποκοπή από το «κράτος του Νότου». Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι με κάποιο συνομοσπονδιακό δεσμό η Άγκυρα θα παρουσιαζόταν ότι εκπροσωπεί και τα «δύο κράτη». Αυτό βέβαια ως έν βήμα παραπέρα μέχρι την τελική μετατροπή των κατεχομένων σε τουρκική επαρχία, προκειμένου αυτό να γίνει σταδιακά και με λιγότερες διεθνείς αντιδράσεις. Ακόμη θα μπορούσε η Τουρκία να αφήσει ανοιχτή την πόρτα ενός διπλού συνομοσπονδιακού δεσμού του «τουρκικού κράτους» της Κύπρου, τόσο με την Τουρκία όσο και με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το θέμα όμως δεν είναι μόνο τι κάνει η Τουρκία. Το θέμα είναι τι κάνουν Ελλάδα και Κύπρος. Παρακολουθούν την κατάσταση και προετοιμάζονται πως να αντιμετωπίσουν μια τέτοια τουρκική πρόκληση; Έχουν στρατηγική που να μπορεί να ανατρέψει τους τουρκικούς σχεδιασμούς; Που να μπορεί, ακόμη καλύτερα, να προλάβει νέα τετελεσμένα; Πολύ αμφιβάλλω. Ακούσατε κάποια δήλωση ή σχόλιο από τους τρεις «κύριους» υποψηφίους των κυπριακών προεδρικών εκλογών ή από τον Αναστασιάδη; Ακούσατε κάτι από πλευράς της Αθήνας; Δεν ζητάμε να μας αποκαλύψουν την στρατηγική τους, αν έχουν! Αλλά γιατί καμιά αντίδραση, κάποιο σχόλιο σε όσα δηλώνουν δημόσια οι Τούρκοι για προσάρτηση; Άκρα του τάφου σιωπή. Εκτός κι αν αξιολογούν τις τουρκικές απειλές ως προεκλογικά άσφαιρα πυρά από μέρους του Ερντογάν για τη συσπείρωση των οπαδών του. Ή αν επαναπαύονται, επειδή βρίσκονται με τη «σωστή πλευρά» της Ιστορίας!
Σε κάθε περίπτωση αυτό που επείγει είναι να υπάρξει ολοκληρωμένη στρατηγική αντιμετώπισης των όποιων τουρκικών σχεδιασμών, όποιοι και να είναι αυτοί , από μέρους της Αθήνας και της Λευκωσίας. Είναι δε σημαντικό να μη πιαστούν στον ύπνο από τις τουρκικές μεθοδεύσεις.
- ΥΓ
ΚΑΧΕΚΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Υπολογίζοντας το ποσοστό αποχής στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις που είναι πέραν του 30% αλλά και των μη εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, 172 χιλιάδες, δηλαδη 24% ,τότε οι μισοί Κύπριοι δεν συμμετέχουν στις εκλογές! Υπάρχει απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος; Και τίς πταίει; Και γιατί τα κόμματα σιωπούν;
- Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο. Email stephanos.constantinides@gmail.com