Το επόμενο βήμα στην εξωτερική μας πολιτική
Στην εξωτερική μας πολιτική, δύο βαθιά ριζωμένες πλάνες-παγίδες, που επιβιώνουν ως σήμερα είναι ότι:
α) «Είμαστε μικροί κι αδύνατοι» και
β) «Η ΕΕ πρέπει να αντιληφθεί τους κινδύνους από την τουρκική επιθετικότητα».
Μπορεί ως Κύπρος να είμαστε γεωγραφικά μικρό κράτος με μικρό πληθυσμό, αλλά στον σύγχρονο κόσμο το μέγεθός μας αποκτά άλλη διάσταση, αν συνυπολογίσουμε στον ζωτικό μας χώρο την Κυπριακή ΑΟΖ με τα πλούσια ενεργειακά αποθέματα ή τη δυνατότητα αξιοποίησης σύγχρονων τεχνολογιών.
Επομένως, το «είμαστε μικροί και αδύνατοι» δεν είναι αποκλειστικά θέμα μεγέθους, αλλά και επιλογής.
Η δεύτερη πλάνη αφορά το περιβόητο «πρέπει η ΕΕ να αντιληφθεί…». Εφόσον κάθε κράτος της ΕΕ προωθεί τα συμφέροντά του, οι ευρωτουρκικές σχέσεις αποτελούν πρωτίστως την στάθμιση των συμφερόντων (οφέλους και κόστους) των κρατών-μελών με την Τουρκία ( π.χ. οι διμερείς σχέσεις Γερμανίας και Ισπανίας με Τουρκία αντιστοίχως). Η υποκριτική στάση της ΕΕ ή της διεθνούς κοινότητας έχει αφετηρία συμφέροντα, και για αυτό δεν αρκεί να την αναδεικνύουμε επικριτικά, προσδοκώντας ότι το Διεθνές Δίκαιο θα επιβληθεί από μόνο του «μαγικά», ιδίως σε ένα εσωτερικά αυταρχικό και εξωτερικά επεκτατικό τουρκικό κράτος. Άλλωστε, η Τουρκία έχει ήδη καταδικαστεί από ευρωπαϊκά δικαστήρια και διεθνείς οργανισμούς για διάφορες παραβιάσεις και διάπραξη εγκλημάτων στην κατεχόμενη Κύπρο. Ο ίδιος έχω υποβάλει αίτημα στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο κατά Τούρκων αξιωματούχων (περιλαμβανομένων ονομαστικά των Διοικητών των κατοχικών στρατευμάτων) για διάπραξη του εγκλήματος του εποικισμού στην Κύπρο.
Το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο παραμένει μεν η αναγκαία βάση μας, αλλά έναντι της τουρκικής κατοχής και του τουρκικού επεκτατισμού, παραγκωνίσαμε την αξία της αποτρεπτικής ισχύος, αντικαθιστώντας την με την «δύναμη» ψηφισμάτων και καταδικαστικών αποφάσεων κατά της Τουρκίας. Το ζητούμενο όμως σήμερα είναι, πέραν από τις καταδικαστικές αποφάσεις, η εφαρμογή τους, κάτι που απαιτεί μεθόδευση στη βάση του ορθολογισμού των συμφερόντων και της ισχύος. Το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο από μόνο του δεν θα επιβληθεί ούτε θα ανατρέψει τις τουρκικές επιδιώξεις.
Φυσικά, θα συνεχίσω να τεκμηριώνω σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι, για να επιτύχουμε ως ΕΕ τους κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς μας στόχους, θα πρέπει να διασφαλίσουμε την κοινή ευρωπαϊκή μας άμυνα και ασφάλεια. Όμως, δεν θα αναμένουμε ως Κύπρος κι Ελλάδα μέχρι «η ΕΕ να αντιληφθεί», αν ποτέ αντιληφθεί… Το ζητούμενο είναι μια μεθοδευμένη ευρωπαϊκή πολιτική, με βάση τον ορθολογισμό συμφερόντων και αλληλεγγύης στην ΕΕ και όχι βάσει της μιζέριας και πλάνης.
Αντί να προσδοκούμε ότι μια μέρα «η ΕΕ θα αντιληφθεί» την τουρκική επεκτατικότητα στην Αν. Μεσόγειο, προέχει να αντιληφθούμε εμείς, λαός και ηγεσία, ότι η αποτρεπτική ισχύς είναι το επίκεντρο ενός αντικατοχικού μετώπου, στο οποίο έχουν θέση οικονομικές θυσίες, προηγμένοι εξοπλισμοί, ευρωπαϊκή συμμαχία Μεσογείου (Γαλλία-Ελλάδα-Κύπρος), συστράτευση με αντικατοχικές φωνές Τ/κ στα κατεχόμενα κ.ά. Για μια τέτοια προοπτική, λίγο μιλάμε κι ελάχιστα πράττουμε.
- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο costas.mavrides@europarl.europa.eu