Αύγουστος μήνας

Κύριε, ο Θεός ημών, ελέω προσδεχόμενος

ημάς όμματι, μετά πίστεως προσερχομένους

ειλικρινούς, και τας ημετέρας εξομολογουμένους

αμαρτίας εν επιγνώσει και μετανοία, θυσίας τε

καθαράς και αναιμάκτους αναφέρειν εν τω Ναώ

τούτω Σοι θέλοντας, απόσμηξον αυτόν της

επιτριβείσης κηλίδος.

(Ευχή που διαβάζεται σε εκκλησία που είχε βεβηλωθεί και επανέρχεται (καθαρός) στην κανονική λατρεία)

• Ανδρούλα Τουμάζου
• (Συλλογή Κορυθαλία, Αθήνα 2002)

Αύγουστος μήνας…

Καρφωμένα στα φύλλα της φραγκοσυκιάς

αγκάθια τα πάθη μου

Καρφωμένες ελπίδες κι αγάπες

λουλούδια από κίτρινο φως

στους φράχτες των άνυδρων όχτων

μες στις κατεβασιές της ασπρογής

Κι οι χαρουπιές υπομένουν

(Αγαπώ πολύ τις φραγκοσυκιές. Με τη σκληρή τους ομορφάδα στα γκριζοπράσινα γεμάτα αγκάθια φύλλα, αλλά και τα ολοφώτεινα υπέροχα λουλούδια τους. Τις αγαπώ για την ολιγάρκειά τους σε χώμα και νερό, για την ανθεκτικότητά τους. Τις αγαπώ που, παρ᾽όλα αυτά, μας δίνουν ολόδροσους μελένιους καρπούς. Μια συγγένεια με τις χαρουπιές, που επίσης αγαπώ, την έχουν.)

Αύγουστος μήνας…

Περπατώ στα χωράφια ελιές

να συνάξω να σπάσω

(Αναμνήσεις από τις πρώτες ελιές που μαζεύαμε τον Αύγουστο, στο κτήμα της χήρας χωρίς παιδιά αδελφής του παπά μας, της θείας Ειρήνης, στο Λευκόνοικο, και τις τσακίζαμε για τη νηστεία των ημερών.)

Προσκυνητές οι σαΐτες σε κύκλειο

χορό και πλεξίδες οι όχεντρες

στέφουν εικόνες του Χρυσοσώτηρου

Καρφωμένες ελπίδες κι αγάπες

λουλούδια από κίτρινο φως

στους φράχτες των άνυδρων όχτων

μες στις κατεβασιές της ασπρογής

Κι οι χαρουπιές επιμένουν

(Από τη βεράντα του σπιτιού της θείας, στον κεντρικό δρόμο του Λευκονοίκου προς Ακανθού, χαζεύαμε και σχολιάζαμε στις 5-6 Αυγούστου τους προσκυνητές που πήγαιναν στον Χρυσοσώτηρο. Τότε… Τώρα;

Και η θεία Ειρήνη κάτι σαν χαρουπιά έμοιαζε: μόνη, ολιγαρκής, καρτερική, αποκοίμιζε τη μοναξιά της στη βούφα υφαίνοντας ολημερίς. Και μόνο όταν πηγαίναμε εμείς έβγαινε να κάτσει μαζί μας στη βεράντα – χήρα γυναίκα ήταν, μην πει ο κόσμος...)

Αύγουστος μήνας…

Παίρνω ξανά τις χωματόστρατες

μ᾽ένα βασιλικό βλαστημένο στον κόρφο

– μυρωδιά –

να ξυπνήσω Παναγιές ορεινές,

καστρίτισσες, θαλασσινές

και βρυσιανές γλυκονερίτισσες,

καταφυγιώτισσες,

Τραπέζες και Κανακαριές

Να πλύνω καντήλες, ποδιές

Με λεμόνι και στάχτη κι αλάτι

να τρίψω πληγές

Μανουάλια ν᾽ανάψω

Να σβήσω τη δίψα του ασβέστη

σφραγίζοντας πόρους διάβρωσης

(Αναμνήσεις από τις ετοιμασίες που κάναμε στα ξωκλήσια της Παναγίας για τη μεγάλη γιορτή στις 15 Αυγούστου, αλλά τώρα πλέον παίρνουν τη μορφή μιας νοερής διαδικασίας και μιας ικεσίας για λύτρωση του τόπου μας (και της ψυχής και της ζωής μας) που ρημάζει “αλειτούργητος”.)

Αύγουστος μήνας…

Ήρθε ο καιρός

από τους άνυδρους φράχτες

τα φύλλα να στείψω

(Και φτάνει η ώρα της αντίδρασης. Μεταφορικά, χρησιμοποιώ/επικαλούμαι μια παλαιά μέθοδο συντήρησης των πέτρινων κτισμάτων, όταν δεν υπήρχαν αντιδιαβρωτικά, που χρησιμοποιούσαν οι μαστόροι τον χυμό από τα φύλλα της παπουτσοσυκιάς αναμιγμένο με ασβέστη για να μη διαβρώνεται η πέτρα.)

Ήρθε ο καιρός

να σφυρίξω στις όχεντρες

φάρμακο από φαρμάκι να ρίξω

στα έλκη μου

(Το δηλητήριο ως αντίδοτο στο βάσανο)

Ήρθε ο καιρός

της Βουναρκώτισσας το σπήλιο

ν᾽ανοίξω

με λάσπη να φράξω τα φαγωμένα

τείχη των αντοχών μου

να μην περνά ο Ανατολικός της θλίψης

ο Νότος της οργής

ο Λίβας της απάθειας

ο Βοριάς της βαριάς χειμέριας νάρκης

Λάσπη από δάκρυα τίμιου ξύλου

και πυρωμένο χώμα

ν᾽αλέιψω τα κακοφορμισμένα σπλάχνα μου

(Όταν η οικογένειά μας κατέφυγε μετά την εισβολή στην Επισκοπή, γνώρισα ένα εκκλησάκι-σπηλιά της Παναγίας-γιάτρισσας κοντά στην Ερήμη, όπου συνήθιζαν οι πιστοί να αναμειγνύουν χώμα με αγίασμα, για κάποιο λόγο η λάσπη ήταν ζεστή, και έβαζαν επάνω στο σημείο που πονούσε για να γιατρευτεί.)

Να γιάνω

Ν᾽αγιαστώ

Να ξεπλυθώ με θάλασσα και να τα πάρει

όλα ο γιαλός

αγιάσματα και κρίματα

(Εδώ οι στίχοι παραπέμπουν στο έθιμο που είχαμε όταν πηγαίναμε στον Απόσοτολο Ανδρέα, σταματούσαμε στον Άγιο Θέρισσο, πλέναμε το πρόσωπό μας με αγίασμα, αλλά έπρεπε να ξεπλυθούμε στη θάλασσα ακριβώς δίπλα για να έχουμε καλή ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ!)

Κι ύστερα να λουστώ, να χτενιστώ,

να στολιστώ και να ζυμώσω

με προζύμι καθαρό πεντάρτι των αισθήσεων

για το συλλείτουργο των αισθημάτων

επί τη ανοίξει ναού βεβηλωθέντος

παρόντων αδήλωτων αγίων ονείρων

αγνοουμένων αγγέλων οραμάτων

εντοιχισμένων παρθένων πόθων

Αύγουστος μήνας…

Απόσμηξόν με της επιτριβείσης κηλίδος!

(Και μετά από όλη αυτή την περιπλάνηση στον χρόνο και στον τόπο και στον ένδον κόσμο, στον ναό της ψυχής και του σώματος, μετά από όλες αυτές τις μυστηριακές τελετουργίες, επικαλούμαι και εύχομαι και προσδοκώ ανάλογο καθαρμό όπως και στην περίπτωση βεβηλωθέντος ναού, όπως ακριβώς δηλώνεται και στην ευχή της αποκατάστασης μιας εκκλησίας που βεβηλώθηκε. Και κατά έναν τρόπο, μετά από αυτόν τον “ποιητικό περίπλου”, αισθάνομαι πιο καλά.)