Δημοκρατία στην ενημέρωση: Όρος για τον πολιτισμό και την επιβίωση της ανθρωπότητας

Αναφερθήκαμε στο προηγούμενο άρθρο μας στο κινεζικό εγχείρημα decoupling του κινεζικού από το παγκόσμιο Ίντερνετ.

Να σημειώσουμε ότι η Κίνα έγινε και η πρώτη χώρα που επέβαλε σοβαρούς περιορισμούς ιδίως στη χρήση του διαδικτύου από παιδιά.

• Οι προτάσεις Κόρμπιν

Ο πρώην ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου, Τζέρεμι Κόρμπιν, έκανε κατά τη διάρκεια της θητείας του ως επικεφαλής του κόμματος μια σειρά από πολύ προχωρημένες προτάσεις για το όλο θέμα της πληροφορίας και της ενημέρωσης. Μία από αυτές ήταν η δημιουργία μιας Βρετανικής Ψηφιακής Εταιρείας (British Digital Corporation), που θα μπορεί, μαζί με το υπάρχον BBC να παρέχει ψηφιακή πληροφορία και διασκέδαση και ακόμα να δημιουργήσει και μια πλατφόρμα κοινωνικών δικτύων που να ανταγωνιστεί το Facebook. Ο Κόρμπιν πρότεινε επίσης την υιοθέτηση διαφόρων φορολογιών και τη δημιουργία μιας ξεχωριστής ψηφιακής υπηρεσίας που να ανταγωνιστεί με τις μεγάλες εταιρείες streaming και κοινωνικών δικτύων.

Ο Βρετανός σοσιαλιστής δήλωσε επίσης ότι θέλει να δει τους δημοσιογράφους «να απελευθερώνονται ώστε να κάνουν την καλύτερη δουλειά που μπορούν και όχι να εμποδίζονται από αφεντικά, δισεκατομμυριούχους ιδιοκτήτες, ή το κράτος». Μια «ριζοσπαστική» ιδέα για τον ιδιωτικό τομέα της ενημέρωσης θα ήταν να επιτραπεί στους ρεπόρτερ να εκλέγουν τους διευθυντές τους, εφόσον ένας τίτλος ή ένα πρόγραμμα έχει εξαιρετικά μεγάλη επιρροή. Το σχέδιό του, διευκρίνισε, θα έκανε τους διευθυντές υπόλογους στο προσωπικό τους, τη δημοσιογραφική ηθική τους όπως και στους επιφαλής των εταιρειών και τους ιδιοκτήτες.

Και πρόσθεσε: «Για να βελτιώσουμε τα μέσα μας, να τα ανοίξουμε, να τα κάνουμε πιο πλουραλιστικά πρέπει να βρούμε τρόπους να ενισχύσουμε αυτούς που τα παράγουν και αυτούς που τα καταναλώνουν απέναντι σε αυτούς που θέλουν να τα ελέγξουν και στους ιδιοκτήτες τους».

Είναι αλήθεια ότι ο Κόρμπιν ηττήθηκε. Ωστόσο, το πρόγραμμα των Εργατικών στο διάστημα που ηγούνταν του κόμματος ήταν ό,τι πιο πρωτοποριακό έχει παραχθεί στον δυτικό κόσμο μετά από τον μισό αιώνα καταστροφικού νεοφιλελευθερισμού. (Πάρα πολύ σημαντικές είναι και οι επεξεργασίες των Εργατικών για το πώς μπορούν να διοικούνται και να ελέγχονται από την κοινωνία οι εθνικοποιημένες επιχειρήσεις *).

Αν και για να επιβιώσει η ανθρωπότητα, αναγκαστικά θα πάει σε τέτοιες ιδέες. Είναι αδύνατο οι δήθεν «ελεύθερες αγορές» να ρυθμίσουν περίπλοκες, τεχνολογικά υπερεξελιγμένες κοινωνίες και οικονομίες, χωρίς την εφαρμογή μεθόδων σχεδιασμού σε εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια κλίμακα.

• Ένα Ίντερνετ των Αδεσμεύτων;

Όπως είπαμε και προηγουμένως, η εθνικοποίηση υπό κοινωνικό έλεγχο των διαδικτυακών πλατφορμών είναι η καλύτερη λύση, αλλά πρέπει να συμπληρωθεί με τον διεθνή έλεγχο των πλατφορμών, λόγω του ότι το πεδίο δράσης τους είναι παγκόσμιο.

Στο μέτρο που αυτό δεν είναι άμεσα δυνατό, τότε οι χώρες του Νότου, ίσως σε συμμαχία με τυχόν χώρες του Βορρά που θα το επιθυμούσαν, θα μπορούσαν να δοκιμάσουν να φτιάξουν το δικό τους περιφερειακό και αυτόνομο Ίντερνετ.

Βεβαίως αυτό προϋποθέτει μια σοβαρή και μακροχρόνια δέσμευση σε μια πολιτική συνεργασίας των χωρών του Νότου μεταξύ τους, πολιτική απαραίτητη για να αντισταθούν αυτές οι χώρες στην τεράστια ισχύ του δυτικού καπιταλισμού. Ακριβώς η απουσία μιας τέτοιας ισχυρής δέσμευσης υπονόμευσε έως τώρα τις περισσότερες συνεργασίες Βορρά-Νότου.

Στο παρελθόν, τα έθνη του Νότου της ανθρωπότητας δημιούργησαν το Κίνημα των Μη Αδεσμεύτων για να παλέψουν εναντίον της οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας των δυτικών καπιταλιστικών κρατών επ’ αυτών. Σήμερα, ο αγώνας εναντίον της κυριαρχίας στην και δια μέσου της Πληροφορίας αποκτά ακόμα πιο αποφασιστική σημασία από ό,τι στο παρελθόν.

Η εξέλιξη της παγκόσμιας κρίσης υπενθυμίζει εδώ και καιρό την ανάγκη δημιουργίας μιας παγκόσμιας συμμαχίας του Νότου, σε συνεργασία ίσως με χώρες του Βορρά που θέλουν να συνεργασθούν με χώρες του Νότου, διασώζοντας έτσι και κάποια δική τους ανεξαρτησία. (Από την άποψη αυτή είναι εντελώς αποθαρρυντική η μετατροπή τώρα, μέσω του ουκρανικού, όλης της Ευρώπης σε τρίτης κατηγορίας αμερικανική αποικία).

Μια τέτοια παγκόσμια συμμαχία δεν θα έπρεπε να παραμείνει μόνο στο επίπεδο των κρατών, αλλά να αναπτυχθεί και στο επίπεδο των κοινωνικών, δημοκρατικών, οικολογικών, αντιπολεμικών κινημάτων. Και μια τέτοια παγκόσμια συμμαχία θα μπορούσε να επιδιώξει και πρακτικά μέτρα στην κατεύθυνση της οικοδόμησης μιας εναλλακτικής τάξης στην πληροφορία και τη διαχείρισή της.

Κανένα έθνος του κόσμου, μικρό ή μεγάλο, του Βορρά και της Δύσης ή του Νότου και της Ανατολής, δεν θα μπορέσει να γλιτώσει από την απειλή του νέου ολοκληρωτισμού χωρίς μια τέτοια παγκόσμια συμμαχία.

Ούτε η ανθρωπότητα θα γλιτώσει τον αφανισμό, αν τα νέα τεχνολογικά μέσα που προσφέρουν τη δυνατότητα τόσο βαθειάς επιρροής στο μυαλό και το συναίσθημα των ανθρώπων, στο DNA τους και στο DNA των ιών που μας περιβάλλουν (όπως η γενετική μηχανική), στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας και στη σχέση ανθρώπου και Φύσης εξακολουθήσουν να εξαρτώνται από μια πολύ περιορισμένη ομάδα από «δισεκατομμυριούχους – τσογλάνια», στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ ελαττωματικού ψυχισμού και περιορισμένης μόρφωσης όπως ο Μασκ, ο Μπέζος, ο Τιέλ, ο Ζούκερμπεργκ που νομίζουν ότι έγιναν Θεοί.

(*) Συγκρίνοντας βέβαια το πρόγραμμα των Εργατικών, με τα προγράμματα των ελληνικών πολιτικών κομμάτων, παθαίνει κάποιος βαρειά κατάθλιψη για το επίπεδο της χώρας μας και ιδίως όσων την κυβερνάνε ή θέλουν να την κυβερνήσουν. Η πλήρης απουσία οποιασδήποτε, ακόμα και της πιο στοιχειώδους σοβαρότητας από τη χώρα και τα πολιτικά της κόμματα, το τραγικό γενικό μορφωτικό, ακόμα και το επίπεδο γλωσικής έκφρασης των πολιτικών μας, επαρκούν για να προκαλούν διαρκείς και μόνιμες ήττες στον ελληνικό λαό και στο τέλος θα απειλήσουν ασφαλώς τη συγκροτημένη ύπαρξή του, ακόμα και αν δεν συνυπολογίσουμε τους παράλληλα δρώντες παράγοντες της ξένης εξάρτησης και της διαφθοράς.

Το είδαμε άλλωστε στην απουσία οποιασδήποτε ιδέας για τη χώρα, οποιουδήποτε σχεδίου, ακόμα και σε τομείς πολιτικής χωρίς δημοσιονομική επιβάρυνση, κατά την κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ. Πέντε ιδέες για τη χώρα να είχε στο μυαλό του, έναν αιώνα θα έμενε στην εξουσία, ακόμα και μετά την πανωλεθρία του ’15.

• Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος
• Το άρθρο δημοσιεύθηκε επίσης στο ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ