Επαναπροσέγγιση με τους Τουρκοκυπρίους : Θεσμική και Όχι Κομματική

Είναι λοιπόν έντονη η άποψη μου ότι όπως εφαρμόζεται δεν θα πάει πιο μακριά.

• Νίκος Κουτσού, πρώην βουλευτής

Παρόλον ότι δεν υπάρχουν στοιχεία πόσοι Τουρκοκύπριοι είναι στην ΠΕΟ και πόσοι στο ΑΚΕΛ, έχω την αίσθηση ότι στην ΠΕΟ είναι πολύ περισσότεροι – τουλάχιστον αυτό είναι το συμπέρασμα που μπορεί κάποιος να βγάλει.

Είναι ευθύνη των δύο σωμάτων και περισσότερο του ΑΚΕΛ, αν το κρίνουν σκόπιμο, να δώσουν τα στοιχεία στη δημοσιότητα, διαφορετικά κάθε αντικειμενικός παρατηρητής θα βασίζεται σε δικές του και μόνο λογικές υποθέσεις και όχι σε στοιχεία.

Η δική μου εκτίμηση βασίζεται στο γεγονός ότι, όταν άρχισε η κοινή συμπόρευση Τ/Κ και Ε/Κ, δεν υπήρχε Κυπριακό στη σημερινή του μορφή. Η κοινή λοιπόν δράση των δύο είχε σαν στόχο την καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας, δηλαδή μισθών, χρόνου εργασίας κ.λπ. Και αργότερα ο Β´ΓΓ του ΑΚΕΛ, Αντρέας Φάντης, σε σεμινάριο του ΚΥΚΕΜ έλεγε χαρακτηριστικά για τον χρόνο εργασίας ότι εκτεινόταν «από γέννημαν έως βούττημαν ήλιου». Το στοιχείο που διαφοροποίησε τους ανθρώπους είναι η κατοχή, το κοινωνικό «στάτους» όπως θα λέγαμε σήμερα.

Επιπλέον, η αποικιοκρατία που συμβάδιζε με ό,τι ίσχυε παγκόσμια αυτά εφάρμοζε. Όπως αποδεικνύεται από την ιστορική απεργία του Μιτσερού το 1948, Ε/Κ και Τ/Κ, δηλαδή μέλη της εργατκής τάξης, συμμετείχαν μαζί και εκφραστικό τους όργανο ήταν η ΠΕΟ. Απ’ ό,τι θυμάμαι από το χωριό μου, το βασικό επιχείρημα και διαχωριστικό στοιχείο ήταν η κατοχή πλούτου, που τότε, σε μια γεωργική κοινωνία, εκφραζόταν με την κατοχή γης, παρότι σε άλλες περιοχές της Κύπρου κάτοχοι γης, και μάλιστα μεγάλων εκτάσεων (τσιφλικιών), ήταν και Τουρκοκύπριοι. Βάσει αυτής της λογικής, οι πλούσιοι ήταν δεξιοί και οι φτωχοί αριστεροί ανεξαρτήτως εθνικότητας. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο ούτε παράξενο ούτε δύσκολο ήταν η ένταξη Τ/Κ εργατών στην ΠΕΟ. Όταν όμως η νέα, εθνικιστική Τουρκία και κύρια επί Κεμάλ Ατατούρκ άρχισε τους διωγμούς και τις γενοκτονίες των μειονοτήτων, δηλαδή Ποντίων, Αρμενίων, Ασσυρίων, και αργότερα η πολιτική από Τούρκο σε Τούρκο, τα πράγματά δυσκόλεψαν. Και όταν στην Κύπρο ιδρύθηκε και ανέλαβε δράση η ΤΜΤ, οι φόνοι και δολοφονίες Τ/Κ μελών ή στελεχών της ΠΕΟ, ήταν αρκετά διαδεδομένοι. Παράδειγμα η δολοφονία Καβάζογλου – Μισιαούλη.

Στο μεγαλύτερο ιδεολογικό πεδίο η σύγκρουση της Ρόζας Λούξεμπουργκ, με τους Μπολσεβίκους και αργότερα ο θάνατός της (δολοφονία όπως λέχθηκε), είχε σαν συνέπεια τον διαχωρισμό της Αριστεράς σε οπαδούς του δημοκρατικού σοσιαλισμού και του κομμουνισμού, κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα. Το ΑΚΕΛ από την ίδρυση του και τη διαδοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου (ΚΚΚ) ακολούθησε φιλοσοβιετική πολιτική, κάτι που το απέκοψε από οποιεσδήποτε εξελίξεις στο αριστερό στρατόπεδο, όπως για παράδειγμα «ευρωκομμουνισμός», κίνηση διαφόρων κομμουνιστών στην Ιταλία, Άνοιξη της Πράγας κ.ο.κ.

Η στάση αυτή του ΑΚΕΛ δεν το εμπόδισε να διαφωνήσει με τη δήλωση του τότε Υπουργού των Εξωτερικών της ΕΣΣΔ, επί Μπρέζνιεφ, Αντρέι Γκρομίκο, που δήλωσε στις 21/1/1966, μεταξύ άλλων, “ο Κυπριακός λαός θα μπορέσει να ασκήσει το αυτοτελές και κυρίαρχο δικαίωμα του, να εκλέξει οποιαδήποτε μορφή διάρθρωσης του κράτους του”… “στα πλαίσια ενός ενιαίου Κυπριακού κράτους με εθνική κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα και που θα ανταποκρίνονταν στα συμφέροντα του, ακόμα και να διαλέξει και ομοσπονδιακή λύση”. (Γ.Καμηλάρης, “Η Αριστερά στη Σύγχρονη Κυπριακή Ιστορία” Β´ τόμος σελ. 243, και Χαραυγή 22/1/1965).

Μετά την Τουρκική εισβολή και λίγες μόνο μέρες μετά τη δήλωση του Γλ. Κληρίδη στην μπουάτ ΑΡΓΩ, το ΑΚΕΛ υιοθέτησε τη θέση για γεωγραφικό διαχωρισμό. Η δήλωση Κληρίδη έγινε στις 6 Νοεμβρίου 1974 και η απόφαση της ΚΕ του ΑΚΕΛ στις 16/11/1974 έλεγε, μεταξύ άλλων, ότι “η ομοσπονδία πάνω σε γεωγραφική βάση θα μπορούσε να συζητηθεί ως λύση για το Κυπριακό”.

Στις 18/9/1974, διμελής αντιπροσωπεία που την αποτελούσαν ο ΓΓ Εζεκίας Παπαϊωάννου και ο Β´ΓΓ Ανδρέας Φάντης συνάντησαν στο Λονδίνο τον Πρόεδρο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και του έδωσαν έγγραφο που εγκρίθηκε από την ΚΕ του ΑΚΕΛ όπου τονιζόταν ανάμεσα σε άλλα ότι η μόνη «εφικτή υπό τις συνθήκες λύση είναι η ομοσπονδία» και τον καλούσε να δεχθεί την ομοσπονδία πάνω σε γεωγραφική βάση, σαν αναπόφευκτη λύση. (Ε. Παπαϊωάννου, Ενθύμισες από τη ζωή μου σελ. 151-152 και Γ. Καμηλάρης «Η Αριστερά στη Σύγχρονη Κυπριακή Ιστορία Β’ τόμος σελ 252)

Η θέση αυτή του ΑΚΕΛ παραμένει μέχρι σήμερα. Όχι μόνο για τη μορφή λύσης αλλά και για την επαναπροσέγγιση, που δεν περιορίζεται μόνο στην αντιμετώπιση όσων δεν συμμετέχουν στην υλοποίηση της πολιτικής του, αλλά προχωρεί και τους χαρακτηρίζει «εθνικιστές» και άλλα παρόμοια. Μόνο εκείνους που δέχονται την πρωτοκαθεδρία του και όσα θεωρεί κομμουνιστικά θεωρεί και αποδέχεται ως επαναπροσεγγιστές.

Μέσα σ’ αυτή τη λογική αντιμετώπισαν και τη δική μου εισήγηση όταν μιλούσαμε στο Εθνικό Συμβούλιο για τη μετάβασή μας ως Εθνικό Συμβούλιο στην Αθήνα για την υπογραφή μας στη Στοά του Αττάλου και την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατόπιν πρόσκλησης προς όλα τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου από τον τότε Πρόεδρο μ. Τάσσο Παπαδόπουλο το 2004.

Θεώρησα λοιπόν τότε ότι ήταν πολύ καλή ευκαιρία, σαν αρχή, να συμμετέχουν στην αποστολή και κάποιοι Τ/Κ που φαινόταν ότι αποδέχονται την ΚΔ, για να φανεί ότι πράγματι η ένταξη αφορούσε και γινόταν αποδεκτή από όλους τους Κύπριους. Η αντίδραση όμως του ηγέτη και εκπροσώπου του ΑΚΕΛ μ. Δημήτρη Χριστόφια ήταν τόσο έντονη και οργισμένη που δεν άφηνε κανένα περιθώριο για συζήτηση. Είπε τότε ο μ. Χριστόφιας απευθυνόμενος σε μένα, αλλά τον άκουγαν όλοι, ανάμεσα σε άλλα:… “Θα πάρουμε δηλαδή τον φίλο σου τον Σενέρ Λεβέντ και άλλους παρόμοιους Τουρκοκύπριους ,όπως και τον άλλο τον φίλο σου Ελλαδίτη Κώστα Γουλιάμο; Όχι”. Καμμιά αντίδραση από τους άλλους και η συζήτηση έμεινε εκεί. Όπως είναι γνωστό, κανέναν Τ/Κ ή άλλον δεν πήραμε τότε μαζί μας. Λυπούμαι που αναγκάζομαι να κάνω αναφορά σε άτομα που έχουν αποβιώσει και δεν μπορούν να διαψεύσουν ή να επαληθεύσουν τα λεγόμενά μου. Αλλά η αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ, όπως όλων, ήταν διμελής. Εξάλλου, λογικά υποθέτει κάποιος ότι ομάδα του ΑΚΕΛ διαβάζει τα πρακτικά ή ενημερώνεται για το τι λέγεται στο Εθνικό Συμβούλιο.

Ανέφερα αυτό το γεγονός για να αποδείξω ότι το ΑΚΕΛ βλέπει και θέλει μόνο τους αριστερούς Τ/Κ που είναι ενταγμένοι ή υποστηρίζουν το κόμμα, δηλαδή όσους Τ/Κ υποστηρίζουν το Τ/Κ Σοσιαλιστικό Κόμμα με το οποίο συνεργάζεται ΑΚΕΛ και που σε περίπτωση λύσης θα το ψηφίσουν ή θα ακολουθήσουν τη δική του λογική, έστω και αν χρησιμοποιεί τον όρο επαναπροσέγγιση Ε/Κ και Τ/Κ ως εάν περιλαμβάνει όλους, Ε/Κ και Τ/Κ, ανεξάρτητα από την ιδεολογία τους.

Τούτο φαίνεται και από άλλες εκδηλώσεις που έκανε ή κάνει. Όπως για παράδειγμα την εκδρομή στο Τρόοδος, όπου μιλά συνήθως ο Γενικός Γραμματέας και καλούνται να συμμετέχουν τα Εδονόπουλα και οι Τ/Κ νέοι που ανήκουν στο Τ/Κ Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Ο νέος λοιπόν Γραμματέας του ΑΚΕΛ κ. Στεφάνου έχει να ακολουθήσει δύο δρόμους, δηλαδή ή θα ακολουθήσει την πεπατημένη όπως έκαναν και οι προκάτοχοί του, ή θα χαράξει νέα πορεία αφού μελετήσει μαζί με τους συνεργάτες του όλες τις αδυναμίες που έχει παρουσιάσει το κόμμα μέχρι σήμερα. Θα κριθεί εκ του αποτελέσματος από ολόκληρη την κοινωνία.

Αν το ΑΚΕΛ δεν αποκτήσει την ηθική πρωτοπορία που είχε κάποτε, πρώτον, θα οδηγηθεί με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω μείωση των ποσοστών του και του ρόλου του στην κοινωνία, αλλά και, δεύτερον και σημαντικότερο, θα αποδυναμώσει το όπλο μιας σωστής επαναπροσέγγισης με ευρύτερη αποδοχή από όλα τα κοινωνικά στρώματα και από όλο το ιδεολογικό φάσμα, Ε/Κ και Τ/Κ.