Ελλάδα και Τουρκία μπροστά στο φάσμα της σύγκρουσης

Συνακόλουθα σκέφτεται κανείς τί προεκτάσεις πιθανόν να έχει για την Κύπρο μια τέτοια δραματική εξέλιξη.

• Τάκης Χατζηγεωργίου

Κάθε νουνεχής άνθρωπος απεύχεται μια τέτοια εξέλιξη. Ας δούμε όμως την εικόνα.

Η Τουρκία μετατράπηκε εδώ και καιρό σε πειρατή, και λογαριάζει μέσα απ αυτή τη τυχοδιωκτική μέθοδο να παρουσιαστεί στο προσκήνιο της ιστορίας ως μια από τις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις. Δεν αρκείται στο ρόλο της περιφερειακής δύναμης. Να θυμίσω εδώ πως ήδη ζήτησε να γίνει μέλος του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ με επιχείρημα πως δεν εκπροσωπείται εκεί ο μουσουλμανικός κόσμος. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια χώρα και με ένα πρόεδρο που βρίσκονται εκτός ορίων. Απέναντι σ’ αυτή τη συμπεριφορά στέκεται διακηρυκτικά σωστή η Ευρωπαική Ένωση, ενώ η Αμερική δείχνει εδω και καιρό να λέει πως οι διεθνείς διαφορές δεν την ενδιαφέρουν.

Είναι αλήθεια πάντως πως γενικά όταν έδειχνε ενδιαφέρον δεν ήταν κατ ανάγκην κάτι θετικό για τους λαούς.  Παρ όλα αυτά είναι μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη και η στάση της, η δράση της ή και η αδράνεια της, φέρει αποτελέσματα. Πρωτίστως υπάρχει βέβαια η Ελλάδα η οποία πολύ σωστά έχει καταστήσει ξεκάθαρο ότι κάθε δράση αμφισβήτησης κυριαρχικών της δικαιωμάτων θα σημαίνει άμεση αντίδραση. Θα πρέπει όμως ακόμα να αναζητήσει άμεσα και γρήγορα συμμάχους , οι οποίοι να στείλουν καθαρά μηνύματα στην Άγκυρα. Ιδία δε η Ευρωπαική Ένωση θα πρέπει να διαμηνύσει πως η Τουρκία σε περίπτωση τυχοδιωκτισμών δεν θα βρει απέναντι της την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την ένωση.

Το βλέπω αυτό σχεδόν αδύνατο.Βλέπω όμως διπλωματικές διεργασίες, κυρίως με την ανάληψη της προεδρίας της ένωσης απο τη Γερμανία. Μια χώρα που παίζει τεράστιο ρόλο μέσα στην ίδια την ΕΕ αλλά και εκτός.

Υπάρχει διέξοδος; Ή θα πάμε στη σύγκρουση;

Δεν μπορώ να αποκλείσω πλήρως τη πιθανότητα της σύγκρουσης, γιατί όταν τα πράγματα είναι τόσο ρευστά, ακόμα και αν τα μέρη θέλουν να την αποφύγουν, απρόβλεπτα γεγονότα μπορούν να οδηγήσουν εκεί.

Μόνη διέξοδος για μένα είναι απο κοινού προσφυγή στο δικαστήριο της Χάγης. Αν η Τουρκία δεν συναινεί να ζητηθεί η προσφυγή μέσω του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ας δούμε αν συμφέρει και σε ποιό απο τα δύο μέρη μια τέτοια προσφυγή.

Κατ’ αρχήν θεωρώ πως επειδή η Ελλάδα δεν το έχει ήδη ζητήσει, αν το κάνει σε μεταγενέστερο στάδιο, σε στάδιο χρονικά κοντά σε θερμό επεισόδιο, θα φαίνεται ότι το κάνει υπό το κράτος βίας. Οτι εξαναγκάστηκε. Αυτό σημαίνει πως θα απολέσει την αναγκαία και πλήρη στήριξη του ελληνικού λαού. Αυτό θα είναι αρνητικό. Νομίζω ακόμα πως η δημόσια υποστήριξη αυτής της ιδέας απο την αδελφή του πρωθυπουργού, αποθαρρύνει παρά να ενισχύει τον πρωθυπουργό να προχωρήσει. Κανένας πρωθυπουργός δεν θέλει να είναι ρυμουλκούμενος απο συγγενείς . Γι αυτό θεωρώ πως σωστά μεν η κα Μπακογιάννη υποστηρίζει την άποψη αυτή, αλλά λαθεμένα την δημοσιοποίησε. Η ιδέα, η πατέντα έχει πια το όνομα της .

Κατά την κρίση μου έχουν μόνο να κερδίσουν οι δυο χώρες, ακόμα και αν χάσουν μέρος αυτών που ήλπιζαν. Φτάνει αυτό που θα κερδίσουν -την μόνιμη Ειρήνη, τη μείωση των εξοπλισμών, την συνακόλουθη οικονομική ανάπτυξη- να είναι καταφανώς υπέρτερο αυτού που θα χάσουν. Και αυτό που κατά την άποψη μου είναι πιθανόν να χάσουν είναι η μεν Ελλάδα την εντύπωση οτι κάθε νησί ανεξαρτήτως μεγέθους εχει ΑΟΖ που φτάνει τη μέση γραμμή, η δε Τουρκία την δική της εντύπωση οτι νησιά όπως η Ρόδος, η Κρήτη, η Κάρπαθος δεν έχουν τη δική τους ΑΟΖ. Πάντως η συμφωνία Ελλάδας Ιταλίας δείχνει το δρόμο. Με δήλωση του μάλιστα ο κος Τσαβούσογλου επιδοκίμασε. Προφανώς γιατί διάβασε μόνο τη μισή.

Κατά την άποψη μου λοιπόν είναι ανοικτό το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου, αλλά μου φαίνεται πολύ πιο πιθανή η αναγκαστική προσέλευση στη Χάγη .

Δεν θα ανοίξω εδώ τη συζήτηση αν πράγματι το φυσικό αέριο, σε όποιες ποσότητες υπάρχει θα αποδώσει ποτέ όσα ελπίσαμε. Άμεση στροφή στον ήλιο ειναι η πιο νούσιμη απόφαση. Άμεση όμως.

Θα κλείσω με κάτι για την ιστορία. Διότι στην πολιτική, το σωστό, είναι σωστό, αν γίνεται στην ώρα που πρέπει. Αν γίνει ενωρίτερα ή αργότερα, οι πιθανότητες -αυτό το σωστό- να παράγει διαφορετικά αποτελέσματα είναι πολύ μεγάλη.

Και η σωστή ώρα ήταν δύο περίπου δεκαετίες πρίν. Αναφέρομαι στο 2003 όταν με τη συμφωνία του Ελσίνκι η Τουρκία θα έπρεπε να επιλύσει προηγουμένως υπάρχουσες διαφορές της όσον αφορά τα θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα για να συμμετάσχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εν τούτοις η επόμενη κυβέρνηση, μετά την κυβέρνηση Σημίτη, επέτρεψε την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Τουρκία χωρίς την επίλυση αυτών των διαφορών. Εμείς λίγο μετά κάναμε κάτι κατά πολύ χειρότερο. Δώσαμε εμείς η κατεχόμενη χώρα, στην κατέχουσα Τουρκία το μεγάλο μας Ναί για να αρχίσει διαπραγματεύσεις ένταξης. Και χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Είναι απο τα ανεξήγητα .

Γράφοντας για το θέμα αυτο ο Κώστας Σημίτης επεσήμανε πως ο Έλληνας πρωθυπουργός( αναφέρεται στην Κώστα Καραμανλή) κατα την κρίσιμη ώρα αν και είχε την δυνατότητα, δεν προέβαλε την ένσταση για την έλλειψη ανταπόκρισης της Τουρκίας στον όρο που είχε τεθεί στο Ελσίνκι- και αφορούσε την ύπαρξη διαφορών σχετικά με την έκταση της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.

Αντίθετα επεσήμανε ότι οι ασφυκτικοί χρονικοί περιορισμοί δεν βοηθούν. Απεδέχθη έτσι την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία με ανεπίλυτες τις ελληνοτουρκικές διαφορές ως προς τα όρια των υφαλοκρηπίδων και των αιγιαλίτιδων ζωνών.