Η Κύπρος στην Κοινοπολιτεία

«The past, present and the future relations between Cyprus, the UK and wider Commonwealth community»

• Φανούλα Αργυρού *

To διοργάνωσε το Κυπριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Metropolitan του Λονδίνου σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Τμήμα της Κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας στο Λονδίνο, τη Royal Commonwealth Society και τη Σχολή Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας με την υποστήριξη του Ιδρύματος  A G Leventis Foundation.

Στο  Σεμινάριο προήδρευσαν στο πρώτο μέρος ο ιστορικός/καθηγητής Dr. Robert Holland και στο δεύτερο o ακαδημαϊκός Andrew Wright  και εισαγωγική ομιλία και έναρξη των εργασιών έκαναν η Αλίσια Χρυσοστόμου από το Πανεπιστήμιο του Westminster και ο Μάριος Ψαράς Πολιτιστικός Ακόλουθος στην Κυπριακή Υπάτη Αρμοστεία.

Η εκδήλωση ήταν πλούσια σε αξιόλογους ομιλητές και ομιλήτριες που ο κάθε ένας από το θέμα του κάλυψε ενδιαφέρουσες πτυχές σε σχέση με τις σχέσεις της Κύπρου με την ευρύτερη Κοινοπολιτεία παλαιές, σημερινές και μελλοντικές.

• Μεταξύ των ομιλητών ήσαν και οι ακόλουθοι:

Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τη κοινή συνδρομή των ερευνητών Αντιγόνης Ηρακλείδου  και Αναστασίας Γιάγκου από βιβλίο τους που έγραψαν προς τιμή του Καθηγητή Holland. Καθώς αμφότερες λόγω υποχρεώσεων στην Κύπρο δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν στην εκδήλωση,  ο Δρ. Holland  δέχθηκε να την διαβάσει εκ μέρους των,  αποφεύγοντας τα κομμάτια εκείνα που εκθείαζαν τον ίδιο.

Στη συνέχεια ο Thomas Kiely, από το Βρετανικό Μουσείο αναφέρθηκε στην κυπριακή πολιτιστική κληρονομιά εντός της Κοινοπολιτείας, την οποία  κάλυψε μέσω της συλλογής αρχαιοτήτων από την Κύπρο και εξήγησε πόσο ταξίδεψαν αυτές ανά τον κόσμο και αναφέρθηκε στους  πρώτους ξένους ερευνητές στην Κύπρο.  O ομιλητής είναι επικεφαλής του σχεδίου ψηφιοποίησης της συλλογής   κυπριακών αρχαιοτήτων.

Ο Κώστας Γεωργίου, Αρχιτέκτονας από την Αμμόχωστο μίλησε για την αρχιτεκτονική τύπου Κοινοπολιτείας σε σχέση με κτίρια στην Κυπριακή Δημοκρατία, π.χ. το Διδασκαλικό Κολέγιο Λευκωσίας σχεδιάστηκε από τον διάσημο βρετανό αρχιτέκτονα,  Austen St. Barbe Harrison (πέθανε το 1976). Ο οποίος παρόλο που ήταν βρετανός πέρασε τα περισσότερα του χρόνια στην Μέση Ανατολή  (Ιερουσαλήμ).   Η  Sandra Shevey,  συγγραφέας (Anthropological Travel Writer) Εκτελεστική Διευθύνων Σύμβουλος της οργάνωσης για τις Λαϊκές  (αγορές) του Λονδίνου, μίλησε για το  κυπριακό χαλούμι και πως αυτό προβάλει την παράδοση της νήσου, π.χ. οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είπε, μόνο από την Κύπρο εισάγουν χαλούμι, αγνοώντας τους κανονισμούς της ΕΕ, και επεκτάθηκε στο πόσο γνωστό είναι στο Ηνωμένο Βασίλειο το κυπριακό χαλούμι,  με τοπικούς τώρα παραγωγούς.

Η φοιτήτρια (για PhD) Άντρια Τσαγγάρη, από το Κολλέγιο King’s του Λονδίνου αναφέρθηκε στις καταβολές και αναθεώρηση  του εκπαιδευτικού προγράμματος ιστορίας από τις αποικιακές αρχές το 1935 στην βρετανική αποικία Κύπρο.

Οι Subaskar Sitsabeshan και Heidi Prislan, από το “Commonwealth Blue Charter” μίλησαν για τις «Αρχές»  της Κοινοπολιτείας για την προστασία των ωκεανών και επεκτάθηκαν στα προγράμματα προστασίας της θάλασσας της Μεσογείου και πέριξ της Κύπρου.

(σ.σ. Φ.Α : Το  “Commonwealth Blue Charter” είναι συμφωνία μεταξύ όλων των 53 χωρών μελών της Κοινοπολιτείας για ενεργή  συνεργασία για επίλυση των προβλημάτων των ωκεανών και την προστασία των  – υπογράφτηκε από την Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ το 2013. Περισσότερα εδώ : https://bluecharter.thecommonwealth.org/  )

Ο Ιωάννης Κλιναβός, ανώτερος Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Westminster κάλυψε την οικονομική μεταμόρφωση οικονομικών ιδρυμάτων, και τον αντίκτυπο εναντίον ανεξάρτητων Κεντρικών Τραπεζών. Ο ομιλητής ερευνά για τα δικαιώματα επενδυτών στα πλαίσια οικονομικής κρίσης και του Brexit.

Η Δρ. Μαρία Χατζηαναστασίου, Λέκτορας στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, κάλυψε την επιρροή  της βρετανικής κυριαρχίας στην Κύπρο στην ανάπτυξη των κυπριακών τεχνών μεταξύ 1878 και 1924.

• «Οι Αρχές της Κοινοπολιτείας»

Ο Δρ. Κλέαρχος Α. Κυριακίδης, Assistant Professor στο Τμήμα Νομικής του  Πανεπιστημίου UCLan (University of Central Lancashire) στη Κύπρο,  μίλησε μέσω skype,  και το θέμα που ανέπτυξε ήταν οι  «Αρχές (Charter) της Κοινοπολιτείας  και οι «κοινές αξίες» οι οποίες πρέπει να βρίσκονται στο πυρήνα  της βρετανικής πολιτικής σε σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία».

Ο Δρ. Κυριακίδης αφού αναφέρθηκε στις «Αρχές» της Κοινοπολιτείας, που καταγράφονται στη «Χάρτα» της (Charter), και τις οποίες  υπέγραψε ο Γενικός Γραμματέας της Κοινοπολιτείας στις 14 Δεκεμβρίου 2012 και υιοθέτησαν οι ηγέτες των κρατών μελών της και στη συνέχεια υπέγραψε η Βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ,  την Ημέρα της Κοινοπολιτείας το 2013 ως επικεφαλής της Κοινοπολιτείας, δυστυχώς δεν έγιναν σεβαστές από τη βρετανική κυβέρνηση σε σχέση με την Κύπρο.

Ο Δρ. Κυριακίδης αναφέρθηκε στη στάση του Φόρειν ΄Οφις ειδικά το 1974 και ότι η Τουρκία αφέθηκε να εισβάλει με δύο εισβολές στην Κυπριακή Δημοκρατία, ευθύνεται για εθνικό ξεκαθάρισμα, κατοχή, ξεριζωμό,  και παραβιάσεις Διεθνών Συμβάσεων,  και παρόλα αυτά μέχρι σήμερα τα άτομα εκείνα που ευθύνονται δεν έχουν τιμωρηθεί και δεν έχουν προσαχθεί ενώπιον διεθνούς ποινικού δικαστηρίου…

(σ.σ.  Φ.Α : οι «Αρχές» περιλαμβάνουν αναλυτική αναφορά στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα του κάθε ανθρώπου να συμμετέχει σε δημοκρατικές διαδικασίες, δίχως διακρίσεις,  πολιτικά κόμματα και οργανώσεις να είναι υπεύθυνες να σέβονται και να προωθούν δημοκρατική κουλτούρα και πρακτικές και όλοι να είναι υπόλογοι στο  κοινό, οι παραβιάσεις των αξιών να αντιμετωπίζονται δίχως φόβο ή χάρες… Για περισσότερα ο σύνδεσμος εδώ : http://thecommonwealth.org/sites/default/files/page/documents/CharteroftheCommonwealth.pdf   )

1930 – Πτήσεις από Ηνωμένο Βασίλειο προς Αυστραλία μέσω… Λευκωσίας!

Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε και η έρευνα του ιστορικού με ειδικό ενδιαφέρον για την Κύπρο κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, Tim Reardon.  Ο ερευνητής παράλληλα ερευνά και  για την ιστορία του αεροδρομίου Λευκωσίας , ανατρέχοντας στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του – όταν ήταν μια μεγάλη άδεια έκταση για προσγειώσεις την δεκαετία του 1930 – μέχρι σήμερα.  Ο Tim Reardon σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο του York και η βάση του είναι το Λονδίνο.

Στα πλαίσια αυτά (δεκαετία του 1930) ανέπτυξε το θέμα του παρουσιάζοντας πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Σύμφωνα με την έρευνα του, το «αεροδρόμιο» Λευκωσίας είχε επιλεχθεί από πιλότους μικρών αεροπλάνων ως ένας από τους ενδιάμεσους σταθμούς για πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο προς Αυστραλία!  Μάλιστα έκαναν και διαγωνισμούς ποιος θα φθάσει πιο γρήγορα! Και ο βρετανικός Τύπος της εποχής κάλυπτε τις πτήσεις εκείνες.

Σε μια περίπτωση είπε, όταν προσγειώθηκε ένα αεροπλάνο, δεν είχε κανένα εκεί και οι δύο πιλότοι έμειναν μέσα μέχρι που πέρασε κάποιος με ποδήλατο και του ζήτησαν να πάει να φέρει ένα αστυνομικό να φυλάει το αεροπλάνο για να πάνε και εκείνοι στη πόλη σε κάποιο ξενοδοχείο και να βρουν και βενζίνη. Ο πολίτης με το ποδήλατο έφερε αστυνομικό, ο οποίος έμεινε φρουρός για το αεροπλάνο μέχρι να είναι έτοιμοι οι ιδιοκτήτες του,  και αφού προμηθεύθηκαν και βενζίνη απογειώθηκαν για τον επόμενο προορισμό τους.

Σύμφωνα με την αφήγηση μιας άλλης πιλότου (γυναίκας)  «το αεροδρόμιο στη Λευκωσία είναι πράγματι ένα φυσικό έδαφος για προσγείωση… το έδαφος δεν έχει δέντρα ή κτίρια να εμποδίζουν την προσγείωση επομένως φαινόταν μεγαλύτερο από τις πληροφορίες που μου είχαν δώσει. Καθώς προσγειωνόμουν  πρόσεξα ότι είχαν τοποθετήσει και ένα δείκτη ανέμου και λίγα άτομα με ανέμεναν να φθάσω. Είδα επίσης ορισμένες μεγάλες πέτρες εδώ και εκεί, αλλά ευτυχώς μόνο μία ή δύο ίντσες πάνω από το έδαφος».

Προφανώς θα ήταν η περίπτωση της δίδας Jean Batten, για την οποία έγραψαν οι «Τάιμς» του Λονδίνου στις 7 Οκτωβρίου 1936 από ανταπόκριση από την Λευκωσία, ότι η  Miss Jean Batten είχε φύγει από την Αγγλία σε σόλο πτήση από την Νέα Ζηλανδία προς Αυστραλία. Έφθασε στη Λευκωσία στις 12.45 μ.μ. στις 6 Οκτωβρίου και έφυγε μια ώρα αργότερα για Βαγδάτη.

Οι «Τάιμς» του Λονδίνου ανέφεραν συχνά την δεκαετία του 1930 τις πτήσεις αυτές όπως στις 22 Απριλίου 1938 « MR. BROADBENT IN CYPRUS»…

Τέλος, ο ερευνητής Reardon παρουσίασε και ένα κατάλογο με 20 πτήσεις μεταξύ 10 Μαΐου 1934 και 21 Απριλίου 1938 με πιλότους από Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Βρετανία, Αμερική και Δανία.

• Ερευνήτρια/δημοσιογράφος