Ο Μίτος και ο Μύθος
Το απόλυτο σκοτάδι της σκηνής φωτίζεται αρχικά με ζεστές ακτίνες φωτός που πέφτουν σε νεανικά κορμιά πιασμένα από τα χέρια, σέρνοντας έναν χορό που μοιάζει οικείος αλλά δεν τον αναγνωρίζεις.
Η μουσική ηλεκτρονική κι ένα κλαρίνο ανάμεσα που δεν “κακοφωνεί” αλλά συνοδεύει τον τελετουργικό χορό που άλλοτε κάνει σπείρες κι άλλοτε απλώνεται για να φανούν οι ενδυμασίες που παραπέμπουν σε Μινωίτισσες πριγκίπισσες. Σε ζωγραφιές από τις τοιχογραφίες της Θήρας. Σε παραστάσεις αττικών αγγείων της Κλασσικής εποχής.
Άνδρες και γυναίκες πιασμένοι πότε με τα χέρια σταυρωτά πότε από τους ώμους, σε έναν χορό “οφιοειδή” σαν τον Θρακιώτικο, σαν τον Τσακώνικο, σαν τον αρχαίο… σε παρασέρνουν μαζί τους στην είσοδο του “Λαβύρινθου”. Άπαξ και μπήκες, θα ακολουθήσεις όλο το τελετουργικό -χωρίς χρόνο και τόπο- για να βγεις στο τέλος της παράστασης, συνδεδεμένος πια με το νήμα της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, στο Συμπαντικό Επίπεδο.
Περίπλοκα συναισθήματα νοιώθει κανείς παρακολουθώντας την σύγχρονη χορευτική παράσταση “THE THREAD” που στα ελληνικά θα μεταφράζαμε “Ο ΜΙΤΟΣ”.
Ο μίτος είναι στην ουσία το νήμα, η γραμμή που ενώνει το παρελθόν το παρόν και το μέλλον του ελληνικού πολιτισμού και συγχρόνως του παγκόσμιου. Όλοι οι συντελεστές του, έσκυψαν με σεβασμό και γνώση στις πρωταρχικές πηγές έμπνευσης, (ήχος, κίνηση, φως) και αποτύπωσαν την εξέλιξη του ελληνικού πολιτισμού, πατώντας πάνω στους επτά πιο ωραίους παραδοσιακούς χορούς αλλά και τους γνώριμους ήχους που δένουν με την παράδοσή μας, όπως το κλαρίνο, η γκάιντα, η λύρα, τα κουδούνια των ζώων, ο “πολυφωνικός ήχος”.
Δεν είμαι κριτικός χορού ούτε και μουσικής. Δεν θα αποτολμήσω να κάνω κριτική σε καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως είναι ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, ο Russell Maliphant, η Μαίρη Κατράντζου και ο Michael Hulls.
Απλώς θα παραθέσω τις δικές μου εντυπώσεις και των άλλων θεατών, (Ελλήνων και ξένων), στην παγκόσμια πρεμιέρα της παραστάσεως, που έγινε στο Λονδίνο, στον “Ναό του Χορού”, το Sadler’s Wells Theatre. Εξάλλου οι κριτικές των βρετανικών εφημερίδων ήταν πολύ κολακευτικές έως διθυραμβικές.
Συγκλονιστική η στιγμή όπου στο πεντοζάλη, ενώ ακούς την λύρα να συνοδεύει τα γνωστά βήματα των χορευτών, (το πεντοζάλη και τον ποντιακό δεν τους πειράζεις), πίσω από τις πολεμικές ιαχές των χορευτών σε κάθε χτύπημα των ποδιών, διακρίνεις στον ηλεκτρονικό ήχο, όλη την πολεμική ιστορία της Κρήτης. Είτε ως ήχο βομβαρδιστικού αεροπλάνου, είτε ως κλαγγή όπλου. Ο Βαγγέλης πέτυχε να δώσει σύγχρονο “άκουσμα” στον στίχο “αχός βαρύς ακούγεται/πολλά ντουφέκια πέφτουν.”
Χαρούμενο ξάφνιασμα, ο μαλεβιζιώτης που γίνεται “ροκιά”. Ρίγος συγκίνησης σε πιάνει στο πολυφωνικό τραγούδι που δεν ξεχωρίζεις γλώσσα, αλλά ο ήχος σε ταξιδεύει από την Ήπειρο έως τις κοιλάδες του Ινδοκαυκάσου στο Πακιστάν,(την Άνοιξη όταν οι Calash γιορτάζουν τα “Ανθεστήρια”) και τις φυλές των Βεδουίνων σε μακρινές ερήμους.
Συγκινητική η στιγμή που ένας χορευτής του κλασσικού χορού, εκτελεί την χορογραφία του Russell Maliphant με σύγχρονο ήχο και ύφος, βασισμένη σε βήματα του τσάμικου αλλά ο θεατής τον εισπράττει ως ένα… ρεμπέτικο. Με όλη τη δύναμη του τελετουργικού της αρχαίας λατρείας, ο “διονυσιακός” χορός των “κουδουνάτων”, απέδειξε ότι όλα έχουν συνέχεια στο χώρο και τον χρόνο. Ο καταξιωμένος χορευτής και χορογράφος, αρχικά του κλασσικού χορού , μετά από χρόνια σπουδών και πειραματισμού με τις Ανατολικές Πολεμικές Τέχνες και την Γιόγκα δημιούργησε την δική του Σχολή.
Αφού μελέτησε και βίωσε τους παραδοσιακούς μας χορούς, κατάφερε να διδάξει 18 Έλληνες χορευτές και χορεύτριες (12 του σύγχρονου χορού και 6 του παραδοσιακού) και να δημιουργήσει μέσα σε τρία χρόνια ευεργετικών “ζυμώσεων” τον “μίτο” που ακολουθεί η παράδοση, για να φτάσει στο σήμερα.
Πάντοτε συνεργάτης του και αρωγός στο “μυστικισμό” που φέρει η παράσταση, ο φωτιστής Michael Hulls, ο οποίος δημιουργεί φωτεινές γραμμές που αποτυπώνουν τέλεια την διαδρομή από την Προϊστορία έως το Βυζάντιο και τους Νεώτερους Χρόνους. Φυσικά τα κοστούμια της Μαίρης Κατράντζου, είναι σα να βγήκαν από τον οριζόντιο αρχαϊκό αργαλειό μιας Βασίλισσας Πηνελόπης, μιας πριγκίπισσας Αριάδνης.
Αφανής, πρωταγωνίστρια που εμπνεύστηκε την παράσταση, έφερε σε επαφή τους συντελεστές και χρηματοδότησε εξ ολοκλήρου αυτό το σύγχρονο ελληνικό πολιτιστικό προϊόν, είναι η Γεωργία Ηλιοπούλου, ιδρύτρια και Διευθύνουσα Σύμβουλος της LAVRIS PRODUCTIONS. Η ίδια δηλώνει ότι για εκείνη είναι “έργο ζωής” που το δημιούργησε ως “εργαλείο πολιτιστικής διπλωματίας που θα καταξιώσει την σύγχρονη Ελλάδα στα πέρατα του κόσμου”.
Πολύ σύντομα το ελληνικό κοινό θα το γνωρίσει κι ας ελπίσουμε ότι θα το αναγνωρίσει και θα το αγκαλιάσει για να είναι “καλοτάξιδο”.
- Δημοσιεύθηκε επίσης στην εφημερίδα ‘Εστία’