Ελληνοτουρκικός διάλογος: Διάλογος μεταξύ κωφών
H τελευταία επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα πραγματοποιήθηκε σε μια κομβική χρονική περίοδο κατά την οποία βρίσκονται σε εξέλιξη καθημερινά οι νέες αναβαθμισμένες και αναθεωρημένες τουρκικές απειλές απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Η Άγκυρα εκτός της συνεχιζόμενης για 45 χρόνια στρατιωτικής κατοχής μεγάλου τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αμφισβητεί κάθε κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας στην περιοχή του Αιγαίου και αλωνίζει αδιάκοπα στην Κυπριακή Α.Ο.Ζ. και στα συριακά εδάφη.
Κύπρος, Αιγαίο και Θράκη αποτελούν τα τρία μεγάλα αγκάθια στις σχέσεις των δύο χωρών. Αγκάθια που τα τελευταία χρόνια γίνονται ακόμα πιο σκληρά, αιχμηρά και επικίνδυνα λόγω της γνωστής προκλητικότητας και της εμπρηστικής ρητορικής του Τούρκου προέδρου – νεοσουλτάνου.
Σύμφωνα με τη ελληνική κυβέρνηση, στόχος της επίσκεψης ήταν Ελλάδα και Τουρκία να σμικρύνουν την τεράστια απόσταση που τις χωρίζει σε πολλά ζητήματα μείζονος σημασίας και κατά το δυνατόν να δημιουργήσουν ένα σταθερό δίαυλο συνεννόησης και επικοινωνίας. Το κατά πόσον αυτό είναι δυνατόν με τον Ερντογάν καθημερινά στα κάγκελα είναι μια άλλη ιστορία.
Όταν ρωτήθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός, από ελληνικό μέσο ενημέρωσης, φίλα προσκείμενο μάλιστα στην κυβέρνηση, γιατί επέλεξε να πάει τώρα στην Άγκυρα, απάντησε ότι είναι υπέρ των συχνών επαφών ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία ώστε να λύνονται προβλήματα, εξαίροντας την ειλικρινή του σχέση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν! Αναρωτιέμαι τι άλλο θα μπορούσε να κάνει ο Ερντογάν αν δεν ήταν φίλος του Αλέξη!
Από την άλλη σύσσωμη σχεδόν η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Αλέξη Τσίπρα, ότι πραγματοποίησε την επίσημη επίσκεψη του στην Άγκυρα σε χρόνο που δεν εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα, αλλά που βολεύει αποκλειστικά και μόνο τις δίκες του πολιτικές επιλογές – δεδομένων και των κακών ποσοστών που του δίνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις – ενόψει των τριπλών εκλογικών αναμετρήσεων που ακολουθούν.
Κατά τα άλλα, η επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία ξεκίνησε με αρνητικό πρόσημο καθώς πριν ακόμα φθάσει στην τουρκική πρωτεύουσα, οι Τούρκοι (τηρώντας την προσφιλή τους συνήθεια να προκαλούν πριν από κάθε συνάντηση, προκειμένου να βρεθούν σε θέση ισχύος στο τραπέζι των συζητήσεων), ανακοίνωναν την επικήρυξη των οκτώ Τούρκων αξιωματικών με χρηματικό ποσό 700.00 ευρώ, αιφνιδιάζοντας την ελληνική διπλωματία και διαμορφώνοντας ερήμην της το κλίμα της συνάντησης. Προσθέτοντας με τον τρόπο αυτό, ακόμα μια μεγάλη ψηφίδα στο πάζλ των ακατάσχετων τουρκικών προκλήσεων.
Σε ό,τι αφορά αυτές καθαυτές τις συνομιλίες, τίποτε το ουσιαστικό δεν έχει συμφωνηθεί μεταξύ των δύο πλευρών στις πολλές εκκρεμότητες που υφίστανται στο ευρύ φάσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η γενικόλογη αναφορά ότι αναμένουμε κάποια θετική εξέλιξη στο θέμα της Χάλκης δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν ο Τούρκος πρόεδρος ρωτήθηκε επί τούτου, το αντιπαράβαλε χωρίς δεύτερη σκέψη με το θέμα των Μουφτήδων φέρνοντας σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο οποίος έμεινε σιωπηλός και δεν απάντησε.
Η συζήτηση σύμφωνα με τα όσα μας είπαν και κυρίως αυτών που διέρρευσαν ήταν πραγματικά εφ΄ όλης της ύλης (Κυπριακό, υφαλοκρηπίδα, ενεργειακά, έκδοση «γκιουλενιστών» αξιωματικών, Χάλκη, Μουφτήδες, οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες κ.λπ), με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να θέτει – όπως άλλωστε κάνει πάντα – επισήμως τις τουρκικές θέσεις και διεκδικήσεις στο τραπέζι και τον Αλέξη Τσίπρα να λέει τα δικά του και να τα ακούει μόνος του. Πάνε τώρα πολλά χρόνια που ο νεοσουλμάνος μοιάζει να έχει χάσει την ακοή του.
Συμπέρασμα: Χωρίς δεύτερη σκέψη, καλύτερος τρόπος προκειμένου να βρεθούν λύσεις στις ελληνοτουρκικές διαφορές από τον διάλογο δεν υπάρχει. Όποιος υποστηρίζει κάτι διαφορετικό, σίγουρα βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου. Κάθε κυβέρνηση έχει καθήκον να αποφύγει ένα πόλεμο όπως κάθε καλός καπετάνιος έχει καθήκον να αποφύγει ένα ναυάγιο. Διότι ένας πόλεμος, ακόμα και ο πιο θριαμβευτικός, αφήνει πίσω του ανυπολόγιστες καταστροφές. Τι συμβαίνει, όμως, όταν αυτός ο διάλογος διεξάγεται μεταξύ κωφών! Τι γίνεται αλήθεια όταν ο διάλογος γίνεται μόνον χάριν του διαλόγου; Τι γίνεται όταν ο ένας εκ των δύο συνομιλητών προκαλεί ακόμα και την ώρα του διαλόγου; Τι γίνεται όταν ο διάλογος διεξάγεται χωρίς κανόνες και δικλίδες ασφαλείας;
Η ειρήνη δεν επιτυγχάνεται φωνάζοντας «ειρήνη». Δεν είναι αρκετό να μιλάει κανείς για Ειρήνη. Πρέπει να την πιστεύει. Και δεν είναι αρκετό να την πιστεύει. Πρέπει να δουλέψει γι’ αυτήν. Πρέπει να την υπερασπίζεται κιόλας με συνέπεια. Από την άλλη ισχύει απόλυτα πως «Εάν θες ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο». Για να έχουμε ειρήνη πρέπει να απαντούμε αποτελεσματικά σε κάθε εθνική απειλή, χωρίς να κλείνουμε τα μάτια μας.
Κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες για τη χώρα και το έθνος μας, απαιτείται σοβαρότητα, εθνική συναίνεση και σωστή ενιαία στρατηγική. Η πολιτική ηγεσία σε συνεργασία πάντα με τη ηγεσία των ενόπλων Δυνάμεων της χώρας, οφείλουν, μακριά και έξω από μικροπολιτικές σκοπιμότητες, να χαράξουν επιτέλους μια σοβαρή ενιαία εθνική στρατηγική αποτροπής. Πρόληψη τώρα για να μη χρειαστεί ποτέ καταστολή.
Και να θυμίζουμε καθημερινά στους εταίρους μας στην Ε.Ε. πως τα σύνορα μας είναι και δικά τους σύνορα. Να θυμίζουμε καθημερινά στους εταίρους μας ότι η Τουρκία παίζει με τους μουφτήδες στην Θράκη και αμφισβητεί αυτά τα ευρωπαϊκά σύνορα. Να θυμίζουμε καθημερινά στους εταίρους μας ότι στην Κύπρο υπάρχει κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους – με ό,τι αυτό συνεπάγεται – από μια υποψήφια προς ένταξη χώρα! Να θυμίζουμε ακατάπαυστα και ποτέ να μη ξεχνάμε και να ξεχνιόμαστε…
- Αναπλ. καθηγητής στο Παν. Θεσσαλίας
Από το Μονάγρι Λεμεσού – a.avgoustis@hotmail.com