Το Γενικό Σύστημα υγείας (ΓεΣΥ) και ο όρκος του Ιπποκράτη
Χρόνια τώρα, παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όλες τις συζητήσεις και τις προσπάθειες που καταβάλλονται, ώστε επιτέλους να εφαρμοσθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας στην Κύπρο, το οποίο να υπηρετεί τις αδύναμες οικονομικά τάξεις.
Κάνω λόγο στη φτωχολογιά, αφού για τους ευκατάστατους πρόβλημα επιλογής γιατρού δεν υπήρχε ποτέ!
Πλούσιοι και επώνυμοι, ως γνωστόν, προτιμούν τα καλύτερα νοσοκομεία του κόσμου προκειμένου να βρουν την υγεία τους… Σιγά μην στριμωχτούν, στις πρώτες βοήθειες των διαλυμένων νοσοκομείων μας!
Από αυτά που διάβασα και άκουσα, κατέληξα στο συμπέρασμα πως το κυριότερο πρόβλημα για τη μη εφαρμογή ενός υγιούς, προς όφελος των πολιτών συστήματος υγείας, είναι γιατί οι πλείστοι γιατροί, βάζουν ως πρώτιστη προτεραιότητα τους, όχι τη σωστή εξυπηρέτηση και την υγεία των πολιτών, αλλά τις οικονομικές απολαβές τους! Τα πάντα στο βωμό του χρήματος!
Άκουσα ότι οι απολαβές για τους γιατρούς που θα ενταχθούν στο ΓεΣΥ, θα πλησιάζουν τα 150.000 ευρώ ετησίως! Και μάλλον αληθεύει η πληροφορία, αφού σύμφωνα με μελέτη της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων (ΠΟΣΠΦ), οι Κύπριοι προσωπικοί γιατροί πρόκειται να βρεθούν στην τρίτη θέση των καλύτερα αμειβόμενων γιατρών του κόσμου κατά την εφαρμογή του ΓεΣΥ.
Θα μου πείτε ο γιατρός σπουδάζει, αφιερώνει χρόνο, εκτελεί μια δύσκολη αποστολή και άλλα πολλά. Καμιά αντίρρηση. Ωστόσο δεν είναι οι μοναδικοί επιστήμονες. Υπάρχουν κι άλλοι πολλοί που σπούδασαν και ξόδεψαν και ξοδεύουν καθημερινά τον εαυτό τους για την επιστήμη τους και την κοινωνία και αμείβονται με μισθούς λογικούς, ενίοτε και με ψίχουλα! Η ιατρική άλλωστε είναι πρωτίστως κοινωνικό λειτούργημα, είναι Αποστολή, δεν είναι επάγγελμα! Αυτό δεν σημαίνει ότι οι γιατροί δεν πρέπει να αμείβονται ικανοποιητικά. Οι προκλήσεις όμως πρέπει να απαγορεύονται!
Οι γιατροί πιέζουν ακόμη την κυβέρνηση ώστε η συμμετοχή τους στο ΓεΣΥ να μην απαγορεύει την άσκηση ιδιωτικής ιατρικής! Πρόκειται για μια διαδικασία, που εδώ και χρόνια εφαρμόζεται στην Ελλάδα, και κατά γενική ομολογία μόνο τους γιατρούς εξυπηρετεί. Χιλιάδες είναι τα παραδείγματα με ασθενείς που χρήζουν άμεσης ιατρικής θεραπείας (συνήθως χειρουργικής επέμβασης), με τους γιατρούς να τους παραπέμπουν σε μακρινά ραντεβού (ακόμη και ετών), επικαλούμενοι μεγάλο φόρτο εργασίας. Ωστόσο οι ίδιοι γιατροί προτείνουν στους ασθενείς λύσεις σε ιδιωτικά νοσοκομεία στα οποία εργάζονται, ακόμη και την επαύριον, με το αζημίωτο ασφαλώς! Κι αν ο ασθενής δεν έχει χρήματα, υπάρχει και το κοιμητήριο της αιωνίου αναπαύσεως!
Για όσους ενδεχομένως τον αγνοούν να πούμε πως οι γιατροί, με την αποπεράτωση των σπουδών τους, δίνουν το γνωστό όρκο, τον όρκο του Ιπποκράτη. Ο όρκος του Ιπποκράτη είναι ο όρκος που λαμβάνεται από ιατρούς και αναφέρεται στην ηθική εξάσκηση της ιατρικής. Στην τελευταία παράγραφο του όρκου διαβάζουμε: «Ὅρκον μὲν οὖν μοι τόνδε ἐπιτελέα ποιέοντι, καὶ μὴ ξυγχέοντι, εἴη ἐπαύρασθαι καὶ βίου καὶ τέχνης δοξαζομένῳ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐς τὸν αἰεὶ χρόνον. παραβαίνοντι δὲ καὶ ἐπιορκοῦντι, τἀναντία τουτέων». Απόδοση στα Νέα Ελληνικά: «Αν τηρώ τον όρκο αυτό και δεν τον παραβώ, ας χαίρω πάντοτε υπολήψεως ανάμεσα στους ανθρώπους για τη ζωή και για την τέχνη μου. Αν όμως τον παραβώ και επιορκήσω, ας πάθω τα αντίθετα». Τώρα εσείς τι λέτε; Πόσους γιατρούς γνωρίζετε που δεν παραβιάζουν τον όρκο τους;
Σίγουρα ο τομέας της υγείας συνιστά έναν από τους σημαντικότερους -αν όχι το σημαντικότερο- πυλώνες της ζωής των πολιτών ενός κράτους και συνακόλουθα η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του αποτελεί στοίχημα για την πολιτική της κάθε κυβέρνησης. Η παρούσα κυβέρνηση μπορεί να κερδίσει αυτό το στοίχημα μόνο αν είναι αποφασισμένη να μην κάνει συμβιβασμούς και να μην υποκύψει σε εκβιασμούς! Κακά τα ψέματα, οι πιο επικερδείς επιχειρήσεις στις μέρες μας (στην Κύπρο και στην Ελλάδα), είναι οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών υγείας.
Οι πλείστοι πολίτες πιστεύουν (μεταξύ αυτών και ο γράφων), ότι η βασική αιτία που η συζήτηση για το ΓεΣΥ κατάντησε σαν της Άρτας το γεφύρι, είναι μόνο το χρήμα το «άτιμο»! Κι όμως, Ελλάδα και Κύπρος με βάση το Σύνταγμα τους, έχουν υποχρέωση να παρέχουν στους πολίτες τους, δωρεάν Παιδεία και Υπηρεσίες Υγείας. Τώρα γελάστε με την καρδιά σας, δίκαιο θα έχετε!
Μια φορά κι ένα καιρό, υπήρχαν γιατροί που έκαναν τα πάντα για τους ασθενείς τους χωρίς αμοιβή. Άμα μάλιστα καταλάμβαναν πως οι ασθενείς τους ήταν φτωχοί άνθρωποι, τους έδιναν και χρήματα. Φέρνω στη μνήμη των παλαιότερων το πιο χαρακτηρισμό παράδειγμα. Ορθοπεδικός Κώστας Χατζηκακού (1924-1982), με την πλατιά αναγνώριση, την ανιδιοτέλεια, το χαρακτηριστικό χαμόγελο και τον γραφικό του μύστακα που ενίοτε έκανε και ιατρικά θαύματα! Συνάδελφοι του σήμερα θυμούνται ότι λεωφορεία γεμάτα ασθενείς κατέφθαναν καθημερινά ακόμη και από την μακρινή Πάφο στην κλινική Χατζηκακού στην Αμμόχωστο. Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο «Κυπρίων ιατρών έργα, η ιατρική στην Κύπρο 1950-1960 του Λάκη Κ. Αναστασιάδη, «Έξω δε από την κλινική του και στην γύρω περιοχή η εικόνα έμοιαζε με εμποροπανήγυρη, με μικροπωλητές να διαλαλούν τις πραμάτειες τους και οι ασθενείς να συναγελάζονται μεταξύ τους ώσπου να έρθει η σειρά τους να εξεταστούν…».
Υστερόγραφο 1: Η εξυπηρέτηση στα δημόσια νοσοκομεία της Κύπρου ήταν και εξακολουθεί να είναι πανάθλια! Το έζησα ο ίδιος, δύο φορές μάλιστα. Την πρώτη φορά, πριν πολλά χρόνια, στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού (ΓΝΛ), όπου από το πρωί μέχρι το απόγευμα σφάδαζα στους πόνους και ουδείς γιατρός με εξέτασε. Έφυγα με δική μου ευθύνη υστέρα από προτροπή του αείμνηστου ΓΙΑΤΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Τάκη Αριστείδου, και κατέφυγα σε ιδιωτική κλινική όπου υποβλήθηκα κατεπειγόντως σε εγχείρηση, και έτσι επέζησα! Παρόμοια ιστορία έζησα και τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Πριν λίγες μέρες ο φίλος Παπα-Λεωνίδας μεταφέρθηκε στο ΓΝΛ μετά από σοβαρά κατάγματα που προκλήθηκαν από πτώση, την ώρα που έψελνε με τα με μικρά παιδιά τα κάλαντα των Θεοφανείων. Αγγειοχειρούργος στο ΓΝΛ δεν υπάρχει! Ο χρόνος που χάθηκε μέχρι να μεταφερθεί στη Λευκωσία αποδείχθηκε μοιραίος. Δυό μέρες μετά, ο Παπα-Λεωνίδας ταξίδεψε για την γειτονιά των Αγγέλων! Με τον Σταυρό στο χέρι, κατευθείαν για τον παράδεισο!
Υστερόγραφο 2: Αν είσαι ηλικιωμένος και καταφύγεις σε δημόσιο νοσοκομείο, καλού – κακού ετοίμαζε και την κηδεία σου. Εκτός αν είσαι εύπορος και επώνυμος!
- Αναπλ. καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Από το Μονάγρι Λεμεσού – a.avgoustis@hotmail.com