Είναι ντροπή για την Κυπριακή Δημοκρατία να βρίσκεται ενώπιων του κυπριακού δικαστηρίου ο ΥΠΕΞ της Ελλάδας
Μόνο αγανάκτηση, οργή, οδύνη αλλά και ταπείνωση μπορεί να νοιώσει κάποιος στο άκουσμα των διαδραματιζομένων στη δίκη μεταξύ Ιεράς Μονής Κύκκου και Ελληνικού Δημοσίου.
Γιατί ποτέ και για κανένα λόγο δεν επιτρέπεται να οδηγείται ο Υπουργός Εξωτερικών της μητρός πατρίδος από τον οποιονδήποτε στα κυπριακά δικαστήρια.
Πολύ περισσότερο δεν επιτρέπεται να οδηγείται ενώπιον της δικαιοσύνης από τον συνήγορο μιας Ιεράς Μονής με τεράστια προσφορά στον τόπο και έντονη εθνική δράση, για ένα τεμάχιο γης!
Ακόμη χειρότερη ήταν η στάση του συνηγόρου υπεράσπισης της Μητρόπολης της Ιεράς Μονής Κύκκου, απέναντι στον επικεφαλής της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής, ο οποίος τον αντιμετώπισε ως ένα κοινό αντίδικο και όχι ως τον εκπρόσωπο της μητρός πατρίδος, χρησιμοποιώντας εκφράσεις εξαιρετικά προσβλητικές για τον Έλληνα ΥΠΕΞ, όπως: «αφήστε τα λογύδρια κ. υπουργέ… Παρακαλώ να απαντάτε στις ερωτήσεις κύριε Κοτζιά και αφήστε τα σχόλια για μετά… συγκεντρωθείτε παρακαλώ…». Αν στην Κύπρο το εθνικό αίσθημα και φρόνημα λειτουργούσε ακόμη, τέτοιοι συνήγοροι θα έπαιρναν το δρόμο της εξορίας… οι καιροί όμως άλλαξαν, από κακούς χειρισμούς, λάθη, αστοχίες και κυρίως από αντεθνικές κινήσεις εκατέρωθεν. Και το εθνικό φρόνημα περιήλθε στα αζήτητα, κάτι σαν μίασμα που βρίσκεται κάτω από ανελέητο διωγμό!
Απολύτως δικαιολογημένη ήταν η οργισμένη απάντηση του κ. Κοτζιά: «Ο Ηγούμενος ονειρευόταν με δάκρυα στα μάτια να δει απέναντι από το Μετόχι την Ελληνική Πρεσβεία. Εσείς (ο συνήγορος Βελάρης δηλαδή) μπορεί να μην το ονειρευόσασταν, να ονειρευόσασταν άλλα πράματα, δικαίωμα σας… O συνήγορος θέλει συστηματικά να εμποδίσει τον ηγούμενο να έρθει σε συνεννόηση μαζί μας… ο κύριος Βελάρης θα πρέπει κάποια στιγμή να σεβαστεί την Ελλάδα… Είναι ντροπή για την Ελληνική και Κυπριακή Δημοκρατία να βρίσκεται ενώπιων του δικαστηρίου ο ΥΠΕΞ της Ελλάδας». Ωστόσο ο Έλληνας ΥΠΕΞ δεν απέφυγε εκφράσεις που δεν συνάδουν με το μέγεθος του ανδρός. Τα περί καλύτερης συμπεριφοράς της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας που υπαινίχθηκε! Και τα περί χούντας και Τουρκίας που φέρθηκε καλύτερα στην Ελλάδα… με όλο το σεβασμό Κύριε Υπουργέ μας των Εξωτερικών, δεν δικαιολογούνται όσο μεγάλη κι αν είναι η πικρία (μαζί σας και μείς) που νοιώσατε!
Πέραν όλων αυτών των παράλογων, εξωφρενικών και απαράδεκτων, θυμίζω για όσους ενδεχομένως το αγνοούν πως η ιερά μονή Κύκκου στάθηκε διαχρονικά αληθινό φυτώριο Ορθοδοξίας και κιβωτός του έθνους.
Καλλιέργησε τα γράμματα και βοήθησε στην ανύψωση του πνευματικού επιπέδου του αλύτρωτου Ελληνισμού της Κύπρου.
Το 1821 η μονή Κύκκου μαζί με την υπόλοιπη Εκκλησία και το λαό της Κύπρου θα κληθεί να πληρώσει το βαρύ τίμημα του ξεσηκωμού του ελληνικού έθνους. Η Μονή Κύκκου έδωσε ό,τι είχε και δεν είχε τότε για τις ανάγκες του εθνικού αγώνα. Τον Ιούλιο του 1821 ο ηγούμενος Κύκκου Ιωσήφ, επειδή ήταν αναμεμειγμένος στην ελληνική επανάσταση, υπέστη το μαρτυρικό θάνατο του αποκεφαλισμού μαζί με άλλους επισκόπους και προκρίτους της νήσου. Αυτή την περίοδο αρχίζει και μια σειρά από καταστροφές και λεηλασίες της μονής από μέρους των βαρβάρων Τούρκων….
Το σημερινό σημείωμα θα μπορούσε να κλείσει εδώ. Ωστόσο για να έχουμε άποψη για το πώς ακριβώς έχουν τα γεγονότα, παρατίθεται συμπυκνωμένο το ιστορικό της υπόθεσης για το συγκεκριμένο τεμάχιο γης: Η Ιερά Μονή Κύκκου είχε παραχωρήσει το 1998 (στην πραγματικότητα πούλησε, έναντι 500.000 λιρών Κύπρου, που δεν ήταν ασφαλώς η πραγματική αξία του τεμαχίου αφού η εκτιμημένη αξία του το 1999 ανερχόταν στα 3 εκατ. ευρώ), τεμάχιο γης-οικόπεδο στην Ελληνική Δημοκρατία από τη Μονή Κύκκου υπό τύπο εμπιστεύματος με τον απαράβατο όρο ότι θα ανεγερθούν εκεί η ελληνική πρεσβεία και η πρεσβευτική κατοικία. Η συμφωνία κλείσθηκε το καλοκαίρι του ίδιου έτους 1998, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο νησί του τότε Προέδρου της Ελλάδας, Κωστή Στεφανόπουλου και του τότε υπουργού Εξωτερικών, Θεόδωρου Πάγκαλου. Με βάση τη συμφωνία εάν παραβιαζόταν ο όρος να οικοδομηθούν εκεί πρεσβεία και πρεσβευτική κατοικία, το οικόπεδο θα επιστρεφόταν στη Μονή, η οποία με τη σειρά της θα επέστρεφε τα χρήματα εντόκως.
Και επειδή στην μητέρα πατρίδα η προχειρότητα και η ανευθυνότητα των ανευθουπευθύνων αποτελούν πάγια τακτική, Πρεσβεία δεν χτίσθηκε ποτέ και μάλιστα επί μνημονικής κυβερνήσεως ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, το οικόπεδο εντάχθηκε στον Οργανισμό-Ταμείο για Αξιοποίηση της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) για να πωληθεί (κάποιοι μίλησαν και για συμφωνία πώλησης στο Κατάρ)! Τον Δεκέμβριο του 2012, η Μητρόπολη Κύκκου οδήγησε την υπόθεση στα κυπριακά Δικαστήρια, με το σκεπτικό ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν μπορούσε να εκποιήσει το οικόπεδο λόγω της ρήτρας (ανέγερση πρεσβείας, πρεσβευτικής κατοικίας), και, άρα, θα έπρεπε να επιστραφεί στην κυριότητα της Μονής.
Τον Φεβρουάριο του 2017, το κυπριακό Δικαστήριο απεφάνθη ότι η Ελλάδα υποχρεούται «άμεσα» να επιστρέψει το ακίνητο, προσδιορίζοντας το «άμεσα» στη χρονική στιγμή, κατά την οποία θα καταβληθεί από τη Μονή το αντίτιμο των 500.000 λιρών Κύπρου (854.300 ευρώ), πλέον τόκους προς 9% από τον Μάιο του 1999 (συνολικά περί τα 2,5 εκ. ευρώ).
Η Αθήνα, ωστόσο, δεν προχώρησε στην ανάληψη του παραπάνω ποσού, δεδομένου ότι η νέα ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών επέμενε στην απόφασή της να κατασκευασθεί στο συγκεκριμένο τεμάχιο γης το κτίριο της ελληνικής πρεσβείας στην Κύπρο. Στο μεταξύ, το υπουργείο Εξωτερικών ήδη είχε βρει κονδύλιο της τάξης των 4,5 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να οικοδομηθεί εκεί η πρεσβεία και η πρεσβευτική κατοικία.
Μετά την απόφαση αυτή, σε μία από τις επισκέψεις του Νίκου Κοτζιά στην Κύπρο, το θέμα συζητήθηκε με τον Κύκκου Νικηφόρο, στην παρουσία του δικηγόρου της Μονής και του οικονομικού διευθυντή. Η κατάληξη της κουβέντας ήταν το οικόπεδο να παραμείνει στα χέρια της Ελλάδας και το ελληνικό Δημόσιο να προχωρήσει στην υλοποίηση της αρχικής συμφωνίας. Ο Μητροπολίτης είχε πει χαρακτηριστικά πως πριν κλείσει τα μάτια του θέλει να δει την ελληνική σημαία να κυματίζει απέναντι από το Μετόχι. Η ελλαδική πλευρά δεσμεύθηκε να προχωρήσει με τα σχέδια.
Δύο περίπου εβδομάδες μετά, τεχνικοί από την Ελλάδα έφθασαν στην Κύπρο, είχαν συνάντηση με τον οικονομική διευθυντή της Μονής και προχώρησαν με τα σχέδια. Κάποια καθυστέρηση σημειώθηκε, καθώς ο Νίκος Κοτζιάς και γενικά το υπουργείο, που είχε την ευθύνη να εποπτεύει τα επόμενα βήματα ήταν απασχολημένοι με το Κυπριακό, τις τελευταίες συνόδους σε Μοντ Πελεράν, Γενεύη και Κραν Μοντάνα. Όμως, η απόφαση είχε ληφθεί και τα σχέδια ετοιμάσθηκαν.
Όταν, λοιπόν, ο πρέσβης της Ελλάδος στην Κύπρο πριν από έναν περίπου μήνα ενημέρωσε τη Μονή πως όλα ήταν έτοιμα, διαπίστωσε πως υπήρξε συνεννόηση να πωληθεί το οικόπεδο σε ρωσικών συμφερόντων εταιρεία. Αυτή η εξέλιξη εξέπληξε και ενόχλησε την Αθήνα. Για το θέμα ενημερώθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β’, ο οποίος αντέδρασε έντονα και ανέλαβε να πιέσει τη Μονή να αναθεωρήσει την απόφαση.
Η Πρωτοβουλία αυτή του Αρχιεπισκόπου, όμως, δεν είχε θετικό αποτέλεσμα και ο Προκαθήμενος της Κυπριακής Εκκλησίας, θέλοντας να εκφράσει την εκτίμησή του προς το πρόσωπο του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, για τις προσπάθειες και τους αγώνες που δίνει για την Κύπρο, ενημέρωσε την ελλαδική πλευρά πως η Ιερά Αρχιεπισκοπή είναι έτοιμη να παραχωρήσει οικόπεδο στο ελληνικό Δημόσιο για την ανέγερση της πρεσβείας.
- Επίκουρος καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Από το Μονάγρι Λεμεσού – a.avgoustis@hotmail.com