Ταυτότητα με πολλά πρόσωπα
Πόσοι άνθρωποι άραγε, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, έχουν την πολυτέλεια να γνωρίζουν τις ρίζες τους και την ιστορία της οικογένειάς τους, πέραν της τρίτης ή με βία τέταρτης προηγούμενης γενεάς;
Πόσοι έχουν πλέον την πολυτέλεια να συνομιλούν με έναν παππού, έναν προπάππο, έναν γονέα που να μπορεί να διαθέσει χρόνο στα παιδιά του;
Πόσοι έχουν και μπορούν να ψάχνουν σε οικογενειακά αρχεία που διασώθηκαν από τις καταστροφές ή την αδιαφορία των προηγούμενων γενεών;
Σε άλλες χώρες, τα οικογενειακά αρχεία και η προφορική παράδοση συνιστούν πρωτογενείς πηγές αναπλάσεως του ιστορικού παρελθόντος.
Στον τόπο μας, δυστυχώς, οι αλλεπάλληλες εθνικές περιπέτειες, οι συχνές οικογενειακές δοκιμασίες και οι μεγάλες υλικές καταστροφές από φυσικά φαινόμενα ή ανθρώπων έργα, αναστάτωσαν την μακραίωνη πορεία του λαού μας.
Κύματα μεταναστών, επιδρομέων, προσφύγων και κατακτητών, δεν άφησαν περιθώρια οικογενειακής παραδόσεως, διέρρηξαν τον κοινωνικό ιστό κάθε περιοχής και εμπόδισαν την ιστορική συνέχεια.
Οι αυθαιρεσίες και οι μυθοπλασίες, γεφυρώνουν ενίοτε τα κενά της άγνοιας.
Ο συγγραφέας Μελέτης Μελετόπουλος, ξεκινώντας από τις διηγήσεις της μαμάς Στέλλας, κόρης του Μυστριώτη άρχοντα Γιωργάκη Κούτση, από τις αναμνήσεις του παππού Μελέτη και του πατέρα του Ηλία, ψάχνοντας σε οικογενειακά αρχεία και επί πολλά έτη στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και σε άλλες ιστορικές πηγές ελληνικές και ξένες, κατάφερε να καταγράψει με μυθιστορηματικό ύφος, την συναρπαστική ιστορία των προγόνων του, από το 1685 έως το 1920.
Από τις αετοφωλιές της Βορείου Ηπείρου, στη Βενετοκρατούμενη Πελοπόννησο ως stradioti του Μοροζίνι και από εκεί στους επαναστατικούς στόλους των Σπετσών αλλά και στις οικογενειακές διαμάχες των αρχόντων του νησιού, που ανάγκασαν έναν κλάδο των Κούτση σε φυγή και στη δημιουργία νέας αρχοντικής φαμίλιας στην Λακωνία.
“Ο άρχοντας με τα πολλά πρόσωπα” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Καπόν”, είναι το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα, διδάκτορα Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών.
Πρόθεσή μου δεν είναι η κριτική του βιβλίου που έχει ήδη, με απαράμιλλο τρόπο, κάνει η γνωστή σε όλους τους αναγνώστες της Εστίας, συνεργάτης επί πολλά έτη, Χαρίκλεια Δημακοπούλου.
Θα σταθώ στην δική του ομιλία, στην πρόσφατη παρουσίαση του βιβλίου, μέσα στην κατάμεστη αίθουσα τελετών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
Ο πολύπειρος καθηγητής και από το 2015 Λυκειάρχης της Ιονίου Σχολής, τόνισε πόσο πολύ τον ωφέλησε αυτή η αναζήτηση στα αρχεία και τις πηγές, αυτή η ενδοσκόπηση στην οικογενειακή αλλά και ευρύτερη Ιστορία, για να εξηγήσει από τί αποτελείται η ταυτότητα του Έλληνα.
Μελετώντας από το πρωτότυπο, υπηρεσιακές εκθέσεις πρεσβευτών, αλληλογραφία και εκθέσεις Ευρωπαίων φιλελλήνων, που παραθέτουν άγνωστα περιστατικά ή διαφοροποιημένες εκδοχές σημαντικών στιγμών του Αγώνα, άλλαξε άποψη για τα κορυφαία γεγονότα που κατοχύρωσαν την Ελληνική Ανεξαρτησία.
Ο συγγραφέας, συνιστά σε κάθε νέο να ψάξει την δική του οικογενειακή ιστορία για να καταλάβει πώς η συλλογική μνήμη περνά στο DNA και μας “προικίζει” με τα καλά και τα κακά της φυλής.
Ο ατρόμητος, ο υπεύθυνος άρχοντας που θυσιάζει την ζωή του για να ωφελήσει τις ζωές των άλλων.
Γιατί οι “άρχοντες” εκείνη την εποχή, δεν ήταν μόνον όσοι διέθεταν μεγάλη ακίνητη περιουσία, αλλά όσοι πολεμούσαν αδιάκοπα για την ελευθερία του Έθνους.
Κι αν είχαν και περιουσία, άρχοντες ήταν όταν την ξόδευαν για τον πόλεμο και την προκοπή του Γένους.
Έτσι στέριωναν τα “αρχοντολόγια” στα χρόνια της Οθωμανικής κατάκτησης.
Σήμερα φορολογούμε την Μεγάλη Ακίνητη Περιουσία αλλά δεν έχουμε τα μέσα να εκτιμήσουμε την Μεγάλη Άυλη Περιουσία μας.
Αυτοί οι υπέροχοι Έλληνες, ήταν και είναι “οι άρχοντες με τα πολλά πρόσωπα”.
Ήταν οι ίδιοι που τρωγόντουσαν μεταξύ τους για ένα πείσμα, έναν δευτερεύοντα λόγο, ανάξιο του έργου τους.
Κι όλα αυτά τα “πολλά πρόσωπα”, συνθέτουν την σύγχρονη ταυτότητα του Έλληνα.
Και η Ιστορία επαναλαμβάνεται…