Κανένα συγχωροχάρτι σε κανένα: Είναι όλοι τους υπόλογοι έναντι της ιστορίας
Ήταν Δεκέμβριος του 1996, όταν μετά από πρόσκληση του Συλλόγου Κυπρίων Νομού Λάρισας, επισκέφθηκαν την πόλη μας οι εγκλωβισμένες διδασκάλισσες της Καρπασίας.
Στις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τον Σύλλογο Δασκάλων και Νηπιαγωγών και τον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Λαρισαίων (Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο Λάρισας, Λύκεια, Γυμνάσια και Δημοτικά Σχολεία, Τ.Ε.Ι., Ιατρική Σχολή, ΓΕΧΑ, και αλλού), επικράτησε μια πραγματική μυσταγωγία!
Για μια σχεδόν εβδομάδα οι ηρωίδες διδασκάλισσες πήγαιναν από εκδήλωση σε εκδήλωση και έδιναν συνεντεύξεις στηλιτεύοντας την κατοχή και τις δραματικές συνθήκες κάτω από τις οποίες διαβιούσαν οι εθελουσίως εγκλωβισμένοι-αιχμάλωτοι-σκλάβοι της Καρπασίας.
Τα παιδιά σε όλα τα σχολεία οργάνωναν και παρουσίαζαν καλλιτεχνικά προγράμματα μέσα από τα οποία είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την Μεγαλόνησο.
Συμπληρώνοντας έτσι με το καλύτερο τρόπο τα τεράστια εθνικά κενά του Υπουργείου Παιδείας, που για αδιευκρίνιστους λόγους, δεν φρόντισε ποτέ να ενημερώσει τα Ελληνόπουλα για την τουρκική κατοχή στην Κύπρο!
Ως γνωστό στα σχολικά βιβλία υπάρχει κάπου μόνο μια μικρή αποσπασματική αναφορά για το μαύρο καλοκαίρι του ΄74 που σίγουρα από μόνη της δεν εξυπηρετεί απολύτως τίποτε!
Χιλιάδες δακρυσμένα μάτια χειροκροτούσαν ακατάπαυστα.
Χειροκροτούσαν, χειροκροτούσαν, χειροκροτούσαν, μετουσιώνοντας το δάκρυ σε δίκαια οργή.
Ελένη Φωκά, Γιαννούλα Βασιλείου και Δέσποινα Κολατζή Μουζούρη.
Οι τρείς θεληματικά εγκλωβισμένες στη κατεχόμενη Καρπασία ηρωίδες διδασκάλισσες.
Ήταν και οι τρεις μαζί μας;
Δυστυχώς όχι!
Οι τούρκοι κατακτητές δεν επέτρεψαν στην Ελένη Φωκά να είναι μαζί μας χρησιμοποιώντας ως συνήθως δόλια μέσα.
Ωστόσο, η Ελένη Φωκά επικοινώνησε με τους Λαρισαίους πολίτες μέσω σχετικής επιστολής που διαβάστηκε σε όλες τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν.
Έγραφε μεταξύ άλλων:
«… Οι τούρκοι επιβάλλουν στην Κύπρο μας τον διαχωρισμό και την κατοχή, μετά τη βάρβαρη εισβολή και κατοχή της Τουρκίας στην 20η Ιουλίου 1974. Διαπράττοντας ένα διεθνές έγκλημα και παρανομία, αρνούμενη να συμμορφωθεί με τα ψηφίσματα και στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και της Ενωμένης Ευρώπης, για απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων. Η Τουρκία δολοφονεί και καταδικάζει έναν ολόκληρο λαό που διεκδικεί τ΄ ανθρώπινα δικαιώματα του και την ελευθερία του, όπως τον Κυπριακό λαό, τον Κουρδικό λαό και άλλες μειονότητες. Το καταμαρτυρούν τα τελευταία γεγονότα στην Δερύνεια (αναφέρεται στις δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού). Είναι γι΄ αυτό που σας ζητούμε και σας παρακαλούμε να εργαστείτε προς κάθε κατεύθυνση μέσω των Ην. Εθνών, του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Ενωμένης Ευρώπης, ώστε να υποδείξουν, να πιέσουν και να επιβάλουν στην Τουρκία να σεβαστεί τ΄ ανθρώπινα δικαιώματα μας για την ελευθερία και την ανεξαρτησία των λαών και να αποσύρει τα στρατεύματα και τους εποίκους της για να ελευθερωθεί η κατεχόμενη Κύπρος μας. Επίσης να ελευθερώσει και τους αγνοούμενους μας για να γυρίσουν στις οικογένειες τους. Εύχομαι κάθε καλό στην Ελλάδα και στον απανταχού Ελληνισμό. Καλή λευτεριά στην Κύπρο μας».
Λίγες μέρες μετά η Ελένη Φωκά αναγκάστηκε να ταξιδέψει για σοβαρούς λόγους υγείας στις ελεύθερες περιοχές, έκτοτε, όμως, με απόφαση του Ραούφ Ντενκτάς της απαγορεύεται η επιστροφή στην πατρώα γη!
Κι όσο και διαμαρτύρεται, κανένας δεν την ακούει!
Τα γράφω όλα αυτά, είκοσι χρόνια μετά, εξ αφορμής των όσων κατήγγειλε ο Επίτροπος Προεδρίας Ανθρωπιστικών Θεμάτων κ. Φώτης Φωτίου, ενώπιον του Κυπριακού Κοινοβουλίου, σχετικά με βιασμούς και 13 δολοφονίες εγκλωβισμένων της Καρπασίας, ένα πραγματικό πογκρόμ κατά των θεληματικά εγκλωβισμένων το οποίο όμως έμενε στα κρυφά και στο σκοτάδι από τις εκάστοτε δικές μας κυβερνήσεις!
Με τη δικαιολογία του φόβου (σύμφωνα με τον κύριο Φωτίου) για επιδείνωση της κατάστασης και σε βάρος των υπολοίπων ελεύθερων πολιορκημένων των κατεχομένων εδαφών!
Ο Επίτροπος Προεδρίας είπε ότι η ενημέρωση της κυβέρνησης γι΄ αυτές τις κακουργηματικές πράξεις των Τούρκων -κυρίως εποίκων- σε βάρος των Ελλήνων Κυπρίων, είναι ότι αυτές διαπράχθηκαν από το 1976 μέχρι το 1999.
Κι εδώ ακριβώς είναι που αναδεικνύονται το μεγαλείο και ο ηρωισμός των τριών εγκλωβισμένων διδασκαλισσών, οι οποίες από τη Λάρισα, την ώρα που οι τούρκοι βίαζαν και δολοφονούσαν, την ώρα που ήταν περικυκλωμένες από εποίκους και γκρίζους λύκους, την ώρα που κινδύνευαν να δολοφονηθούν και οι ίδιες, είχαν το θάρρος να καταγγείλουν την κατοχική Τουρκία, για όσα εκ τους ασφαλούς, καταγγέλλονται σήμερα, ύστερα από παρέλευση δύο δεκαετιών!
Θα γίνουν έρευνες για τις δολοφονίες εγκλωβισμένων ώστε αυτοί που θα αποδειχθεί ότι σκοτώθηκαν από έποικους ή τουρκικά στρατεύματα, να περιληφθούν στους πεσόντες της τουρκικής εισβολής, δήλωσε ακόμα ο κ. Φωτίου.
Εντάξει, κάλλιο αργά παρά ποτέ, αλλά ως εκεί όμως! Κανένα συγχωροχάρτι στους τότε κυβερνώντες!
Καμιά δικαιολογία δεν υπάρχει που να απαλλάσσει των ευθυνών τους όλους όσους χειρίστηκαν αυτά τα ανθρωπιστικά θέματα για την περίεργη απροθυμία τους να καταγγείλουν την Τουρκία για τα πολλαπλά εγκλήματα της κατά ανυπεράσπιστων αθώων πολιτών.
Υπάρχουν όμως και χειρότερα!
Την ίδια απαράδεκτη-τραγική στάση κράτησε η δική μας πλευρά και στο θέμα των αγνοουμένων.
Όταν ο δημοσιογράφος Πέτρος Κασιμάτης ενημερώθηκε από αξιόπιστες πηγές ότι βρήκαν σε τουρκικές φυλακές κάποιους αγνοούμενους ζωντανούς (όπως γράφει στη σελ. 47 του βιβλίου του «Δεκατρία περιστέρια – Οι τελευταίοι επιζώντες αγνοούμενοι της Κύπρου»), φρόντισε να ενημερώσει τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ο οποίος τον συμβούλεψε:
«Είναι ολισθηρό το θέμα, μην το ψάχνεις …».
Πέντε χρόνια, γράφει ο Π. Κασιμάτης, διήρκεσε η έρευνα του στην Τουρκία, την Κύπρο, τη Μέση Ανατολή, τα στρατηγεία των Κούρδων ανταρτών, τα αρχεία των μυστικών υπηρεσιών.
Πριν δημοσιευθεί οτιδήποτε, ενημέρωσε τον τότε Πρόεδρο της Κύπρου Γλαύκο Κληρίδη με όλα τα απόρρητα στοιχεία της έρευνας, ο οποίος με τη σειρά του έστειλε στην Ελλάδα τον ειδικό απεσταλμένο και εξ απορρήτων του πρέσβη Δώρο Πιερίδη προκειμένου να ολοκληρώσει παράλληλη έρευνα για το συγκλονιστικό αυτό θέμα.
Ο Πιερίδης συγκέντρωσε ολόκληρο το αποδεικτικό υλικό και ενημερώθηκε για την «κλειστή ομάδα» των αξιωματούχων που εντόπισε 13 αιχμαλώτους οι οποίοι βρίσκονταν φυλακισμένοι, στη νευραλγική ταξιαρχία καταδρομών στο Μπολού Β.Δ. της Άγκυρας και στο Ντενισλί (σε στρατιωτική περιοχή) Ν.Δ. της Άγκυρας.
Ποιά όμως νομίζετε πως ήταν η συνέχεια;
Έγινε δυστυχώς αυτό που γίνεται πάντα.
Οι πολιτικές ηγεσίες μας δεν έκαναν, ούτε τότε, ούτε ποτέ τους, οτιδήποτε ουσιαστικό ώστε να αναγκασθεί η Τουρκία να δώσει πειστικές απαντήσεις για την προκλητική στάση που τήρησε όλα αυτά τα χρόνια ακόμα και για ένα καθαρά ανθρωπιστικό ζήτημα, όπως είναι αυτό των αγνοουμένων.
Για να μην χαλάσει το καλό κλίμα στις σχέσεις μας με την Άγκυρα…
Τέτοια κατάντια δηλαδή!
- Υ.Γ.1: Τα όσα συγκλονιστικά γράφονται στο βιβλίο του Πέτρου Κασιμάτη, ουδέποτε διαψεύσθηκαν! Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις, πολιτικοί της πρώτης γραμμής (Τσουδερού, Σαμαράς) τα επιβεβαίωσαν!
Επίκουρος καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Από το Μονάγρι Λεμεσού – a.avgoustis@hotmail.com
Αγαπητέ κ. Αυγουστή, τα ερωτήματα σας ίσως να παίρνουν απάντηση με τα δύο πιο κάτω άρθρα μας στην Σημερινή και την έρευνά μου.
Ευχαριστώ, Χαιρετισμούς, Φανούλα Αργυρού
Μέρος Α’ Σημερινή, 11.11.2015 PDF only
http://www.sigmalive.com/simerini/simerini/pdf/archive/201511 ανοίξετε την έκδοση της 11/11/2015
Πώς έγινε «δικοινοτικό» το θέμα και πώς «θάφτηκε» η δικαιοσύνη
Οι ευθύνες του ΟΗΕ για τους αγνοούμενους
Ο ρόλος του Γκόμπι υπέρ των τουρκικών συμφερόντων και οι βρετανικές του ράχες
Πρόσφατα η Σημερινή δημοσίευσε δύο άρθρα. Στις 31 Οκτωβρίου 2015 στο κύριο άρθρο της «Δικοινοτικό και το θέμα των αγνοουμένων…» ήγειρε ένα σοβαρό κεφάλαιο και έγραψε μεταξύ άλλων:
«…Κατάντησαν, οι ηγέτες μας, να εκφράζουν ικανοποίηση επειδή οι κατοχικές «αρχές» τους στέλλουν διαλυμένα λείψανα και βασανισμένα πτώματα. Αλλά για τα φρικώδη εγκλήματα που διέπραξε η Τουρκία, ουδέποτε ζήτησαν απαντήσεις. Ουδέποτε την κατήγγειλαν. Ουδέποτε απαίτησαν από τη διεθνή κοινότητα να παραπέμψει την Τουρκία και τον στρατό της στο Διεθνές Δικαστήριο. Και, τελικά, υποβάθμισαν το θέμα των αγνοουμένων σε δικοινοτικό. Όπως έπραξαν και με το γενικότερο κυπριακό πρόβλημα… Απουσιάζει η διεθνής καταγγελία της στους διεθνείς οργανισμούς και στα διεθνή βήματα. Την Τουρκία την εμπλέκουν όταν εκφωνούν ομιλίες στο εσωτερικό, σε κηδείες οστών αγνοουμένων και σε συνάξεις συγγενών αγνοουμένων. Έτσι για να ακούμε μόνο εμείς, αλλά όχι ο διεθνής παράγοντας…».
Και στις 7 Νοεμβρίου 2015 για το ίδιο θέμα έγραψε δεύτερο κύριο άρθρο με τίτλο « Χειροκροτούν το δολοφόνο». Ενώ παράλληλα Τα Νέα του Λονδίνου στην ηλεκτρονική τους ενημέρωση 7.11.2015 έγραψαν «“Κότα” ο Μπαν κι Μουν, αφαίρεσε την αναφορά στην Τουρκία για τους Αγνοούμενους».
Πολύ πρόσφατα φέραμε στην επιφάνεια και αποκαλύψαμε την 37χρονη παραπλάνηση του λαού για συμφωνίες φάντασμα μεταξύ Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και Ρ. Ντενκτάς στις 12.2.1977 ως άλλοθι για την προώθηση της τουρκο-βρετανικής Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Σήμερα φέρνουμε στη επιφάνεια ακόμα μία παραπλάνηση εις βάρος του λαού και υπέρ της Τουρκίας. Πως και το θέμα των Αγνοουμένων μετατράπηκε σε… δικοινοτικό από ανθρώπους του ΟΗΕ οι οποίοι συνεχίζουν το θάψιμο της δικαιοσύνης υπέρ της Τουρκίας με την ανοχή της δικής μας πλευράς.
Ανακοινωθέν Γκόμπι 22 Απριλίου 1981
Στις 22 Απριλίου 1981 στο Λήδρα Πάλας ο τότε ειδικός αντιπρόσωπος του Γ.Γ. του ΟΗΕ Γιούκο Γκόμπι (Hugo J. Gobbi), εκ μέρους του Γ.Γ. (Κ. Βάλτχαιμ) ανακοίνωσε ότι αμφότερες οι πλευρές είχαν φθάσει σε συμφωνία για τους όρους εντολής και δημιουργίας μιας Επιτροπής για τους Αγνοούμενους και ότι βάση εκείνης της συμφωνίας, θα προχωρούσαν πλέον στην ίδρυση της Επιτροπής και ότι οι προσπάθειες της Επιτροπής θα ενδυνάμωναν το πνεύμα συνεργασίας στα πλαίσια των ενδοκοινοτικών συνομιλιών.
Ανακοινωθέν Γ.Γ. Κ. Βάλτχαιμ 4.6.1981
Στις 4 Ιουνίου 1981 ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Κ. Βάλτχαιμ δήλωσε στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι οι ενδοκοινοτικές συνομιλίες είχαν προγραμματιστεί για τις αρχές Ιουλίου και ότι οι εμπλεκόμενοι του είχαν δώσει λόγο να πιστεύει ότι ετοιμάζονταν για σοβαρή προσπάθεια για μια συνολική διευθέτηση που θα περιλάμβανε την εδαφική και συνταγματική πτυχή. Επίσης, είπε, ο Hugo Gobbi είχε ανακοινώσει εκ μέρους του τη συμφωνία για τους όρους εντολής της ΔΕΑ και ότι σύντομα θα διόριζε (ο Βάλτχαιμ) τον κ. Claude Pilloud, ένα αξιωματούχο επιλεγμένο από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, ως το τρίτο μέλος της Επιτροπής με τη σύμφωνη γνώμη αμφοτέρων των πλευρών για λύση του ανθρωπιστικού αυτού προβλήματος.
Δηλαδή ο Κ. Βάλτχαιμ σφράγισε με τους όρους εντολής της ΔΕΑ ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι το θέμα ήταν ανθρωπιστικό και τίποτα πέρα από αυτό!
1981 η συμφωνία για μυστικότητα επί Γκόμπι
Το 1981 λοιπόν, ιδρύθηκε η ΔΕΑ (Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους στην Κύπρο) και καθορίστηκαν οι «όροι εντολής» της που συμφωνήθηκαν μεταξύ των «ηγετών» των δύο κοινοτήτων. Σε δύο παραγράφους των «Όρων Εντολής» βρίσκεται και η απάντηση στο άρθρο της Σημερινής, γιατί κανένας δεν εμπλέκει την Τουρκία, η υποβάθμιση του θέματος σε «δικοινοτικό» και γιατί καμία διεθνής καταγγελία έγινε μέχρι τώρα.
1) Παράγραφος 9 – «΄Ολη η διαδικασία και αποτελέσματα των ερευνών της Επιτροπής θα είναι αυστηρώς εμπιστευτικά. Οιαδήποτε παραβίαση του κανόνα αυτού θα ήθελε θέσει το έργο της Επιτροπής σε κίνδυνο».
2) Παράγραφος 11 – « Η Επιτροπή δε θα επιχειρήσει να αποδώσει ευθύνη για τους θανάτους οιωνδήποτε αγνοουμένων ή να ερευνήσει την αιτία τέτοιων θανάτων».
Α) Η αναφορά του Γκόμπι στις «δύο πλευρές» στο ανακοινωθέν του, εννοώντας τις «δύο κοινότητες», μετατόπιζε αμέσως και σκοπίμως την προσοχή μακριά από την κατοχική δύναμη, την Τουρκία. Αλλά και για άλλους λόγους πέραν του Κυπριακού, όμως πάντοτε με σκοπό την μη ενοχοποίηση της Τουρκίας. Επίσης ο διαχωρισμός του σε «δύο πλευρές» είχε και διχοτομικές αιχμές…
Β) Στην Τουρκία την περίοδο εκείνη το πραξικόπημα του 1980 είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο και εξαφάνιση πολλών ανθρώπων, κάτι που συνέχισε και στα επόμενα χρόνια με εξαφανίσεις και αγνοούμενους καθώς φούντωνε η διαμάχη με τους Κούρδους. Άρα οι δύο απαγορευτικές παράγραφοι στους «Όρους Εντολής» της ΔΕΑ είχαν αφενός άμεσο πολιτικό (και υποκριτικά όχι ανθρωπιστικό) σχεδιασμό εις βάρος των Ελληνοκυπρίων από μέρους του ΟΗΕ και αφετέρου πρόσφεραν μανδύα προστασίας της ενόχου Τουρκίας. Και όλα αυτά με την έγκριση των θυμάτων Ελληνοκυπρίων που δέχθηκαν τέτοιους όρους εντολής…
Γ) Αξίζει να ληφθεί επίσης υπόψη ότι η δεκαετία του 1970 είχε αμαυρωθεί και αυτή με την εξαφάνιση πολλών ανθρώπων (εκτός από την Κύπρο) στις ταραχές της Βορείου Ιρλανδίας με αποτέλεσμα το 1999 οι κυβερνήσεις Βρετανίας και Ιρλανδίας να συμφωνήσουν σε μια Ανεξάρτητη Επιτροπή για την εξακρίβωση των σορών των θυμάτων. Το όνομα της Επιτροπής εκείνης έχει ομοιότητες με την ΔΕΑ όπως και στους όρους εντολής της. Η διαφορά όμως στην περίπτωση εκείνης της Επιτροπής είναι ότι αποφάνθηκε πως όντως οι αγνοούμενοι στην Βόρειο Ιρλανδία είχαν δολοφονηθεί.
Κανένας δεν αμφισβητεί την αφοσίωση των μελών της ΔΕΑ. Εδώ να προσθέσω εκ προοιμίου ότι δεν είναι αυτό το αντικείμενο. Αλλά το γεγονός ότι η Επιτροπή ιδρύθηκε εν καιρώ που χώρες και άτομα είχαν συμφέρον να περιορίζονται οι όροι εντολής και να αποφεύγονται έρευνες για εγκληματικές ενέργειες. Σημειώνεται ότι το International Criminal Court ιδρύθηκε σύμφωνα με τo Statute of Rome του 1998. Αλλά ακόμα περισσότερο και σημαντικό γεγονός είναι α) ο φιλοτουρκικός ρόλος του Hugo Gobbi και β) το παρασκήνιο της σύγκρουσης συμφερόντων του. Που προφανώς δεν δήλωσαν τότε ούτε ο ίδιος ούτε ο Γ.Γ. Κ. Βάλτχαιμ προς τους Ελληνοκύπριους. Ξεκινώ από το δεύτερο.
Η σύγκρουση συμφερόντων Γκόμπι
Ο Αργεντινός Hugo Gobbi (1928 – 2006) όταν διορίστηκε στη θέση του ειδικού αντιπροσώπου του ΓΓ από τον Αυστριακό Κ. Βάλτχάιμ δεν είχε καμία προ-υπηρεσία στον οργανισμό του ΟΗΕ και διορίστηκε εν καιρώ που η Αργεντινή κυβερνιόταν από μια στρατιωτική χούντα από το 1976 μέχρι τη κατάρρευσή της μετά το φιάσκο των Φόκλαντς το 1982. Αυτό δημιουργεί πολλαπλές ερωτήσεις. Γιατί ο Δρ. Βάλτχαιμ διόρισε ένα ειδικό αντιπρόσωπο για την Κύπρο, ένα διπλωμάτη από μια χώρα με χουντική κυβέρνηση που ευθυνόταν για την εξαφάνιση μεγάλου αριθμού ανθρώπων; Πόσες στενές σχέσεις είχε ο Γκόμπι με την χούντα της χώρας του; Ποία ήταν η θέση του Γκόμπι έναντι των νησιών Φόκλαντς και πόσο επηρέασε αυτή του η θέση προκειμένου την άποψή του για την Κύπρο; (΄Οταν το 1982 η Αργεντινή εισέβαλε στα νησιά Φόκλαντς ένας από τους ισχυρισμούς ήταν ότι αυτά είναι πλησιέστερα στην ίδια παρά στο Η.Β. Μια θέση που χρησιμοποίησαν και οι Τούρκοι εναντίον της Ενώσεως εις υποστήριξη των τουρκικών συμφερόντων).
Παράλληλα ερωτήσεις εγείρονται και για το ρόλο του Βάλτχαιμ έχοντας υπόψη α) το ρόλο της Αργεντινής υπέρ των Ναζί που φυγαδεύτηκαν εκεί από την Γερμανία τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και β) τις μετέπειτα αποκαλύψεις για τις σχέσεις του Βάλτχαιμ με τους Ναζί και την υπηρεσία του στο Wehrmacht οπόταν εγείρεται το ερώτημα αν ο Αυστριακός Βάλτχαιμ είχε ειδικές συμπάθειες προς την Αργεντινή.
Οι έρευνες, μας φανέρωσαν και μια σημαντική δίκη, που ολοκληρώθηκε το 2010 με αποτέλεσμα να γνωστοποιηθεί ότι η χούντα στην Αργεντινή μεταξύ 1976 και 1983 δολοφόνησε και εξαφάνισε πολλούς πολίτες της. Αυτή η είδηση προβληματίζει πολύ για την ανάμιξη του Γκόμπι στην ίδρυσης της ΔΕΑ και στους περιορισμούς στους όρους εντολής της υπέρ της Τουρκίας. Η χώρα του είχε άμεσο συμφέρον τα Ηνωμένα Έθνη να μην δημιουργούσαν προηγούμενο για έρευνες εγκληματικών πράξεων ή δικαστικές έρευνες για την τύχη αγνοουμένων…
Οι φιλοτουρκισμοί του Γκόμπι
Αφού έφυγε (τουλάχιστον) από την Κύπρο ο Hugo Gobbi υποστήριξε ανοικτά την διχοτόμηση της Κύπρου. Η ιστοσελίδα του τουρκικού Υπ. Εξωτερικών μάλιστα διατηρεί αναρτημένη και μια επιστολή του στην Cyprus Mail που δημοσιεύθηκε στις 15 Μαρτίου 1998 στην οποία ξεκαθαρίζει την υποστήριξή του για διχοτόμηση και χρησιμοποιεί μάλιστα τη περίεργη φράση « όχι όλες οι πράξεις κακού έχουν κακά αποτελέσματα» (not all acts of evil have evil consequences).
Στις 4 Οκτωβρίου 1995 η τουρκική Χουριέτ έγραψε μεταξύ άλλων: «… πρώην απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών ο Hugo Gobbi, πιστεύει ότι η λύση του Κυπριακού βρίσκεται στο εάν ο βορράς και ο νότος στο νησί συμφωνήσουν να συγκατοικήσουν μέσα σε ένα σύστημα συνεργασίας, έστω και με τις διαφορές τους. Σε δημοσιογραφική διάσκεψη στο πανεπιστήμιο Bilkent στην Άγκυρα ο Gobbi υποστήριξε επίσης ένα Τουρκοκυπριακό και ένα Ελληνοκυπριακό κράτος. Είπε μία Κύπρος, δίχως διαχωρισμό κινδυνεύει από τρομερό κίνδυνο εθνικής έντασης».
http://www.hri.org/news/turkey/trkpr/1995/95-10-04.trkpr.html
Μέρος Β’
http://www.sigmalive.com/simerini/politics/283157/to-tourkiko-ypeks-vravevei-ton-gkompi 12/11/2015
Το τουρκικό ΥΠΕΞ βραβεύει τον Γκόμπι
12 Νοέμβριος 2015, 08:02 | ΤΗΣ ΦΑΝΟΥΛΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥ
Πώς το θέμα των αγνοουμένων έγινε «δικοινοτικό» και πώς «θάφτηκε» η δικαιοσύνη
Σε συνάντησή του με αξιωματούχους του Φόρεϊν Όφις τον Δεκέμβριο του 1982, ο Γκόμπι είπε ότι οι ιδέες του συμφωνούσαν με εκείνες των Τούρκων για «εξελισσόμενη ομοσπονδία».
ΜΕΡΟΣ Β’
Οι σχέσεις του Hugo Gobbi με την Τουρκία και οι φιλοτουρκικές διχοτομικές του δηλώσεις γίνονται ακόμα πιο ύποπτες, όταν βρίσκουμε ότι το 2001 το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών τού απένειμε βραβείο για Διακεκριμένη Υπηρεσία (Distinguished Service Award).
Όμως, υπάρχουν και άλλες μαρτυρίες για τον φιλοτουρκικό ρόλο του Γκόμπι, οι αναφορές στο Βρετανικό Κρατικό Αρχείο. Σε έγγραφα του Φόρεϊν Όφις, τα οποία ήδη μελετήσαμε και δημοσιεύσαμε στη «Σημερινή» κατά την αποδέσμευσή τους, όλες μαζί οι πληροφορίες αλληλοσυμπληρώνονται και ξεσκεπάζουν τον ρόλο που έπαιξε ο ΟΗΕ μέσω αξιωματούχων του εις βάρος του κυπριακού Ελληνισμού και υπέρ της κατοχικής Τουρκίας. Γράψαμε στη «Σημερινή» στις 6.5.2014:
«Ο Γκόμπι και η «ψυχολογική μας ικανοποίηση»
Ο Ούγκο Γκόμπι, στις 6 Δεκεμβρίου 1982, είχε δίωρη συνάντηση στο Φόρεϊν Όφις για το Κυπριακό με τον ανώτερο αξιωματούχο κ. Goodison, από τους πλέον υπεύθυνους για το Κυπριακό (και ο άνθρωπος που δίπλα στον Τζέιμς Κάλαχαν πίεζαν στη Γενεύη για γεωγραφικό διαχωρισμό πριν από τη δεύτερη εισβολή). Ο Γκόμπι είπε ότι οι ιδέες του συμφωνούσαν με εκείνες των Τούρκων για «εξελισσόμενη ομοσπονδία» (Federation by evolution) και θα εξασφάλιζαν τις κυριότερες επιδιώξεις της τουρκικής πλευράς, την αποφυγή αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, αυτονομία, νομιμότητα και άρση του οικονομικού εμπάργκο, αποζημιώσεις και την ευκαιρία καλυτέρευσης της οικονομίας στην «τουρκική Κύπρο». Θα είχαν επίσης αποτελεσματικό βέτο στην εξωτερική πολιτική.
Ο Ντενκτάς ήταν σκεπτικός, όμως οι συνταγματολόγοι (Ονάν και Φασίογλου) ήσαν υπέρ. Οι Ελληνοκύπριοι, από την άλλη, επανεξέταζαν τα πράγματα. Ο Μαυρομμάτης (Ε/κ διαπραγματευτής) είχε πει ότι το όλο εδαφικό θα έπρεπε να λυθεί από την πρώτη φάση. Στις εκτιμήσεις Γκόμπι επαναλαμβανόταν το ψυχολογικό μας πρόβλημα ως εξής: «Οι Ελληνοκύπριοι θα έπαιρναν πίσω γη περιλαμβανομένων και των Βαρωσίων, ένα είδος ενότητας στο νησί, ασφάλεια και ‘ψυχολογική ύφεση’ (psychological detente), ευκαιρία για ανάπτυξη και καλυτέρευση σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων…».
Ταμείο αποζημιώσεων
Ο Γκόμπι εισηγήθηκε και ίδρυση ταμείου για αποζημιώσεις. Η κάθε κοινότητα να πληρώνει αποζημίωση για περιουσίες της άλλης, αλλά οι Τουρκοκύπριοι δεν είχαν τέτοια λεφτά, γι’ αυτό άλλη λύση θα ήταν για τη νέα ομόσπονδη κυβέρνηση να αναλάβει να πληρώσει αποζημίωση. Η καλύτερη λύση, δε, για κάθε κοινότητα ήταν να πληρώνει τους δικούς της για απώλεια γης. Ερωτηθείς για το Ριζοκάρπασο, μίλησε για ειδικό αυτόνομο καθεστώς με δική του άοπλη Αστυνομία, αλλά θα ήταν πρόβλημα η πρόσβαση. Σε άλλη αναφορά βρίσκουμε ότι ο γνωστικότατος κ. Goodison έβρισκε ότι θα ήταν πολύ δύσκολο οι Ελληνοκύπριοι να δεχθούν ένα τέτοιο τέχνασμα».
http://www.sigmalive.com/simerini/politics/123218
Επίσης, στις 21.1.2012 είχαμε ήδη γράψει στη «Σημερινή»:
«Οι κατευθυντήριες του Hugo Gobbi με τις σκόπιμες ασάφειες
Στις 12 Αυγούστου 1981, η Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία έστειλε εμπιστευτικά στο Φόρεϊν Όφις αντίγραφο των ανανεωμένων συνταγματικών κατευθυντήριων γραμμών του εκπροσώπου του Γ.Γ. του ΟΗΕ Hugo Gobbi, αφού τους έγιναν κάποιες αλλαγές καθ’ υπόδειξιν της Βρετ. Υπ. Αρμοστείας. Οι κατευθυντήριες του Gobbi έφεραν το όνομα «Κατευθυντήριες γραμμές για Σύνταγμα της Ομόσπονδης Δημοκρατίας της Κύπρου». Αποτελούνταν από 32 παραγράφους και είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι η 31η παράγραφος αναφέρεται στη «δημιουργία ειδικού ταμείου ανάπτυξης για τη Βόρεια Επαρχία», με σκοπό την εξίσωση του οικονομικού επιπέδου μεταξύ των δύο Επαρχιών, το οποίο θα χρηματοδοτούσε η Ομόσπονδη Κυβέρνηση, αλλά θα καλούνταν να συνεισφέρουν και ξένες κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί.
Σε τηλεγράφημά του προς το Λονδίνο, ο Βρετ. Ύπ. Αρμοστής στη Λευκωσία P.A. Rhodes έγραψε ότι γενικά το έγγραφο του Γκόμπι είναι πιο κοντά στις τουρκοκυπριακές ιδέες παρά τις ελληνοκυπριακές. Αυτό είναι σκόπιμο, έγραψε, εφόσον οι συνταγματικές πρόνοιες σχεδιάστηκαν έτσι, ούτως ώστε να προσφέρουν στους Τουρκοκυπρίους για να παραχωρήσουν και εκείνοι περισσότερο εδαφικό. Και ο Αρμοστής πρόσθεσε:
«Ο Γκόμπι σκόπιμα το ετοίμασε με γενικολογίες και, σε κάποιες περιπτώσεις, με ασάφειες… Και συμφωνώ ότι θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί… Τα σχόλιά μας να είναι ελάχιστα, ούτως ώστε να μη φανεί ότι η πηγή τους είναι βρετανική (ή αμερικανική)».
Οι Ελληνοκύπριοι θα πληρώσουν ακριβά
Στο Φόρεϊν Όφις τον Απρίλιο του 1981 βρίσκουμε ότι υπήρξε και εισήγηση να παρθεί απόφαση για μεγάλες πιέσεις προς την ελληνοκυπριακή πλευρά να δεχθεί τη λύση που θα πρότειναν τα Ηνωμένα Έθνη, καλώντας και τις κυβερνήσεις Γαλλίας και Γερμανίας να συμβάλουν με πιέσεις. Και να έκαναν ξεκάθαρο οι Βρετανοί στους Ελληνοκυπρίους ότι, αν δεν δεχόντουσαν το τι θα πρότειναν τα Ηνωμένα Έθνη, θα πλήρωναν μεγάλο τίμημα για την άρνησή τους, μέσω αυξημένων εμπορικών και άλλων επαφών με τους Τουρκοκυπρίους στον Βορρά και ίσως και αποχώρηση των Βρετανών από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, αν συνέχιζαν να απορρίπτουν «λογικές» προτάσεις των Η.Ε.
Όμως, παράλληλα, υπήρχαν και ανησυχίες για τέτοιες πιέσεις, φοβούμενοι αρνητικές επιπτώσεις για τα βρετανικά συμφέροντα στην Κύπρο και τις βάσεις τους, εφόσον πάντοτε η ομαλή λειτουργία των βάσεων βασιζόταν στην καλή θέληση των Κυπρίων.
«Παράθυρο ευκαιρίας»
Τη λύση αυτή, που θα προωθούσαν τα Ηνωμένα Έθνη μέσω του Γκόμπι, την ονόμασαν οι Βρετανοί «παράθυρο ευκαιρίας» και η θέση τους ήταν πως: «Μεταξύ 1963, το σύνταγμα της δικοινοτικής ανεξαρτησίας κατέρρευσε… Από την τουρκική εισβολή το 1974, ντε φάκτο διχοτόμηση. Η μόνη δυνατή βάση λύσης είναι μία χαλαρή διπεριφερειακή ομοσπονδία, με τους Ελληνοκυπρίους να δέχονται ένα σύνταγμα που να δίνει στους Τουρκοκυπρίους κανονική αυτονομία (εν πάση περιπτώσει, πλήρη έλεγχο της ασφάλειάς τους), και οι Τουρκοκύπριοι να κάνουν σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις (προς το παρόν με 20% του πληθυσμού κατέχουν το 40% της δημοκρατίας)…».
http://www.sigmalive.com/simerini/news/local/457459
Εγκλήματα πολέμου
1) Εδώ δικαιώνεται και ο μ. Σπύρος Κυπριανού από τις κατηγορίες εναντίον του, από εκείνους που τον κατηγορούσαν γιατί δεν δεχόταν τάχα «λύση» με όσα προσφερόντουσαν από τον ΟΗΕ και έκαναν διαχρονικά τον δικηγόρο του Αργεντινού…
2) Το Κυπριακό δεν είναι απλά μια υπόθεση εισβολής και κατοχής. Πολλοί από τους αγνοουμένους μας είναι θύματα δολοφονιών, ανθρωποκτονιών, εγκλημάτων πολέμου εναντίον της ανθρωπότητας, αν όχι γενοκτονίας. Οι υπεύθυνοι γι’ αυτά τα εγκλήματα ίσως να είναι ακόμα ζωντανοί και να διαφεύγουν της δικαιοσύνης και, το χειρότερο απ’ όλα, διαφεύγουν της δικαιοσύνης με την έμπρακτη βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών που τους επέτρεψε να την αποφύγουν.
Στις πολιτισμένες κοινωνίες δεν υπάρχουν χρονικά όρια όταν πρόκειται για φόνο. Θυμίζουμε την πρόσφατη καταδίκη του λογιστή του Άουσβιτς ως συνενόχου σε φόνο, με τη δικαιοσύνη να απονέμεται 70 χρόνια μετά το κλείσιμο του Άουσβιτς.
Εν κατακλείδι, βέβαια, περιττό να διερωτόμαστε αν η… συμφωνία που οραματίζεται ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με τον εντολοδόχο της κατοχικής Τουρκίας Μουσταφά Ακιντζί θα περιλαμβάνει και πρόνοια για συγκρότηση ad hoc Επιτροπής για προσαγωγή στο Διεθνές Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου των δολοφόνων και ηθικών αυτουργών των δολοφονηθέντων αγνοουμένων μας με σφαίρες στο κεφάλι…
Ως Έλληνας και δικηγόρος ο κ. Ν. Αναστασιάδης να θυμάται τον Αριστοτέλη, διατύπωση του οποίου κοσμεί τη βιβλιοθήκη του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου: «Η τάξη της κοινωνίας βασίζεται στη Δικαιοσύνη».
Η αφαίρεση της αναφοράς στην Τουρκία για τους αγνοουμένους
Είναι τυχαίο που τα Ηνωμένα Έθνη άλλαξαν την εκδοθείσα δήλωση του Γενικού Γραμματέα του οργανισμού Μπαν Κι Μουν, με την οποία καλωσόριζε την επιβεβαίωση από μέρους του κατοχικού ηγέτη ότι η Τουρκική Δημοκρατία συμφώνησε επίσημα να παράσχει στις ομάδες εκταφών της Επιτροπής Αγνοουμένων πρόσβαση σε 30 περιοχές, όπου υπάρχουν υποψίες ότι είναι χώροι ταφής, στη βόρειο Κύπρο;
Στη νέα αναφορά δεν γίνεται καμία μνεία στην Τουρκία, κάτι που, σύμφωνα με πληροφορίες, απαίτησε η Άγκυρα, η οποία προέβη σε διαβήματα προς τη Γραμματεία του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τη νέα διατύπωση, «ο ΓΓ καλωσορίζει την επιβεβαίωση από μέρους του Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί ότι οι ομάδες εκταφών της Επιτροπής Αγνοουμένων θα έχουν πρόσβαση σε 30 περιοχές, όπου υπάρχουν υποψίες ότι είναι χώροι ταφής, στη βόρειο Κύπρο. Ο ΓΓ είναι ενθαρρυμένος από τα βήματα που ελήφθησαν για οικοδόμηση πίστης και εμπιστοσύνης μεταξύ της ε/κ και τ/κ κοινότητας, καθώς οι δύο πλευρές ξεκίνησαν εντατικές συνομιλίες αυτόν τον μήνα. Τα Ηνωμένα Έθνη παραμένουν δεσμευμένα στην υποστήριξη των ηγετών των Ε/κ και των Τ/κ στις συνομιλίες που στοχεύουν στην επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης στην Κύπρο».
ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος