Ομιλία Ελένης Θεοχάρους – Ημερίδα Στελεχών

Ημερίδα για το Κυπριακό

Τα ζητήματα των εγγυήσεων, της ασφάλειας και της παρουσίας τουρκικού στρατού στην Κύπρο είναι θεμελιώδη για τη βιωσιμότητα της λύσης.

Εξ ίσου σημαντικά είναι ζητήματα όπως η διακυβέρνηση, το Σύνταγμα, και κυρίως η εφαρμογή των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών της ΕΕ για όλους τους Κύπριους σε όλο το νησί.

Ομιλία Λιλλήκα – Ημερίδα Στελεχών

Ομιλία Παπαδόπουλου – Ημερίδα Στελεχών

Ομιλία Περδίκη – Ημερίδα Στελεχών

Ομιλία Σιζόπουλου – Ημερίδα Στελεχών

Με τα όσα διαμείβονται στις συνομιλίες, δεν φαίνεται να γίνονται σεβαστά ούτε τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα, ούτε οι βασικές ελευθερίες, ούτε το ευρωπαϊκό κεκτημένο, παρά τις συχνές πυκνές αναφορές Αναστασιάδη. Άλλωστε ο Ακιντζί δήλωσε πως: στην ΔΔΟ δεν χωράνε όλα τούτα.

Κρίσιμο ερώτημα είναι αν οι ευρωπαϊκές συνθήκες συνάδουν με τα συστήματα εγγυήσεων και ασφάλειας, την παραμονή τουρκικών στρατευμάτων, και το δικαίωμα της μονομερούς επέμβασης.

Με βάση αδιαμφισβήτητα στοιχεία, η τουρκική πλευρά αποτάθηκε ήδη στην ΕΕ δια του  Οζντίλ Ναμί και οι απαντήσεις, που έλαβε ήσαν λίαν απογοητευτικές για την Άγκυρα.

Συνεπώς, μόνο αν οι Ελληνοκύπριοι υπογράψουν, θα μπορούν να ισχύσουν εγγυήσεις μέσα στην ΕΕ.

Τα όσα έχουν ήδη συμφωνηθεί ή βρίσκονται στην σφαίρα των συγκλίσεων καθιστούν a priori την λύση, μη δημοκρατική και επικίνδυνη. Και αυτή η λύση δεν μπορεί να βελτιωθεί, διότι οι συνομιλίες στηρίχτηκαν σε λαθεμένη νομική βάση, με λαθεμένη στόχευση, άθλιους χειρισμούς και δεκάδες οδυνηρούς συμβιβασμούς πέραν του αρχικού, της ΔΔΟ.

Αυτή η μη λειτουργική λύση επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη επί του τραχήλου της ΚΔ και τα ερωτήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε είναι αμείλικτα:

-Ποιο είναι το καθεστώς των Συνθηκών Εγγυήσεων του 60 σε συνάρτηση με τα σχετικά άρθρα των Συνθηκών της ΕΕ;

-Είναι συμβατή ή αντίκειται προς τις Συνθήκες της ΕΕ μια νέα Συνθήκη Εγγύησης και Ασφαλείας μεταξύ του πολιτειακού συστήματος που θα προκύψει από τη λύση και μιας τρίτης χώρας, που δεν είναι κράτος μέλος της Ένωσης;

-Τι θα ισχύει νομικά και πολιτικά εάν το δικαίωμα της επέμβασης ζητηθεί, μονομερώς, από το Τουρκικό κρατίδιο σε περίπτωση λύσης;

– Τι θα πράξει ο Πρόεδρος εάν τεθεί εκ νέου το ζήτημα τουρκικής στρατιωτικής βάσης στο μοντέλο των υφισταμένων Βρετανικών βάσεων, ως συμβιβαστική πρόταση της Άγκυρας; Θα θυμηθούμε ξανά εκείνο το ανεκδιήγητο «αντί να είναι διασκορπισμένοι να τους έχουμε μαντρωμένους κάπου»;

Ας δούμε τι προβλέπουν οι συνθήκες για να δώσουμε και τις απαντήσεις στα ερωτήματα:

1. Με βάση το άρθρο 351, παράγραφος 2, των Συνθηκών, ισχύουν όλες οι συμφωνίες που υπογράφονται πριν από την ένταξη, εφόσον δεν συγκρούονται με τις αρχές και της αξίες της ΕΕ και με το σύνολο του κοινοτικού κεκτημένου. Εν προκειμένω, εγείρεται ένα ερώτημα:

• Ισχύουν οι Συνθήκες Εγγύησης του 60 μετά την ένταξη, δεδομένου ότι καταφανώς συγκρούονται με το κεκτημένο; Σύμφωνα με στοιχεία των τεχνοκρατών στις Βρυξέλλες το θέμα αυτό δεν τέθηκε ποτέ και από κανένα, μετά το 2004, όταν εντάχθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ. Και εδώ είναι το νέο βασανιστικό ερώτημα:
• Γιατί δεν ετέθη αυτό το ζήτημα από μέρους της ΚΔ;

Λόγω αγνοίας των Συνθηκών ή για να μην πιεστεί ή Τουρκία, ή για να μην χαλάσει το κατά καιρούς καλό κλίμα των συνομιλιών;

Αντί αυτού, αφέθηκε η ΚΔ στην γωνία να υφίσταται τους ηθικούς προπηλακισμούς και τις βεβηλώσεις των εγκαθέτων της Βρετανίας και της Τουρκίας, για την άρνηση του λαού μας να συγκατανεύσει στο διαβόητο σχέδιο Ανάν.

Έστω όμως. Ουδείς έθεσε ζήτημα ασυμβατότητας των συνθηκών εγγυήσεων του 60.

Τώρα είναι δυνατόν να ενσωματωθεί στις συνθήκες της ΕΕ μια νέα Συνθήκη Ασφαλείας ή Εγγυήσεων;

Εν προκειμένω, δεν ισχύει το άρθρο 351.

Κατηγορηματικά λοιπόν δεν είναι συμβατή καμιά νέα Συνθήκη Ασφαλείας που θα περιλαμβάνει και εγγυητικά δικαιώματα, διότι αντίκειται σε όσα οι Συνθήκες της ΕΕ και το Κοινοτικό Κεκτημένο διαλαμβάνουν.

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και Καθηγητής Νομικής δήλωσε ότι οποιαδήποτε Συνθήκη Εγγύησης και παραμονής στρατευμάτων στην Κύπρο αντίκειται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 της Συνθήκης της ΕΕ.

Άλλωστε οι Συνθήκες Εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων αντίκεινται και στις πρόνοιες της Χάρτας του ΟΗΕ περί του σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών μελών του. Ο ΟΗΕ δεν επιτρέπει να υπάρχουν κράτη που να τελούν υπό κηδεμονία.

Τρίτον, ως προς το δικαίωμα της εξωτερικής επέμβασης ισχύουν τα εξής:  Εξωτερική επέμβαση τρίτου κράτους επί του εδάφους κράτους μέλους της ΕΕ μπορεί να ενεργοποιήσει, κατόπιν αιτήματος του κράτους μέλους που υπέστη την επίθεση, το άρθρο 42 παρ. 7 της Συνθήκης της Λισαβόνας, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Γαλλίας μετά το τρομοκρατικό κτύπημα της 13ης Νοεμβρίου του 2015 στο Παρίσι. Η απόφαση ελήφθη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 17 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Η συνθήκη προνοεί ότι: «Σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης στην επικράτεια ενός κράτους μέλους, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη οφείλουν συνδρομή και υποστήριξη, κατά το μέτρο των δυνατοτήτων τους, συμφώνως και προς το άρθρο 51 του Χάρτη των Ην. Εθνών».  Συναφές είναι και το άρθρο 222 της Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ που προνοεί ότι: «Η Ένωση και τα κράτη-μέλη οφείλουν να αναλαμβάνουν κοινή δράση μέσα σε πνεύμα αλληλεγγύης, εάν ένα κράτος μέλος είναι θύμα τρομοκρατικής επίθεση ή  φυσικής ή ανθρωπογενούς καταστροφής. Η Ένωση οφείλει να επιστρατεύσει όλα τα εργαλεία που διαθέτει συμπεριλαμβανομένων και στρατιωτικών δυνάμεων οι οποίες είναι διαθέσιμες από τα κράτη μέλη». Βεβαίως το εν λόγω άρθρο επικεντρώνεται στην τρομοκρατία. Ωστόσο, η επίκλησή του μπορεί να είχε αποδειχθεί χρήσιμη, είτε να αποδειχθεί χρήσιμη σε περίπτωση προβοκατόρικων ή τρομοκρατικών τουρκικών ενεργειών, είτε πριν, είτε μετά τη λύση του Κυπριακού.

Η υφιστάμενη κατάσταση θα μπορούσε να είχε ενεργοποιήσει το άρθρο 42 παρ. 7. Διότι η Κυπριακή Δημοκρατία υπέστη στρατιωτική επίθεση και εξακολουθεί να τελεί υπό κατοχήν. Αν καταρρεύσουν οι συνομιλίες και η Τουρκία επιχειρήσει να προσαρτήσει τα κατεχόμενα, η ΚΔ οφείλει να ζητήσει την ενεργοποίηση του πρωτοκόλλου 10 και των προνοιών της Συνθήκης.

Η ανεπάρκεια της Κυπριακής Πολιτείας, αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ουδέποτε ετέθη εντός της ΕΕ το Κυπριακό, ως ζήτημα στρατιωτικής επίθεσης και κατοχής. Ουδέποτε ζητήθηκε  η ενεργοποίηση των σχετικών προνοιών του νομικού πλαισίου της ΕΕ. Αυτό το νομικό πλαίσιο θα μπορούσε  να αποτελέσει, ισχυρή εναλλακτική επιλογή για την άσκηση πιέσεων και την πρόκληση  κόστους επί της Τουρκίας, μέσα στην ΕΕ, στα πλαίσια προσπάθειας για τη διάσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Άλλωστε, το να έχει κίνητρα η Τουρκία για να μπει στην ΕΕ δεν σημαίνει ότι πρέπει να της δοθεί η Κύπρος. Γιατί το ακούσαμε κι αυτό, όταν προσφάτως, μόνο η Αυστρία αντέδρασε για την μη έκδοση συμπερασμάτων και έσπευσαν οι ζηλωτές της διχοτομικής λύσης να μας πουν ότι η ΚΔ δεν πρόβαλε ενστάσεις, για να έχει κίνητρα η Τουρκία να μπει στην ΕΕ.

Βεβαίως δεν θα γίνει αυτομάτως σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατική χώρα η Τουρκία, την επαύριον της λύσης, -όσο καλή και αν είναι αυτή- για να υπόσχεται ο Πρόεδρος μας ότι θα γίνουμε ο ισχυρότερος υποστηρικτής της Τουρκικής ένταξης.

Το κρατικό μόρφωμα όμως που θα προκύψει από την λύση, σίγουρα θα στηρίζει την Τουρκία γιατί θα υπακούει στα κελεύσματα της. Εμείς όμως δεν θα υποκύψουμε.

Ταυτοχρόνως, η ενεργοποίηση της αντιδήλωσης της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 που προνοεί ότι η ΕΕ αναγνωρίζει ως μόνη νόμιμη οντότητα στο νησί την Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας η αναγνώριση από την Άγκυρα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ενταξιακή της πορεία, θα ήρε κατά κάποιο τρόπο την αναξιοπρέπεια που μας χαρακτηρίζει ως κράτος, αλλά θα επέλυε και το ζήτημα της συνέχειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σας διαβεβαιώ ότι οι πλείστοι ευρωπαίοι πιστεύουν ότι στην Κύπρο από πάντα οι Τούρκοι ζούσαν στον Βορρά και οι Έλληνες στον Νότο και είχαν διασυνοριακές διενέξεις.

Με αξιοπρεπή πολιτική και όχι δουλικότητα και υποταγή θα μπορούσαμε να απαιτήσουμε και να πετύχουμε κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, λόγω της συνεχιζόμενης παρανομίας. Άλλωστε, υπάρχει το προηγούμενο των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας λόγω της ενσωμάτωσης της Κριμαίας.

Πρόσφατα εγκρίναμε ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το οποίο καλείται η Επιτροπή να μελετήσει το θέμα και να εισηγηθεί προς το Συμβούλιο το πάγωμα των ενταξιακών διαδικασιών της Τουρκίας, λόγω της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα αυτή. Στο σκεπτικό θα μπορούσε να προστεθεί ότι η Άγκυρα κατέχει εδάφη κράτους μέλους και βρίσκεται σε συνεχή επιθετική διάταξη εναντίον του, αφού πέραν της στρατιωτικής κατοχής, ο στόλος της απειλεί την Κυπριακή ΑΟΖ, γεγονός το οποίο καταδικάστηκε και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από το ίδιο το Συμβούλιο.

Το Συμβούλιο, λόγω της άρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο, αποφάσισε από το 2006, κατόπιν εισήγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το πάγωμα 6 σχετικών με το εν λόγω ζήτημα ενταξιακών κεφαλαίων. Λόγω της κυβερνητικής μη σθεναρής στάσης, κινδυνέψαμε τα τελευταία χρόνια να δούμε τα κεφάλαια να ανοίγουν.

Όσον αφορά την απαίτηση και άσκηση του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης κατόπιν αιτήματος από το τουρκικό συνιστών κράτος, που ζητά μονομερώς επέμβαση, ας δούμε εάν μπορεί η ΕΕ να μας θωρακίσει. Το θέμα αυτό έχει σαφώς πολιτική διάσταση που αφορά την βούληση της ΕΕ να ενεργοποιήσει  το άρθρο 42, που σημαίνει ακόμη και στρατιωτική αντιπαράθεση με την Τουρκία ή λήψη άλλων μέτρων και κυρώσεων. Είναι σε συνάρτηση με τους λόγους που θα ωθήσουν το τουρκικό κρατίδιο να καλέσει την Άγκυρα να επέμβει. Δεδομένης και της διάλυσης της Εθνικής Φρουράς. Εγείρεται επίσης το ερώτημα:

• Σε περίπτωση κρίσεως ποια Αρχή θα υποβάλει αίτημα στην ΕΕ και ποιος θα την εκπροσωπεί, έτσι ώστε να ενεργοποιηθούν τα σχετικά άρθρα των Συνθηκών; Η Κεντρική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση;

Η δομή του ομοσπονδιακού συστήματος, όπως αυτό οικοδομείται στο πλαίσιο της λύσης δεν θα το επιτρέψει.

Τώρα, αναφορικά με την πιθανότητα δημιουργίας Τουρκικής Βάσης, στο μοντέλο των υφιστάμενων Βρετανικών, η Άγκυρα ισχυρίζεται στους Αμερικανούς ότι πρόκειται για πρόταση που επιλύει πολλά προβλήματα ασφαλείας. Η Άγκυρα λέγει ότι η πρόταση δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να απορριφθεί από το Λονδίνο, γεγονός που αναμένει ότι θα φέρει σε δύσκολη θέση την Αθήνα και την Λευκωσία. Αλλά, αν γίνει αποδεχτή η εγκαθίδρυση μιας Τουρκικής Βάσης με κυριαρχικά δικαιώματα, θα πρέπει να γίνει η εκχώρηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο Διεθνούς Συνθήκης. Η εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Τουρκία σημαίνει εσχάτην προδοσία.

Συνεπώς ο Πρόεδρος μπορεί να πάει στην Γενεύη θωρακισμένος με την πανοπλία της ΕΕ. Κανένα εγγυητικό δικαίωμα δεν μπορεί να γίνει δεκτό,   κανένας Τούρκος στρατιώτης δεν μπορεί να μείνει στην Κύπρο. Συνομιλώντας με ειδήμονες πληροφορήθηκα ότι δεν χρειάζεται περισσότερο από ένας μήνας για να αποχωρήσουν από την Κύπρο τα τουρκικά στρατεύματα. Ο Ακιντζί, ζητά 15 χρόνια. Καμιά λοιπόν υποχώρηση δεν μπορεί να γίνει στη Γενεύη, αρκετές έκανε ο Πρόεδρος και μάλιστα εν αγνοία μας.

Στην Γενεύη ο Πρόεδρος αν θέλει, μπορεί να πάει όχι μόνο με ένα οπλοστάσιο νομικών εργαλείων για την εξουδετέρωση των εγγυήσεων και των επιχειρημάτων για την παρουσία τουρκικού στρατού, αλλά και για την αντιμετώπιση της απειλής της προσάρτησης. Μια απειλή προβλέψιμη για την οποία ο Πρόεδρος ουδέν έπραξε για να την εξουδετερώσει.

Πού είναι η αποτρεπτική ικανότητα στην οποία αναφερόταν ο Υπουργός Άμυνας και γιατί δεν καταγγέλθηκαν οι απειλές της Τουρκίας για προσάρτηση στην ΕΕ; Άλλωστε, η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε ολόκληρη στην ΕΕ. Η προσάρτηση εδάφους της, θα σημάνει το τέλος της τουρκικής ενταξιακής διαδικασίας και ρήξη στις σχέσεις της Άγκυρας με την ΕΕ.

Γιατί ενταχθήκαμε στην ΕΕ; Για να μας απειλεί η Τουρκία με προσάρτηση και εμείς να αδρανούμε, ή για να εξουδετερώσουμε την ΕΕ ως παράγοντα λύσης;

Η απουσία σχεδίου Β και οι περισπούδαστες δηλώσεις ότι «ο Ερντογάν θέλει λύση» εξουδετέρωσαν και τον Πρόεδρο. Που υπέκυψε στον τουρκικό εκβιασμό του δείπνου της 1ης Δεκεμβρίου.

Ποιος εγγυάται ότι οι ίδιες απειλές δεν θα γίνουν και στη Γενεύη αλλά και μετά τη λύση;

Τα κατεχόμενα είναι εκ των πραγμάτων προσαρτημένα στην Τουρκία, η οποία ελέγχει ή σύντομα θα ελέγχει όλους τους στρατηγικούς τομείς όπως τα ύδατα, τον ηλεκτρισμό, τις τηλεπικοινωνίες, την οικονομία. Με την λύση, δεν θα νομιμοποιήσει την προσάρτηση, δεν θα επιδιώξει προσάρτηση, αλλά πλήρη έλεγχο της νήσου μέσω της ΔΔΟ. Με την δρομολογούμενη λύση η Άγκυρα θα συνεχίσει να ελέγχει στρατηγικά το νησί και θα μπορεί να προκαλεί οικονομικές κρίσεις.

Άρα με την ομοσπονδία η Κύπρος δεν απαλλάσσεται από τη τουρκική κατοχή. Εφόσον θα υπάρχει μόνιμη τουρκική πλειοψηφία πληθυσμού και έλεγχος της αγοράς και πώλησης γης, ο βορράς θα είναι εσαεί τουρκικός! Άλλωστε, μόνο το 20% όσων θα έχουν μόνιμη διαμονή στις κατεχόμενες περιοχές, θα έχουν δικαίωμα ψήφου σε τοπικές εκλογές. Λες και θα ζούμε σε ξένη χώρα και όχι στην πατρίδα μας. Ούτε καν τα δικαιώματα που έχουμε στο Βέλγιο δεν θα έχουμε στην Κύπρο. Διότι, στο Βέλγιο  όσοι έχουν μόνιμη διαμονή έχουν δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές χωρίς τις ποσοστώσεις του 20% όπως και το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και το δικαίωμα αγοράς γης χωρίς περιορισμούς.

Ενώ μπορούμε να υποβάλουμε υποψηφιότητα στις Ευρωεκλογές σε όλα τα κράτη της ΕΕ, δεν θα μπορούμε στο βόρειο τουρκικό κρατίδιο.

Συνεπώς η κυοφορούμενη λύση θα είναι η νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής και της κατοχής.                

Στην ουσία η Τουρκία επιδιώκει μέσω της λύσης την ένταξή της στην ΕΕ διά της πλαγίας οδού, δηλαδή, εκτός των όσων θεωρεί ως κεκτημένα από το υφιστάμενο «status quo» στα κατεχόμενα, η Άγκυρα επιδιώκει καθεστώς κράτους μέλους της ΕΕ, καθώς και των πολιτών και των εταιριών της στην Κύπρο.

Όπως την εφαρμογή της General Agreement in Services (GATS – Συμφωνία για το Εμπόριο των Υπηρεσιών), την εφαρμογή της Government Procurement Agreement, (Συμφωνία για Κυβερνητικές Προσφορές που αφορά στο δικαίωμα συμμετοχής κρατών μελών της ΕΕ σε προσφορές του κυπριακού δημοσίου), την εφαρμογή της Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (Συμφωνία περί Εμπορίας Πνευματικών Δικαιωμάτων), καθώς και την εφαρμογή της GATT (Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου).

Η Άγκυρα επιδιώκει προνομιακό καθεστώς ως προς την ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες και δικαίωμα στους Τούρκους ψαράδες να αλιεύουν στα νερά της Κύπρου με το καθεστώς των Ευρωπαίων πολιτών.

Επιδιώκει επίσης την ελεύθερη είσοδο Τούρκων πολιτών στην Κύπρο.

Οι πρώτες αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι οι εξής, δεδομένου ότι εκκρεμεί το θέμα της κατάργησης της θεώρησης διαβατηρίων για Τούρκους πολίτες στην ΕΕ, καθότι η Άγκυρα δεν έχει εκπληρώσει ακόμη τα 72 κριτήρια που της ετέθησαν. Οι τεχνοκράτες της Επιτροπής για την περίπτωση της Κύπρου εισηγούνται τα εξής: Είτε ρυθμιστεί, είτε όχι, το  ζήτημα της θεωρήσεως  για τους Τούρκους πολίτες όσον αφορά την υπόλοιπη ΕΕ, οι Τούρκοι πολίτες, για μια μεταβατική περίοδο, να μην χρειάζονται visa όταν εισέρχονται στο νησί, εφόσον η Κύπρος δεν είναι στη ζώνη Schengen. Αυτή η πρόνοια θα περιληφθεί στην Πράξη Προσαρμογής (Act of Adaptation) που θα αφορά στην εφαρμογή του κεκτημένου στο βορρά, του οποίου η λειτουργία έχει ανασταλεί βάσει του Πρωτοκόλλου 10.

Όπως τονίζεται αυτό θα μπορεί να είναι τμήμα της λύσης. Σας θυμίζω πρόσφατη συνέντευξη του Ερντογάν στο Σπούτνικ όπου δήλωσε πως η προσάρτηση της Κύπρου θα γίνει ντε φάκτο με την μαζική κάθοδο Τούρκων πολιτών στο νησί.

Στην πραγματικότητα, η Τουρκία με νομικές και πολιτικές της κινήσεις, επιδιώκει να ελέγχει το σύνολο των τομέων της οικονομίας με τα μεγαθήρια που διαθέτει, από τον χώρο των τηλεπικοινωνιών ως το χώρο των εργοληπτικών εταιριών και της ενέργειας. Η μικρή αγορά ολόκληρης της Κύπρου θα είναι, όπως εκτιμάται, εύκολη ανταγωνιστική λεία για τις τουρκικές εταιρίες ή τις θυγατρικές τους, ακόμη και αν δεν επιτύχει η Άγκυρα όλα όσα διεκδικεί. Ακόμη και αν δεν πετύχει η Άγκυρα προνομιακό καθεστώς κράτους μέλους, από πολιτικής άποψης ποιος θα τολμήσει να αποκλείσει τις όποιες τουρκικές εταιρίες, όταν μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αφορμή κρίσης και απειλή σε βάρος της βιωσιμότητας του νέου πολιτειακού συστήματος;

Η επιθετική Τουρκία επιδιώκει να διευθετήσει τα πάντα στην βάση της αναβάθμισης της σε ισότιμο κράτος μέλος. Πρόκειται για στόχευση της αναθεωρητικής της πολιτικής.

Η Άγκυρα επιδιώκει τον απόλυτο έλεγχο της κυπριακής αγοράς από τουρκικά κεφάλαια. Για την Turk cell η Κύπρος είναι μια γειτονιά της Κωνσταντινούπολης. Ο έλεγχος δεν θα αφορά μόνο στο οικονομικό κέρδος, αλλά κυρίως στην ανταγωνιστικότητα υφιστάμενων εταιριών που δραστηριοποιούνται σήμερα στις ελεύθερες περιοχές. Ανάλογα είναι και τα ζητήματα των εργοληπτικών εταιριών, τομέας στον οποίο οι Τούρκοι θέλουν να πάρουν τη μερίδα του λέοντος μετά τη λύση, όπως και στον ηλεκτρισμό, καθώς και στο νερό, όπου υπάρχουν ήδη συμφωνίες μεταξύ Τουρκίας και ψευδοκράτους και συνιστούν κόκκινη γραμμή, υπό την έννοια ότι δεν πρόκειται να γίνει λύση χωρίς την κατοχύρωσή τους.

Τα ζητήματα αυτά είναι συνδεδεμένα με τη δυνατότητα  εφαρμογής της λύσης από την πρώτη μέρα. Το θέμα είχε συζητηθεί στις 6 Δεκεμβρίου μεταξύ του Ακιντζί και του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

Δυο εκτός των άλλων είναι τα βασικά προβλήματα:

Το πρώτο είναι η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στα κατεχόμενα και το δεύτερο είναι η υιοθέτηση του ευρώ.

Από τεχνοκρατικής πλευράς, επισημαίνεται ότι κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να συμβεί ως τα μέσα του έτους, οπότε και εκτιμάται ότι θα διεξαχθούν τα δημοψηφίσματα. Διότι, υπάρχει καθυστέρηση από το ψευδοκράτος, στην εναρμόνιση με το κεκτημένο και στην άρνηση των κατοχικών Αρχών για έλεγχο  του τραπεζικού τους συστήματος. Από την συνάντηση του Ακιντζί με τον Γιούνκερ, διαφάνηκε ότι οι Τούρκοι αναμένουν από την ΕΕ να διευκολύνει και όχι να δυσκολέψει την εφαρμογή της λύσης. Εν άλλοις λόγοις, ο Ακιντζί ζήτησε αν αυτό είναι δυνατό, η ΕΕ να κλείσει τα μάτια εκεί όπου μπορεί.

Οι εταίροι βεβαίως διευκρινίζουν πως αν κάτι πάει στραβά στον τραπεζικό τομέα των κατεχομένων, οι ζημιές δεν θα πληρωθούν μόνο από το τουρκικό συνιστών κράτος και το τραπεζικό του σύστημα, αλλά θα τις επωμιστεί το σύνολο της κυπριακής οικονομίας. Και αυτό είναι ξεκάθαρο κυρίως από την Φρανκφούρτη, όπου εδρεύει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως καθ’ ύλην αρμόδια. Και η οποία θα έχει να κάνει μόνο με την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα.

Τονίζω ότι η Τουρκία εργάζεται μεθοδικά για να έχει με την λύση, τον στρατιωτικό, οικονομικό και ενεργειακό έλεγχο της Κύπρου.

Όλα τούτα υποτίθεται ότι  θα ξεκαθαρίσουν στην Ελβετία. Ελπίζω ότι δεν θα συνεχιστεί το θέατρο στην Γενεύη.

• Τρίτη, 20 Δεκεμβρίου 2016, Δημοσιογραφική Εστία, Λευκωσία