Το κόστος λύσης και οι αριθμοί που ξεπερνούν τις οικονομικές μας δυνατότητες
Είναι γεγονός ότι γίνονται προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού στη βάση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ).
Για το νέο όμως αυτό τρικέφαλο κράτος, δηλαδή, δύο συνιστώντα και το Ομόσπονδο – τρεις κυβερνήσεις, δικέφαλες ποικίλες διευθύνσεις, τέσσερα κοινοβούλια, 48 δήμους, τρεις αστυνομικές δυνάμεις, δεν είδαμε μέχρι σήμερα να ενημερώνονται υπεύθυνα οι πολίτες τι θα κοστίζει και εάν θα είναι βιώσιμο. Ας δούμε όμως τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε συνέντευξη του στο τουρκικό CNN ανέφερε ότι το κόστος λύσης θα ξεπεράσει τα €30δις., και εισηγήθηκε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και την Παγκόσμια Τράπεζα να εργαστούν για το οικονομικό πλαίσιο που θα χρησιμοποιηθεί για τη λύση. Κατά την συγγραφή του δελτίου μου αναμένονται τα στοιχεία από την Παγκόσμια Τράπεζα για τα μικροοικονομικά στοιχεία της λύσης (όπως υποδομές, λιμάνια, οδικό δίκτυο, αποχετευτικό), και εντός Ιουνίου αναμένεται η έκθεση για τις αποζημιώσεις περιουσιών (υπολογίζονται χονδρικά γύρω στα €35δις) τα οποία η Τουρκία ήδη είπε ότι θα καταβάλει το «νέο κράτος», όπως και του ΔΝΤ για το δημοσιονομικό πλαίσιο και μακροοικονομικά στοιχεία αν και εφόσον δοθούν στοιχεία από το κατοχικό καθεστώς. Κατά τη γνώμη μου οι πιο πάνω μελέτες θα έπρεπε να είχαν προηγηθεί των όποιων συνομιλιών. Δεν συμφωνώ με τις θέσεις που ακούγονται ότι το κόστος δεν πρέπει να εμποδίζει τη λύση. Εξαρτάται και ποια λύση εννοούμε φυσικά…
Όμως, Παγκόσμια Τράπεζα και ΔΝΤ φαίνεται να δήλωσαν παρασκηνιακά πως ΔΔΟ και ενωμένη οικονομία δεν συμβαδίζουν. Δήλωσαν δε πρόσφατα πως χωρίς ενωμένη οικονομία η Κύπρος δεν θα τα καταφέρει. Ενωμένη οικονομία προϋποθέτει την ύπαρξη αποτελεσματικής κεντρικής κυβέρνησης που να μπορεί να αποφασίζει για τα σημαντικά τουλάχιστον θέματα και όχι να βρίσκεται συνεχώς αντιμέτωπη με βέτο, και ξένους δικαστές. Βλέπουμε στον Λίβανο ότι εδώ και δυο χρόνια το κράτος παρέλυσε αφού λόγω βέτο δεν μπορεί να βγάλει πρόεδρο.
Το μόνο ενοποιητικό στοιχείο της ΔΔΟ, το οποίο δεν αποτελεί θετική εξέλιξη και εσκεμμένα αποκρύπτεται, εντοπίζεται στις οικονομικές υποχρεώσεις του νέου ομόσπονδου κράτους που θα αναλάβει τα βάρη και των δυο νέων συνιστώντων κρατιδίων. Οι φόροι θα συλλέγονται από το Ομόσπονδο Κράτος και βάση φόρμουλας που ακόμα συζητείται, θα ανακατανέμονται τα έσοδα στα δύο κρατίδια λαμβάνοντας υπόψη το βιοτικό επίπεδο τους. Ίσως, αυτό να εννοεί ο Πρόεδρος μεγάλου κόμματος, όταν λέει ότι οι ισολογισμοί των τριών θα πρέπει να είναι ισοσκελισμένοι- οι Ελληνοκύπριοι δηλαδή να συντηρούν το δικό τους, το Τουρκοκυπριακό κρατίδιο και το Ομόσπονδο Κράτος.
Τα οικονομικά δεδομένα του κατοχικού καθεστώτος είναι πολύ διαφορετικά από όσα καλούνται οι Ελληνοκύπριοι να αντιμετωπίσουν. Από το 1974 και μετά, το κατοχικό καθεστώς εκμεταλλεύεται πάγια στοιχεία όπως ξενοδοχεία, εργοστάσια, σπίτια, λεμονιές, πορτοκαλιές, αξίας περίπου €70 δις χωρίς καμία υποχρέωση προς τους ιδιοκτήτες που είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου Ελληνοκύπριοι, καθώς και πάγια στοιχεία της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως δρόμους, αεροδρόμια, νοσοκομεία κλπ. Κάθε χρόνο όμως, σημειώνονται τεράστια ελλείμματα, τα οποία χρηματοδοτούνται από την Τουρκία.
Η Τουρκία ανέφερε ότι μπορεί να διαγράψει το 1/3 του χρέους των Κατεχομένων προς αυτή. Παρόλο που δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, το ποσό προς διαγραφή όπως ανέφεραν είναι €5δις, άρα το συνολικό χρέος του ψευδοκράτους προς την Τουρκία ανέρχεται περίπου στα €15 δις, συμπεριλαμβανομένου και του αγωγού του νερού, το οποίο αν ληφθεί υπόψη στο κόστος λύσης, σημαίνει ότι θα αποπληρωθεί από το νέο ομόσπονδο κράτος.
Πώς όμως το τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο θα μπορεί να αποπληρώσει όταν δεν έχει και δεν θα έχει τους πόρους να αποπληρώσει; Άρα οι Ελληνοκύπριοι θα αναλάβουν την αποπληρωμή, αφού στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων συζητείται στήριξη της τουρκοκυπριακής οικονομίας από το Ομόσπονδο Κράτος για περισσότερο από δέκα χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν, το κατοχικό καθεστώς ουδέποτε αποπλήρωσε μέρος ή τόκους του εν λόγω δανείου.
Τα στατιστικά της indexmundi μας βοηθούν για τα πιο πάνω αφού σε συνεχή βάση η Τουρκία κρύβει και παραποιεί στοιχεία. Η Τουρκία καλύπτει υπό μορφή δανείων πέραν του 30% των λειτουργικών εξόδων του κατοχικού καθεστώτος και καλύπτει όλες τις επενδύσεις σε έργα υποδομής όπως δρόμους, νοσοκομεία, κλπ. Ποιος αλήθεια πιστεύει σήμερα ότι η Τουρκία θα χαριστεί του νέου Ομόσπονδου Κράτους; Υπολογίζω ο λογαριασμός θα φθάσει αμέσως μετά την υπογραφή μας…
Ο Υπουργός Οικονομικών ζήτησε πρόσφατα να γίνουν άμεσα τεστ αντοχής στις τράπεζες που λειτουργούν στα κατεχόμενα. Όταν και αν γίνουν τα stress tests, και εφόσον δείξουν κενά, πως θα καλυφθούν;
Με τα πιο πάνω και με το σημερινό χρέος της Κυπριακής Δημοκρατίας να ανέρχεται στα €19δις, χωρίς τα αποτελέσματα των stress test για τις τράπεζες στα κατεχόμενα, οι υποχρεώσεις του Ομόσπονδου Κράτους αναμένεται να φθάσουν το λιγότερο €70 δις μέχρι και €94 δις. Όπως είναι γνωστό, τα χρέη αποπληρώνονται κυρίως από φόρους επί των εισοδημάτων των εχόντων και κατεχόντων, που στην περίπτωση της Κύπρου είναι κυρίως αυτοί που τώρα ζουν στις ελεύθερες περιοχές και απολαμβάνουν κατά κεφαλή εισόδημα της τάξης των €19.000 περίπου. Τέτοιο βάρος θα θέσει την παραπαίουσα οικονομία, σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και θα ωθήσει τον λαό σε φτώχεια διαρκείας με μηδέν σχεδόν πιθανότητα ανάκαμψης.
Οι συνολικές υποχρεώσεις του «νέου κράτους» θα ξεπερνούν το 450% του νέου ΑΕΠ της «ενωμένης οικονομίας». Σήμερα βρισκόμαστε στο 107% δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ και ο λαός δεινοπαθεί – τα μέσα επιτόκια δανεισμού είναι στο 4.25% άρα χρειαζόμαστε ρυθμούς ανάπτυξης 4.25% μόνο για να μην μειωθεί και άλλο το ΑΕΠ. Τέτοιους ρυθμούς δεν βλέπουμε και ο αποπληθωρισμός δεν βοηθά. Επιπρόσθετα, και επειδή στην ΔΔΟ «που θα ενώνει τον λαό», δεν θα μπορεί να υπάρχουν εθνότητες δύο οικονομικών ταχυτήτων, αναπόφευκτα θα πρέπει να : α) μειωθούν τα εισοδήματα των εχόντων με φορολογίες προς όφελος των μη εχόντων, ή β) να αυξηθούν τα εισοδήματα των μη εχόντων, πράγμα που δεν έχει συμβεί τα τελευταία 40 χρόνια, παρά την άνευ κόστους χρήση όλων των περιουσιακών στοιχείων των κατεχομένων.
Βλέπουμε ήδη την στήριξη από πλευράς Ελληνοκυπρίων, με την παροχή ΔΩΡΕΑΝ ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης προς όλους τους Τουρκοκύπριους που διαμένουν στα κατεχόμενα χωρίς οποιαδήποτε οικονομικά κριτήρια. Αυτό μαζί με άλλα μέτρα στήριξης (αναγνώριση άδειας οδήγησης του ψευδοκράτους, δωρεάν χρήση του οδικού δικτύου χωρίς τεχνικό έλεγχο και χωρίς άδεια κυκλοφορίας, κρατική επιδότηση για φοίτηση σε ιδιωτικά σχολεία κ.ά.) συνθέτουν την κυβερνητική πολιτική για τους Τουρκοκύπριους. Φυσικά, αυτά δεν παρέχονται με ίδιο τρόπο στους Ελληνοκύπριους που χρηματοδοτούν τα κρατικά ταμεία και αποτελεί διάκριση ανάμεσα στους πολίτες ενός δημοκρατικού πολιτεύματος και κατάφορη παραβίαση του συντάγματος. Μήπως αυτό είναι μια ένδειξη για το τι θα ακολουθήσει με τη συγκεκριμένη μορφή λύσης;
Όσο για τα επιχειρήματα που ακούμε για τα «τρομερά πλεονεκτήματα» του ανοίγματος της αγοράς της Τουρκίας είναι αβάσιμα καθώς:
- Η Τουρκία εκ των πραγμάτων έχει και θα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στην παραγωγή προϊόντων που επίσης παράγουμε. Άρα η Κύπρος δεν θα μπορεί να ανταγωνιστεί στο κόστος παραγωγής και κατ’ επέκταση θα δημιουργηθούν εισαγωγικές τάσεις και όχι εξαγωγικές προς την Τουρκία όπως ισχυρίζονται.
- Αφού το νέο ομόσπονδο κράτος θα κληθεί να αποπληρώσει το κόστος λύσης, μέσω ιδίων εισοδημάτων, και αφού δεν θα παράγει ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει των υποχρεώσεων του έχοντας την Τουρκία ως πιο φτηνή επιλογή, θα δημιουργηθεί ένα κράτος σαφώς μειωμένη παραγωγή, θα αυξηθεί περεταίρω η ανεργία, θα συρρικνωθεί περισσότερο το ΑΕΠ και θα μηδενίσουμε τις όποιες ελπίδες ανάπτυξης και αποπληρωμής των χρεών.
Το αίτημα του Προέδρου για θέμα δανείου για χρηματοδότηση της λύσης αποδεικνύει ότι αποτύχαν οι όποιες διαχρονικές προσπάθειες για δωρητές που θα στήριζαν την λύση. Μήπως διότι δεν βγαίνουν οι αριθμοί, δηλαδή είναι μη βιώσιμο;
Πέραν από όλα τα αυτά τα στοιχεία, και στην περίπτωση της αποδοχή του συνολικού ποσού των €94δις συν τους τόκους, που θα χρειαστούμε με δανεισμό, κανένας δεν θα μας δανείσει αν δεν δώσουμε εχέγγυα για αποπληρωμή αυτού του ποσού. Διερωτάστε τι θα μπορούσε να υποθηκευτεί; Φυσικά οι ενεργειακοί πόροι του κράτους, το δήλωσε εξάλλου και ο κ. Ακκιντζί, όπου δεν θα μπορούν οι πολίτες του να τους απολαύσουν, λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων και αποφυγής ευθυνών από τον κατεξοχήν υπεύθυνο για το κόστος της κατοχής και εισβολής, που είναι η Τουρκία.
Κανένας δεν γνωρίζει τι θα ξημερώσει η επόμενη μέρα της υπογραφής μας γιατί κανένας δεν μας ενημερώνει. Κανένας δεν σέβεται το δικαίωμα μας στην πληροφόρηση… Είναι εγκληματικό να υπάρχουν άτομα που να τοποθετούνται υπέρ μιας λύσης χωρίς να κοιτάξουμε το οικονομικό κομμάτι της, είναι εγκληματικό μετά την όση ζημιά έχουμε ζήσει από την Τουρκία εδώ και 42 χρόνια να καλούμε τον κόσμο να αποφασίσει μέσω ψυχικού εξαναγκασμού για λύτρωση του τόπου, χωρίς να ενημερώνουμε ότι η πλευρά της οικονομικής ανάπτυξης της λύσης θα αργήσει για ακόμα 30χρόνια μέχρι να πληρωθεί το δυσβάσταχτο κόστος που στο τέλος θα μας οδηγήσει στην διάλυση.
- Οικονομολόγος, Αριστήνδην Υποψήφια Βουλευτής Συμμαχία Πολιτών