Βλακεία
Ο Albert Einstein είχε πει: «Δύο πράγματα είναι άπειρα: Το σύμπαν και η βλακεία, και για το πρώτο δεν είμαι σίγουρος».
Ο Διονύσης Χαριτόπουλος, επέλεξε να γράψει στο εξώφυλλο του βιβλίου του «Εγχειρίδιο Βλακείας» (2008): «Επειδή όλοι υποτιμάμε τον αριθμό των ηλιθίων ανάμεσά μας και κάθε τόσο μας αιφνιδιάζουν πρόσωπα «υπεράνω υποψίας» μάλλον πρέπει να ξανασυστηθούμε».
Παρακολουθώντας διάφορα προγράμματα, συζητήσεις στην τηλεόραση, αλλά και στην καθημερινότητα, διαπιστώνουμε ότι η ευφυΐα δεν αποτελεί κοινό αγαθό.
Όπως υπάρχουν διαφορές στην εμφάνιση (όμορφος/η, άσχημος/η) υπάρχουν και στις πνευματικές ικανότητες ώστε οι άνθρωποι να υποδιαιρούνται σε δυο βασικές κατηγορίες: στους έξυπνους και τους βλάκες, χωρίς οι πρώτοι να παινεύονται και οι δεύτεροι να γνωρίζουν.
Εξυπακούεται ότι υπάρχουν όλες οι ενδιάμεσες διαβαθμίσεις του έξυπνου (π.χ. ικανός, ευφυής, ιδιοφυής) και του βλάκα (π.χ. σβηστός, «καλό παιδί», ηλίθιος, ζώο, αργόστροφος, κουτεντές, κοθώνι, κουφιοκεφαλάκης).
Ειδικά για τους βλάκες υπάρχει εκπληκτικός πλούτος λέξεων που απλά υποδηλοί ότι το φαινόμενο απασχολεί την κοινωνία (π.χ. οι Εσκιμώοι έχουν τις περισσότερες λέξεις για το χιόνι).
Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει αν η ευφυΐα είναι κληρονομική (γονίδιο) ή επίκτητη (περιβάλλον) δηλαδή αν κάποιος γεννήθηκε ή έγινε έξυπνος.
Η αλήθεια βρίσκεται στη μέση, χρειάζονται σωστά γενετικά χαρακτηριστικά αλλά και ευνοϊκό περιβάλλον (π.χ. διαπαιδαγώγηση, μόρφωση) διότι αν πάρεις ένα θάμνο και τον φυτέψεις στο ευνοϊκότερο περιβάλλον πάλι θάμνος θα μείνει.
Το ότι κυκλοφορούν πολλοί βλάκες είναι και επιστημονικά αποδεδειγμένο.
Στην κωνοειδή καμπύλη «κανονικής κατανομής» ( καμπύλη Gauss) διαφαίνεται ότι 25% ανήκουν στην κατηγορία των βλακών (1 στους 4), στο κέντρο το 50% είναι με μέσο όρο νοημοσύνης και στο άλλο άκρο το 25% είναι έξυπνοι.
Και αυτό φαίνεται να ισχύει σε όλες τις κατηγορίες επαγγελμάτων, από κλητήρες μέχρι πανεπιστημιακούς και ειδικούς.
Σύμφωνα με τον Ιταλό ιστορικό και οικονομολόγο Carlo M. Cipolla (1922-2000) στο κλασσικό του έργο «The Basic Laws of Human Stupidity» αναφέρει ότι η πιθανότητα να είναι κάποιος βλάκας είναι ανεξάρτητη οποιουδήποτε άλλου χαρακτηριστικού (π.χ. θέση) και ότι ο βλάκας είναι ένα πολύ επικίνδυνο άτομο, το οποίο κακώς υποτιμούν οι άλλοι.
Επικράτησε η εντύπωση ότι μορφωμένος είναι μόνο εκείνος που έχει μαζέψει κάμποσες περγαμηνές.
Αυτό δεν αποδεικνύει τίποτε ούτε καν ότι είναι έξυπνος, απλά ότι διάβασε βιβλία και προφανώς τα απομνημόνευσε.
Ένας που μπήκε στο Πανεπιστήμιο κάποτε θα βγει, έστω και σε 10 χρόνια, οπότε με τους κατάλληλους ελιγμούς και την αναισθησία που διακρίνει τη βλακεία μπορεί να γίνει και υπουργός και πρέσβης.
Όμως, πολλές φορές το «Πανεπιστήμιο της Ζωής» (οικογένεια, κοινωνικός κύκλος, επάγγελμα, αυτομόρφωση, εμπειρία, ταξίδια) δίνει τον ανώτερο τίτλο σπουδών.
Κάποιοι με ελάχιστες περγαμηνές δίνουν κείμενα με εξαιρετικές αναλύσεις σε αντίθεση με τους φελλούς.
Η λαϊκή σοφία και ποίηση του δημοτικού τραγουδιού είναι στοιχεία ακτύπητα και διαχρονικά.
Λίγοι, ελάχιστοι διαθέτουν πρωτογενή σκέψη, κριτική σε βάθος σκέψη και σπιρτάδα μυαλού.
Οι περισσότεροι μιμούνται (image neurons), κάτι το έμφυτο, όπως ακριβώς κάνουν και τα βρέφη, αλλά και ο πίθηκος, ο σκύλος, το άλογο κ.ά..
Η βλακεία είναι ανίατη, δεν έχει βρεθεί φάρμακο.
Ένας π.χ. κομματικός φελλός, τελευταίος στην τάξη, αφού άλλαξε Πανεπιστήμια κατάφερε και πήρε τίτλους και πτυχία και κάμνει ολοσέλιδες αναλύσεις (αντιγραφές) σε εφημερίδα!
Την εποχή των προγόνων μας τροφοσυλλεκτών, ο αργόστροφος πλήρωνε με τη ζωή του, π.χ. αν αργούσε να αντιληφθεί τα σημάδια ενός λιονταριού ώστε να πάρει προφυλάξεις.
Σήμερα, η διαμόρφωση της κοινωνίας μας και οι διοικητικές υποδομές που δημιουργήθηκαν ευνοεί τα «καλά παιδιά», τους βλάκες, τους σπουδασμένους φελλούς να καταλαμβάνουν ψηλές θέσεις στην κοινωνική δομή ώστε το σύστημα να αναπαραγάγει εαυτόν.
Στην εποχή της εξειδίκευσης ( επανάληψη των ίδιων πράξεων) είναι το ιδανικό εργασιακό περιβάλλον του βλάκα.
Σύμφωνα με τον Ευάγγελο Λεμπέση το καταφύγιο του κάθε βλάκα είναι η ομάδα, η συσπείρωση με άλλους βλάκες (συντεχνίες, κόμματα, …) δεν δρα ποτέ μόνος του (“Η τεραστία σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω”).
Οι βλάκες είναι συνήθως σοβαροφανείς, πονηροί και τυπικοί και μπορεί να φτάσουν να γίνουν μέχρι πρωθυπουργοί και πρόεδροι.
Είναι γνωστές οι βλακείες που εκστόμιζε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ G.Bush.
Δεν θα σχολιάσω τα αντίστοιχα δικά μας, ας κάμει ο καθένας τους συνειρμούς του.
Όμως, το προηγούμενο ύπαρξης βλακών σε υψηλά δώματα ανοίγει την όρεξη και σε επόμενους.
Ένας βλάκας δεν αποτελεί απειλή για κανένα, και έτσι ανεβαίνει ανενόχλητος τα σκαλοπάτια, κάτι που αναδεικνύει την επικινδυνότητα της βλακείας.